Ционные технологии в системе современного образования и воспитания павлодар 2013 2

17 
 
СЕКЦИЯ 2 «АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ОБЩЕГО  
И СРЕДНЕГО ОБРАЗОВАНИЯ» 
 
УДК 564.21.8 
 
ҚАЗАҚ ТІЛІ САБАҒЫНДА ОҚУШЫЛАРДЫҢ ҚАТЫСЫМДЫҚ 
ҚҰЗЫРЕТТІЛІГІН ҚАЛЫПТАСТЫРУ 
Алтынбекова Г.А.,қазақ тілі пән мұғалімі 
№21 Жалпы орта білім беру мектебі (Павлодар қ) 
 
Мақалада оқушылардың өздерін қоршаған ортада басқа адамдармен, 
топпен  қарым-қатынас  орнатуға,  жалпы  нәтижеге  қол  жеткізуде 
өзіндік  пікірін  білдіру  мәселесі  қарастырылған.  Қазір  білім  беру 
саласында  тұлғаның  дамуына  қатысымдық  құзыреттілікке  баса  назар 
аударылып отыр. 
 
В  статье  рассматривается  проблема  взаимоотношения  учащихся  в 
окружающей  их  среде,  в  микрогруппах,  а  также  их  способность 
выражать свое собственное мнение.  
  
In  the  article  the  problem  of  interrelation  is  examined  students  in  a 
surrounding  them  environment,  in  микрогруппах,  and  also  their  ability  to 
express the own opinion. 
 
Қазіргі  уақыт  талабы  мұғалімнен  әр  түрлі  әдісті,  ізденісті,  жаңа 
идеяларды  жан  –  жақты  қолданып,  жаңаша  оқытудың  тиімді  жолдарын 
тауып,  оны  күнделікті  іс  -  әрекетінде  жүйелі  түрде  қалыптастыруды 
қажет  етеді.  Сонымен  бірге,  оқушылардың  белсенділігін,  жеке  –  дара 
жұмыс  істеуін  ынталандыру,  жеке  көзқарастарының  қалыптасуын, 
дамуын,  оқу  еңбегінің  нәтижесі  тиімді  болуын  талап  етеді.  Яғни,  әр 
оқушының жас ерекшеліктерін ескере отырып, оның табиғи қабілеттерін 
анықтау,  өздік  танымдық  іс  -  әрекетіне  бағыттау,  оның  субьектілік 
қызметін жетілдіру, соған негіздеп оқыту - бүгінгі күннің өзекті мәселесі. 
Осы мәселені өтеуден тақырыптың өзектілігі туындайды. Бүгінгі күндегі 
Қазақстанда  бүкіл  дүниежүзілік  білім  беру  кеңестігіне  кіру  мақсатында 
білімнің  жаңа  жүйесі  құрылуын  ескерсек,  көтеріліп  отырған  мәселенің 
өзектілігі  нақтылана  түспек.  Сондықтан  оқу  –  тәрбие  үрдісіндегі  негізгі 
мақсат  –  білімнің  сапасы  мен  тиімділігін  қалыптастыра  отырып,  әрбір 
жеке  тұлғаның  білім  стандартын  меңгеруіне,  есте  сақтау  дағдыларының 
қалыптасуына,  өз  бетімен  жетілуіне,  дамуына  үлкен  жауапкершілігімен 
қарау [1]. 
Бүгінгі  таңда  бүкіл  дүние  жүзінде  білім  беру  тәуекелге  бел  буу 
алдында тұр. Қазір білім беру саласында тұлғаның дамуына қатысымдық 
құзыреттілікке  баса  назар  аударылып  отыр.  Оқушылардың  өздерін 

