3. ауыл
шаруа шы лы-
ғын ұжымдастыру. Ке-
ңес өкіметі шаруа
ларға
жер берді. Бірақ шаруа-
лардың қожалығы ұсақ
мен шік қал пында қалды.
Әр отбасы өзінің үлесті же-
рінде жұмыс істеді. Жер-
ді соқамен өңдеді, егін-
ді орақпен орды, бар
лық
жер өңдеу жұмыстарын
қарапайым құрал дармен
атқарды.
Түркісіб теміржолы.
Суретші Ә. Қастеев
Қазақстанда ұжымдас-
тыру кезінде 100 мыңнан
астам адам жазықсыз жа-
заланды. 13151 адамды
қамауға алу туралы үкім
шығарылды.
Аштықтан, түрлі ауру-
дан 2,1 миллионнан астам
адам қырылды.
Миллионнан аса қа-
зақтар республикадан тыс
жерлерге көшіп кетуге
мәжбүр болды.
157
Қазақстанда инду-
стрияландыру ісі
қалай жүзеге асты?
Қазақстанда инду-
с трияландырудың
қандай ерекшеліктері
болды?
Ауыл шаруашылығын
ұжымдастыру қалай
жүргізілді?
Ұжымдастыру
саясатының қандай
зардаптары болды?
Ұсақ шаруа қожалығы халықты азық-түлік
өнімдерімен жеткілікті мөлшерде қамта ма сыз
ете алмады. Сондықтан ұсақ шаруа қожалық-
та рын ірі ауылшаруашылық бір лес тік теріне
айналдыру қажет болды. Елде ал ғашқы мемле-
кеттік және ұжымдық шаруа
шылық бір
лес-
тіктері – совхоздар мен колхоздар құрыла бас-
тады. Ауыл шаруашылығын ұжымдастыруға
бағыт алынды. Шаруалардың колхозға өз ерік-
терімен кіруі қарастырылды.
Колхозды ұжымдастыру ойдағыдай бола қой-
ған жоқ. Коммунистер қазақ ауылының көш-
пелі және жартылай көшпелі халқын зорлап
отырықшылыққа көшіре бастады.
1925–1933 жылдары Қазақстанда Ф.И. Голо-
щекин басшылық етті. Ол Қазақстанды Орта-
лықтың шикізат шылауына айналдыруды
көздеді. Көшпелі қазақтарды күштеу әдісімен
оты
рықшылыққа көшірді. Қазақтардың қо-
лындағы малы мен дүние-мүлкі тартып алы-
нып, колхозға өткізілді. Қарсы шыққандарды
қатаң жазалады, жер аударды.
Басты тіршілік көзінен, азық-түліктен айы-
рылған қазақ халқы 1930–1932 жылдары аш-
тықтан, түрлі аурулардан жаппай қырылды.
2,1 миллионнан астам адам қазаға ұшырады.
Миллионнан аса қазақтар аштықтың салдары-
нан республикадан тыс жерлерге көшіп кетті.
Қазақстандағы ұжымдастыру саясаты қазақ
халқының тарихын дағы қасіретті оқиғалардың
бірі ретінде тарихта қалды.
1930 жылдары
аштыққа ұшыраған
адамдардың ауа көшуі
158
Достарыңызбен бөлісу: |