18 
 
қоршаған  ортада  басқа  адамдармен,  топпен  қарым-қатынас  орнатуға, 
жалпы  нәтижеге  қол  жеткізуде  өзіндік  пікірін  білдіруге,  басқа  ұлт 
өкілдерімен  қарым-қатынас  диалогына  түсе  алуына  мүмкіндік  беретін 
қатысымдық  құзыреттілік  негізінен  тіл  мен  әдебиет  сабақтарын  оқыту 
үрдісінде қалыптасады. Тұлғаның тірек құзырлылықтарының бірі ретінде 
танылып отырған қатысымдық құзыреттілікті қалыптастыру оның тілдік 
білімін тереңдетумен қатар сөйлеу біліктілігін де жетілдіреді.  
Барлық  оқушыны  білім  деңгейі  қандай  болса  да  сабақта  олардың 
ерекшелігін  ескере  отырып  жан-жақты  жұмыс  жасауымыз  қажет.  Ол 
дегеніміз  –  оқушыны  ойланту  ,  өз  ойын  дәлелдету,  тиянақты  жауап 
беруге  тырыстыру.  Бұл  мақсаттағы  ең  тиімді  әдіс  –  топпен  оқыту  әдісі 
болып  табылады.  Әрбір  ұстаз  әртүрлі  әдіс-тәсілдерді  пайдалана  отырып 
жұмыс жасағанда ғана жетістікке қолы жетеді. Қазіргі күнде өз сабағыма 
арқау  етіп  жүрген  әдістің  бірі-  топпен  оқыту  әдісі.  Қазақ  тілін  топпен 
оқыту  үшін  оқушылардың  жас  ерекшеліктерін  мен  жеке  ерекшелігін, 
зейінін,  ойлау  және  қабылдау  қасиеттерін  жақсы  білу  керек.  Әр 
оқушының қазақ тілін қабылдауы мен ойлауында жеке басына тән толып 
жатқан  ерекшеліктері  болады.  Сол  үшін  де  сабақ  сайын  қай  оқушының 
нені  білмейтінін,  оған  көмектесу  үшін  не  істеу  керектігін  жүйелі  түрде 
есепке  алып  отырған  дұрыс  болады.Сонда  әр  оқушыға  жекелеп,  иә 
болмаса  топтап  қандай  тапсырма  беру  керек,  кіммен  қандай  жұмыс 
жүргізу қажет екендігін шатастырмай білесің. Әсіресе осындай мақсатты 
жұмыс  жасаудың  орыс  тілді  ортадағы  қазақ  тілінен  білімі  төмен 
балаларға берері мол. Орыс тілді оқушының жіберген қатесін есепке ала 
отырып  және  оның  себебін  анықтап,  сол  қатені  қайталамау  үшін,  соған 
сәйкес  қосымша  жұмыс  ұйымдастырудың  мәні  зор.  Жалпы,  топпен 
оқытуда  кітаппен,  тақтамен,  көмек  құралдармен  жұмыстың  ауызша, 
жазбаша түрлері алма-кезек [2]. 
Қатысымдық құзыреттілік – екінші тілді үйренуші оқушыларға тілдің 
заңдылықтарын  жаттанды  үйретпей,  сол  тілді  тілдік  және  қатысымдық 
тәсілдерді  орынды  қолданумен  байланыстыру.Оқушылардың  қазақша 
қатысымдық  құзыреттілігін  қалыптастыру  мәселесі  тілдің  қатысымдық 
және  когнитивтік  салаларының  өзара  ортақ  бағыттары  мен 
ұстанымдарынан  туындаған  жаңа  бағыт.  Екінші  тілді  үйренуде  сөз 
мағынасын қабылдауда, пайымдауда, түсінуде танымдық ерекшеліктерін 
ескеру,  олардың  түрлі  өмірлік  ситуацияларда  өз  ойын,  пікірін  жеткізу, 
қатысымдық  міндеттерді  шешу,  қатысымдық  мақсатты  іске  асыруда 
тілдің  заңдылықтары  мен  нормаларын  орынды  пайдалана  білу 
дағдыларын  қалыптастыру  мәселелері  алдыңғы  орынға  шығады.  Ғалым 
Ф.Ш. Оразбаева «коммуникация» термині туралы былай тұжырымдайды: 
«коммуникация» сөзінің негізгі мазмұны жалпы қарым-қатынас, араласу, 
хабарласу,  байланыс  деген  сияқты  мағыналарды  білдіре  келіп, 
адамдардың тіл арқылы сөйлесу процесін, тілдесу ерекшеліктерін, тілдік 
әлеуметтік  мәні  мен  қоғамдық  қызметін,  адамдар  арасындағы  қарым-

19 
 
қатынасты, 
өзара 
түсінушілікті 
көрсетеді. 
Осыдан 
барып, 
«комуникабельді» - тез тіл табысады, түсінуге бейім, «комуникабельдік»-
түсінушілік т.б. деген сөздер пайда бола бастады. 
Ғалым  «коммуникация»  сөзін  «қатысым»  деп  танып,  қазақ  тілін 
оқыту  әдістемесінде  жаңадан  «тілдік  қатынас»,  «тілдік  қарым-қатынас», 
«тілдесім».  Қатысымдық  –  бұл  тұлғалық  мәні  бар  тіл  арқылы  ой  -  пікір 
бөлісу,ақпараттармен  алмасу.  Тұлғалық  мәні  бар  ақпараттармен 
алмасудан  басқа,тілдік  қарым-қатынас  сезімдер  мен  эмоциялардың 
алмасуын  да  қарастырады.  Қатысымдық  тәртіп  көбінесе  баланың 
елестету  деңгейіне,оның  әлеуметтік  ортасының  бағытына,  қарым-
қатынастың  жолы  мен  әр  түрлі  жолдарын  игеруге  байланысты.  Кез- 
келген  пәнді  оқыту  жүйесінің  алғашқы  сатысы  белгілі  бір  қиындықтар 
«жазылым» және т.б.терминдерді енгізді [3]. 
Тілді  оқыту  жүйесінде  қатысымдық  құзыреттілік  туралы  мәселені 
арнайы  қарастырған  тілші-әдіскер  Е.И.Пассовтың  пікірі  бойынша 
қатысымдық  құзыреттіліктің  негізгі  мақсаты  -  сөйлесім  әрекетінің 
түрлерін  (  айтылым,  жазылым,  тыңдалым,  оқылым,  тілдесім)  меңгерте 
білу.туғызатыны  белгілі.  Бұл  қиындықтар  қатысым  әдісіне  де  қатысты. 
Тәжірибенің  көрсетуі  бойынша  қазақ  тілін  үйренуші  басқа  ұлт 
өкілдерінің алғашқы кездегі қарқыны, тілді меңгерсем деген ынтасы өте 
жоғары  болады  (бұл  қасиет  екінші  немесе  шет  тілін  үйренушілердің 
көбісіне  тән).  Дегенмен,  іс  жүзінде,  өкінішке  орай,  ойдағыдай  нәтиже 
шыға  бермейді.  Үйренушінің  тілдесім  әрекетіне  тілегі  бір  сарынды 
жаттығу  жұмыстарының  салдарынан  бірте-  бірте  кеміп,  кейде  тіпті 
мүлдем жойылып та кететін мысалдар аз емес. 
Қатысым  әдісінің  негізгі  мақсаты  -  тіл  үйренушілерді  бірінщі 
сабақтан  бастап  сөйлесім  әрекетіне  баулу.  Қазақ  тілі  сабақтарында 
бастауыш  топтарда  «Дүкенде»,  «Асханада»,  «Кітапханада»,  «Дәрігерде» 
секілді  және  басқа  да  тұрмыстық  тақырыптардағы  мәтіндер 
пайдаланылады. Дегенмен, бұл тақырыптар төңірегіндегі дәстүрлі жұмыс 
түрлері  ойдағыдай  нәтиже  көрсетпей  отыр.  Өйткені  кез  –  келген  қазақ 
тілін  үйренуші  адамның,  тілдесімге  деген  ынтасы,  тілегі  белгілі  бір 
себепші  жағдайларға  байланысты  оянады.  Қазақ  тілінде  сөйлеуге 
үйретудің  алғашқы  қадамы  диалог  түрінде  сөйлеуге  үйретуден 
басталады.  Сабақты  ұйымдастыру  кезеңіндегі:  Бүгін  сабақта  кім  жоқ? 
Кім  кезекші?  Бүгін  қай  күн?  сияқты  үйреншікті  сұрақтар  оқытудың 
барлық  кезеңінде  тоқтатылмағаны  жөн.  Оқытушы  мен  оқушы 
арасындағы  осындай  диалогтар  қарапайым  көрінгенімен,  олардың  да 
тілдесім әрекетіне қосатын үлесі көп. Өйткені мұндай диалогтар күннен 
күнге қайталанып отырып, оқытушы мен оқушының қазақша тілдесуінің 
негізін  қалайды.  Оның  үстіне  мұндай  жаттығу  жұмыстары  оқушыларды 
сөздерді  дұрыс  айтуға  үйретеді,  әрі  грамматикалық  заңдылықтарды 
меңгеруге көмектеседі. 

20 
 
Мен  өз  тәжірибемде  қатысымдық  құзыреттіліктің  бір  түрі  топпен 
жұмысты  жиі  қолданамын.  Мысалы,  үшінші  сыныпта  «Мектеп» 
тақырыбын алсақ, оқушыларды 2 топқа бөлемін. Әр топқа атау беріледі. 
1 - топ «Білгіштер» 2 - топ «Тапқырлар». Берілетін тапсырмалар топтағы 
оқушылардың өзіндік ерекшелігіне, сабаққа деген ынтасына, үлгеріміне, 
сай  келуі  тиіс.  Айта  кететін  болсам,  оқушылардың  топпен  бірлесіп 
жұмыс жасауларын нығайту мақсатында мынадай тапсырма беремін. Әр 
топқа  сөйлемдері  дұрыс  орналаспаған  мәтін  беріледі,  топ  мүшелері 
ақылдаса  отырып,  мәтінді  құрастырады.  Дұрыс  сөйлей  білу  дағдысын 
қалыптастыру  үшін  топтағы  оқушылар  бір-бір  сөйлемнен  мәтінді  оқып 
шығады.  Топпен  жұмыс  барысындағы  жазу  дағдысын  қалыптастыру 
мақсатында, оқушыларға мәтін ішінен жуан буынды сөздерді бір бағанға, 
жіңішке  буынды  сөздерді  бір  бағанға  жазулары  керек.  Қазақ  тілі  пәнін 
өзге ұлт өкілдеріне оқытқанда бірден-бір тиімді әдіс – сұхбаттасу. Топпен 
жұмыс жасау барысында өзара сөйлесу  жолын да қолданамын. Ол үшін 
әр  топ  өз  ішінде  «Мектеп»  тақырыбында  сөйлесу  құрастырады.  Бұл 
жерде жұптық жұмыс түрін де көре аламыз. Топ арасынан  бір –бір жұп 
шығып  өз  сұхбатын  оқиды.  Оқушылардың  ойлау,  жан-жақты 
мәдениеттілігін  қалыптасыру  мақсатында  ақпараттық  технологияны 
пайдалана  отырып  жұмыс  жасаймыз.Мысалы,  алдыңғы  сабақта  өтілген 
мақалды  аяқтаулары  тиіс.  Мақалдың  бір  бөлігі  тақтада  жазулы  тұрады. 
Екінші бөлігін қараңғы перденің астынан тауып орнына қоюлары керек.  
  
Кесте 1-Топпен жұмысты ұйымдастырудағы оқушыларды бағалау  
 
Оқушының аты-
жөні 
Сөйлеу дағдысы   Жазу үлгісі  
Іздемпаздылығы 
Соколов Олег 
3 
4 
4 
Иванова Ира 
4 
4 
5 
 
Сонда, топпен жұмыс барысында тұлғаның көпшілік алдында сөйлеу 
дағдысын  жазу  үлгісін  қазақ  тілінде  дұрыс  сөйлеуін,  іздемпаздылығын 
ойлау қабілетін көреміз.   
Топқа бөліп жұмыс істегенде мына жайттарды ескеру қажет: 
-
 
топтың барлық мүшелерінің кезекпен сөйлеу дағдысын үйрету; 
-
 
тікелей  сөйлеуде  әулеметтік  қарым  қатынас  жасау  дағдыларын 
қалыптастыру; 
-
 
қажет кезінде мұғалім өз пікірін де айта отырып, сөйлесуі; 
-
 
әр топтың мүшелерінің жауапкершілігін арттыру; 
-
 
ой талқысын жасау, түсінігін дамыту барысында оқушыны сөйлету; 
-
 
топпен бірлесіп жасау кезінде топ мүшелерінің ұлтына, жынысына, 
қабілетіне, әлеуметтік жағдайына қарамай олардың бір-біріне дұрыс көз-
қараспен қарап, ойларын түсіне білуі. 
Сабақ  барысында  ешкім  қалыс  қалмай,  топтың  барлық  мүшелері 
тілдік қатынасқа тартылып отырса, ол сабақ әрқашан көңілді, тартымды 

21 
 
өтеді,  оқушылар  да  бар  ынтасын  салып,  бір-бірімен  мөйлесу,  қарым-
қатынастық  әрекеттерде  көзге  түсуге  тырысады.«Қәне,  кім  тез  айтар 
екен?»  -  немесе,  -  «Өз  пікірің  қандай?»  -  деген  сауалдар  қойып, 
оқушыларды  ынталандырып  қойса,  бір  сарынды,  бір  жүйелі 
тапсырмалардың  өзі  жылдам,  тез,  қызықты  өтеді,  себебі  көңіл  күй 
көтермелеу  оқушының  белсенділігін  арттырады,  оны  сөйлеу  іс  – 
әрекетіне жігерлендіреді, тілдік қатынас қалыптасады.  
Қорытындылай келе, жаңа технологиялардың әдіс – тәсілдерін тиімді 
пайдалану  оқушылардың  жеке  басының  дамуына,  оқу  шеберлігін 
қалыптасуына,  өздік  және  өзара  бақылаудың,  өзінің  оқу  қабілетін 
бағалаудың  дағдыларын  жетілдіруге  көмек  береді.  Бұл  оқушылардың 
білімді меңгерудегі алға жылжуын қамтамасыз етеді және білім сапасын 
арттырудың  басты  негізі  болып  табылады.  Біз  мектепте  өз 
шәкірттеріміздің  бойында  жоғарғы  дәрежелі  білім,  біліктілік  пен 
дағдыны  қалыптастыруды  қамтамасыз  етеміз.  Оқушыларымыздың 
өмірлік жағдаяттарда өздерінің алған білім, біліктілік, дағдыларды дұрыс 
қолдана алуына жағдай жасау- біздің ұстаздық міндетіміз.  
Демек,  қазақ  тілін  оқыту  барысында  өзіндік  ой-толғамын  жеткізе 
алатын,  кез  келген  адаммен  тілдік  қарым-  қатынасқа  түсе  алатын, 
коммуникабельді,  іскер  азамат  тәрбиелеп  шығару  арқылы  қатысымдық 
құзіреттіліктерін дамыту жолында атқарар еңбектері әлі де алда. 
 
Әдебиеттер: 
 
1 Ф.Ш. Оразбаева, «Тілдік қатынас теориясы және әдістемесі», 2005, 
272 бет. 
2  Ә.  Әлметова,  «Сөйлеу  әрекеттері  түрлеріне оқыту»,  А.  Арыс, 2007 
//«12-жылдық білім беру журналы», №8, 2006, 4 бет. 
3 Кабдикова Ж.У, Есимханова Р. Оқытудың үш өлшемді әдістемелік 
жүйесі. 2008, №2, 7 – 11 б. 
4 ҚР 2015 – ж дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасы. 
 
 
 
 
УДК 371.013 
 
ҚАЗАҚ ТІЛІ САБАҚТАРЫНДА ҚҰЗЫРЕТТІ-БАҒДАРЛЫ 
ТАПСЫРМАЛАРДЫ ҚОЛДАНУ 
Ксембаева С.К., доцент, С. Торайғыров атындағы ПМУ,  
Алькеева Р.С., магистрант, С. Торайғыров атындағы ПМУ, 
(Павлодар қ.) 
 
Елбасы  Н.Ә.  Назарбаев  “Еліміздің  бәсекелестік  қабілеті  бірінші 
кезекте  оның  білімдік  деңгейімен  айқындалады”  деп  және  “Білім  беру 
реформасы  –  Қазақстанның  бәсекеге  нақтылы  қабілеттілігін  қамтамасыз 
етуге  мүмкіндік  беретін  аса  маңызды  құралдардың  бірі”  деп  педагогтар 

22 
 
қауымына  үлкен  міндет  жүктеп  отыр.Қазақстан  Республикасы 
мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартында жалпы орта білім 
берудің  ұлттық  деңгейдегі  басты  мақсаты  –  еліміздің  әлеуметтік, 
экономикалық  және  саяси  өміріне  белсенді  қатысуға  дайын,  құзыретті 
тұлғаның қалыптасуына ықпал ету деп анық көрсетілген.  
Әлемдік тәжірибе мен ұлттық практикаға сүйеніп жасалған бұл ресми 
құжатта  әрбір  оқушының  жас  ерекшеліктерін  ескере  отырып,  білімнің 
мазмұнын  меңгеруге  бағытталған  үш  түрлі  құзыреттіліктер  жиынтығын 
игеруі  мақсат  етілген,  олар:  өзіндік  менеджментке  жататын  өмірде 
кездесетін  проблеманың  шешімін  табу  құзыреттілігі;  ақпараттық 
құзыреттілік;  білімді  игерумен  бірге  жүретін  қарым-қатынастық, 
коммуникативтік құзыреттілік. 
Дамыған  елдердің  оқу  жүйесінде  кеңінен  қолданыла  бастаған 
«құзыреттілік»,  «құзырет»  терминдері  жаңа  білім  стандарты  ұстанған 
басты  бағыт  ретінде  біздің  еліміздің  білім  беру  жүйесіне  ене  бастады 
Құзыреттілік  теориясы  Г.В. Вайлер,  Ю.В. Койнов,  Я.И. Лефстед, 
Н.В. Матяш,  В.В.  Сериков,  Дж.  Равен,  Р.  Уайт,  В.  Чинапах  және  т.б. 
еңбектерінде  негізделген.  Білім  беруді  ұйымдастыруға  құзыреттілік 
тұрғыдан  келуді  жүзеге  асырудың  әдіс-тәсілдерін  меңгеру  туралы 
мәселелер  М.Н. Скаткин,  И.Я. Лернер,  В.В.  Давыдов  және  т.б. 
ғалымдардың еңбектерінде қарастырылған.  
Білім  алушылардың  түйінді  құзыреттіліктерді  игеруі  олардың 
нәтижелі  түрде  әлеуметтендірілуінің,  яғни  әлеуметтік  рөлдерді, 
нормаларды  және  құндылықтарды  игерулерінің  алғы  шарттарын 
жасайдыБілім  беру  мазмұны  әрбір  білім  алушының  стандартпен 
айқындалған  мынадай  түйінді  құзыреттіліктер  түріндегі  білім  беру 
нәтижелеріне қол жеткізуіне бағытталған:  
- проблемалардың шешімін табу құзыреттілігі;  
- ақпараттық құзыреттілік; 
- коммуникативтік құзыреттілік. 
Проблемалардың шешімін табу құзыреттілігі: 
- түрлі  жағдайларда  проблемаларды  анықтауға,  жауапты  шешім 
қабылдауға, өз шешімінің нәтижесін бағалауға; 
- өз  іс-әрекетіне  мақсат  қоя  алуға,  оны  іске  асыруға  қажетті 
жағдайларды  анықтауға,  оған  жету  үдерістерін  жоспарлы  түрде 
ұйымдастыруға  (яғни,  атқарылатын  міндетке  барабар  технологияларды 
әзірлеуге);  
- өзін-өзі  бағалауға  және  өзінің  іс-  әрекеті  мен  оның  нәтижелеріне 
баға беруге; 
-  түрлі  жағдайларда  өзі  үшін  қызмет  және  мінез-құлық  нормаларын 
таңдауына; 
-  қойылған  міндетке  сәйкес  технологияларды  таңдауына  мүмкіндік 
береді. 
 
 

23 
 
Ақпараттық құзыреттілік:  
- сыни  тұрғыдан  ұғынылған  ақпараттар  негізінде  саналы  шешім 
қабылдауға; 
-  өз  бетінше  мақсат  қоюға  және  оны  негіздеуге,  мақсатқа  жету  үшін 
танымдық қызметті жоспарлауға және жүзеге асыруға;  
- ақпараттарды  өз  бетімен  табуға,  талдауға,  іріктеу  жасауға,  қайта 
құруға,  сақтауға,  түрлендіруге  және  тасымалдауға,  оның  ішінде  қазіргі 
заманғы  ақпараттық-коммуникациялық  технологиялардың  көмегімен 
жүзеге асыруға; 
- логикалық 
операцияларды 
(талдау, 
жинақтау, 
жалпылау, 
құрылымдау,  тікелей  және  жанама  дәлелдеу,  аналогия  бойынша 
дәлелдеу,  моделдеу,  ойша  эксперименттеу,  материалдарды  жүйелеу) 
қолдана отырып, ақпараттарды өңдеуге; 
- өзінің  оқу  қызметін  жоспарлау  және  жүзеге  асыру  үшін 
ақпараттарды қолдануға мүмкіндік береді. 
Коммуникативтік құзыреттілік: 
-  нақты  өмір  жағдайында  өзінің  міндеттерін  шешу  үшін  қазақ  және 
басқа  тілдерде  ауызша  және  жазбаша  коммуникациялардың  түрлі 
құралдарын қолдануға;  
-  коммуникативтік  міндеттерді  шешуге  сәйкес  келетін  стильдер  мен 
жанрларды таңдауға және қолдануға; 
- әдептілік нормаларына сәйкес өзіндік пікірін білдіруге;  
- нәтижелі өзара іс-әрекетті, оның ішінде басқа мәдениет өкілдерімен, 
түрлі  көзқарас  және  әртүрлі  бағыттағы  адамдармен  сұхбат  жүргізе 
отырып, шиеленіскен ахуалдарды шешуді жүзеге асыруға; 
- жалпы  нәтижеге  қол  жеткізу  үшін  түрлі  көзқарастағы  адамдар 
тобында қатынас (коммуникация) құруға мүмкіндік береді. 
Білім беру  деңгейінің регламенттелген осы  МЖБС-на  сәйкес  келетін 
түйінді құзыреттіліктерді меңгерудің үш деңгейі көрсетіледі. 
Білім  алушы  білім  берудің  әрбір  деңгейін  аяқтау  кезеңінде  негізгі 
құзыреттіліктерді құрайтын берілген қызмет түрлерінің көрсетілген ең аз 
көлемін  игергенін  көрсете  білуі  тиіс.  Білім  мазмұнын  өзгертудің 
тұжырымдамалық  негіздері  біртіндеп  білім  ,білік  және  дағдылары 
игеруге 
негізделген 
оқу-пәндік 
парадигмадан 
,әр 
оқушының 
құзіреттіліктер  жиынтығын  білім  нәтижелері  ретінде  игеруіне 
бағдарланған. Оқушы әр білім беру деңгейін аяқтағаннан кейін енгізілген 
құзіреттерді  құрайтын,  көрсетілген  әрекеттер  түрінің  минималды 
жиынтығын игергенін көрсетуі тиіс. Қазақстан мектептерінің оқушылары 
өзгермелі  өмірдің  жаңа  тұжырымдамалары  мен  үрдістерін  қабылдауға 
дайын  болуы,  саналы  таңдау  жасауға,  сондай  –ақ  барлық  өмір  бойына 
өмірдегі  өзгермелі  жағдайларға  икемді  болуға  жәнеөз  білімін  көтеруге 
дайындығы негізгі алғышарт болып табылады. Қазіргі кездегі білім беру 
сапасы  оқушылардың  түрлі  қызметтер  саласындағы  проблемаларды  өз 
бетінше  шешуі  мүмкіндігін  қамтамасыз  ететін  қалыптасқан  негізгі 

24 
 
құзіреттілік  түріндегі  білім  беру  нәтижелерінің  жетістіктерімен 
түсіндіріледі.Өскелең  ұрпақтың  сапалы  білімі  еліміздің  экономикалық 
және  әлеуметтік  дамуының  ең  маңызды  факторларының  бірі  болып 
табылады және оны әлемдегі бәсекеге қабілеттілікпен қамтамасыз етеді.  
Білім  беру  процесі  мақсатты  ұйымдастырылған,  өзара  байланысты 
мұғалім  мен  оқушы  іс-әрекетін  қамтиды:  тұлғаға  бағдарланған, 
құзіреттілік;  іс  –  әркеттілік;  денсаулық  сақтау.  Білім  беру  процесінде 
негізгі  құзіреттіліктерді  қалыптастыру  ретінде  оқушылардың  жобалау, 
зерттеу  іс-әрекеттерді  ұйымдастырылады.  Оқу  жылының  бойында 
оқушылар  жеке  немесе  топ  құрамында  пәнаралық  және  пәнүстілік 
мазмұн  базасында  тұлғалық  маңызды  жобаны  әзірлеп,  іске  асырады. 
Жобалау,  зерттеу  іс-  әрекетінде  бағалау  нысаны-  арнайы  әзірленген 
талаптар мен көрсеткіштер негізінде негізгі құзіреттіліктердің қалыптасу 
негізі болып табылады. Ал, осы айтып жатқан құзіреттілік дегеніміз не?  
Құзыр -әмір, билік дегенді білдірсе, (қазақ түсіндірме сөздігі) Құзырет 
– қойылған мақсаттарға жету үшін ішкі және сыртқы ресурстарды тиімді 
іске  асыруға  дайындық;  жеке  және  қоғамдық  қажеттіліктерді 
қанағаттандыру  мақсатында  табысты  іс-әрекетке  дайындық,  (қазақ 
түсіндірме сөздігі) , яғни біздің пайымдауымызша , білім беру жүйесіне 
әлеуметтік 
тапсырысты 
құрайды. 
Ал, 
құзыреттілік 
дегеніміз- 
оқушылардың  іс-әрекеттің  әмбебап  тәсілдерін  меңгеруінен  көрінетін 
білім нәтижесі.Оқушылардың тұлғалық сапаларының кешенін дамытуға , 
білім беруден күтілетін нәтижелер. 
Білім  берудің  күтілетін  нәтижелері  белгіленген  мақсатқа  сәйкес 
мектеп түлегінің негізгі құзырлығы төмендегідей анықталады:  
1.
 
Құндылықты- бағдарлы құзыреттілік. 
2.
 
Мәдениет-танымдылық құзыреттілік. 
3.
 
Оқу-танымдылық құзыреттілік. 
4.
 
Коммуникативті құзыреттілік. 
5.
 
Ақпараттық- технологиялық құзыреттілік. 
6.
 
Әлеуметтік- еңбек құзыреттілік. 
7.
 
Тұлғалық өзін-өзі дамыту құзыреттілік. 
Осылардың  ішінен  комуникативті  құзыреттілікті  қазақ  тілі  мен 
әдебиеті  сабағында  сын  тұрғысынан  ойлау  және  жазу  технологиясын 
пайдалана  отырып  оқушылардың  бойында  қалай  дамытуға  болатынын 
зертеудемін.  Себебі:  коммуникативтік  құзыреттілік  қазақ  тілі  мен 
әдебиеті  сабағына  етене  жақын.  Өйткені  тілдің  басты  қызметі  – 
коммуникативтік  қызмет.  Коммуникативтік  құзыреттілік  құзыреттілік 
адамдармен  өзара  әрекет  пен  қарым-қатынас  тәсілдерін  білуді,  түрлі 
әлеуметтік  топтарда  жұмыс  істеу  дағдыларын,  қоғамдағы  әлеуметтік 
рөлдерді орындауда , өмірдегі нақты жағдғайларда шешім қабылдау үшін 
байланыстың  түрлі  объектілерін  қолдана  алу  білігін,  мемлекеттік  тіл 
ретінде  қазақ  тілінде,  халықаралық  қатынаста  шетел  тілінде  қатынас 

25 
 
дағдылары  болуын  қарастырады.  Коммуникативтік  құзыреттілік  төрт 
түрлі аспектіден тұрады.  
Олар: 
1. Жазбаша байланысу . 
2. Көпшілік алдында сөз сөйлку. 
3. Диалог . 
4. Өнімді топтық байланысу. 
Коммуникативті  құзыреттіліктің  әр  аспектіге  байланысты  3-деңгейі 
бар. Оларға: 
1. Жазбаша қатынас аспектісінде :  
1-деңгейде : 
- қарапайым 
құрылымдағы  жазбаша  айланысудың  стандартты 
өнімдегі  формасында  өз  ойын  рәсімдейді,  үлгіле  берілген  мәтінді 
рәсімдеунормаларын  сақтай  отырып,  қосымша  графикада  сұрағын 
баяндайды.  
2-деңгейде : 
- Күрделі құрылымдағы жазбаша байланысудың стандартты өнімдері 
формасында  өз  ойын  рәсімдейді  ,  күрделі  құрлымды  тақырыпты 
баяндайды, қосымша құралдарды сауатты пайлаланады , байланысу мен 
мекен-жай  қойған  мақсатқа  сәйкес  жазбаша  құжаттардың  жанры  мен 
құрылымын анықтайды. 
3-деңгейде : 
- ақпаратты  өңдеу  нәтижелерін  шектелмеген  нысандағы  жазбаша 
өнімде  ұсынады,  талқылауға  ұсынылған  айқындамаға  қарсы  немесе 
дәйектемесі  бар  мазмұндағы  жазбаша  құжаттарды  құрады,  өз  іс-
әрекетінің мақсатына сәйкес жазбаша байланысудың мақсаты мен мекен 
–жайын анықтайды.  
2. Көпшілік  алдында  сөз  сөйлеу  аспектісі  бойынша  деңгейлік 
көретілімдер. 
1-деңгейде : 
- Баяндаманың 
жоспарын 
дайындайды,  көпшілік  алдындағы 
баяндаманың нормасы мен шегін сақтайды,өз баяндамасының мағыналық 
блоктарын  ерекшелеу  үшін  үзілістер  пайдаланады  ,  пысықтау  мен 
түсінуге берілген сұрақтармен жұмыс жасайды.  
2-деңгейде : 
- Өз  баяндамасының  мағыналық  блоктарын  ерекшелеу  үшін 
вербальды  құралдарды  (қисындық  байланыс  құралдары)  пайдалынады., 
вербальды емес немесе көрнекі материалдарды пайдаланады, тақырыпты 
дамытуға  берілген  сұрақтармен  жұмыс  жүргізеді  ,  байланысу  мен 
мақсатты аудиторияның берілген мақсатымен жұмыс жүргізеді. 
3-деңгейде : 
-  Байланысу  міндетінде  барабар  көрнекі  материалдарды  өз  бетімен 
даярлайды және оларды сауатты пайдаланады ,өз сөзімен қисындық және 
шешендік тәсілдерді , аудиториямен кері байланыс тәсілдерін қолданады, 

26 
 
айқындаманы  жоюға  байланысты  сұрақтармен  жұмыс  жүргізеді,  іс  -
әрекет  мақсаттары  негізінде  байланысу  үшін  мақсат  пен  мақсатты 
аудиторияны өз бетімен анықтайды. 
3. Диалог аспектісі бойынша : 
1-деңгейде : 
- Монолог,  диалог,  пікірталаста  (топ)  нақты  бағалау  ақпараттың 
негізгі мазмұнын қабылдайды, әңгімені нормаға сәйкес бастап, аяқтайды, 
диалог  форматы  мен  мақсатына  сәйкес  сұрақтар  қояды  және  жауап 
береді. 
2-деңгейде : 
- Монолог , диалог пікірталаста (топ) нақты бағалау ақпараттың талап 
етілетін  мазмұнын  қабылдайды,  диалог  аясында  әріптесінің  пікірін 
тыңдайды . 
3-деңгейде : 
- Монолог  ,диалог  ,  пікірталаста  (топ)  нақты  бағалау  ақпараттың 
мазмұнын  толық  қабылдайды  ,  диалог  аясындағы  байланысу  үзіктерін 
түзетеді.  
4. Өнімді топтық байланысу аспектісі . 
1-деңгейде : 
- оқушы топтық талқының іс-жосығына өз бетімен ілеседі ,оқушылар 
топтық  жұмыс  тапсырмаларына  сәйкес  жауап  береді,  өз  ойларын  ұсына 
отырып  түсіндіреді  немесе  топтың  өзге  де  мүшелерінің  идеяларын,  өз 
қарым-қатынастарын дәйектейді. 
2- деңгейде : 
- Оқушылар  өз  бетімен  топ  алдына  қойылған  міндетке  сәйкес 
талқылау  ережелері  мен  сұрақтары  туралы  келіседі,жұмыс  соңында 
шешім  жинақтайды,  топтық  жұмысты  орындау  аясында  міндеттерді 
бөледі  және  мойындарына  алады,  бір-бірінің  идеяларын  түсіну  мен 
пысықтау үшін сұрақтар қояды,өз идеяларын топтың өзге де мүшелерінің 
идеяларымен сәйкестендіреді.  
3- деңгейде: 
- Оқушылар пікірталасы шиеленіскен жағдайда одан шығу тәсілдерін 
пайдаланады,топтың нәтижеге қол жеткізе алмау себептерін жинақтайды, 
қарама  –қайшылықтар  негіздерін  анықтай  отырып  ,  айқындамаларының 
бірігу  мен  ажырау  тұстарын  атайды  ,топтың  жұмыс  мақсатына  қатысты 
ұсынылған идеаларға салыстырмалы баға береді. 
Осындай  3-деңгейлік  көлемде  жұмыс  жүргізу  барысында  оқушы 
бойында  коммуникативтік  құзыреттілікі  сапалы  қалыптастыра  аламыз. 
Мысал  ретінде  7-сыныптағы  қазақ  тілі  сабағында  оқушыларға  берілетін 
құзыретті-бағдарлы  тапсырма  парағын  ұсынып  отырмыз:  Тақырыбы: 
Әдеп. Шылаулар 
Ақпараттық (І деңгей): 
- берілген  тапсырманы  орындау  үшін  қандай  түсінігі  бар  екенін 
көрсетеді; 

27 
 
- берілген ақпараттың ішінен қажеттісін анықтайды; 
- сөздікпен жұмыс істейді. 
Ақпараттық (ІІ деңгей): 
- берілген  тапсырманы  орындау  үшін  өздігінен  анықтамалық 
әдебиеттен ақпаратты тауып, сұрыптайды; 
- берілген тапсырманы орындау үшін ізденіс жұмысын жоспарлайды. 
Коммуникативтік( І деңгей) 
- диалог дайындайды. 
Уәж: жолдасыңа әдептуралы баяндама жасауға көмектес. 
Міндет: 
1. Берілген  мәтінді  оқып  (сөздік  жұмысы),  түсінгеніңд  ікөршіңе 
орысша түсіндіріпбер. 
2. Берілген мәтін бойынша сұлбажаса. 
3. Сөйлемге синтаксистік талдау жаса, сұраулыға айналдыр. 
4. Мәтіннен шылауларды тауып, түрінанықта 
5.Тақырып бойынша диалог құрастыр 
6. Әдеп және жантану дегенді қалай түсінесің? 
Ақпараткөздері: 
1.  Әдеп  –  адамгершілік  нормалары  туралы  ілім.  Бұл  термин  ежелгі 
грек  пәлсапасында  қолданыла  бастаған.  Адамгершілікке  жататындар  : 
парыз,  намыз,  ар-ұят,  мұрат,  ізеттілік,  борыш,  жауапкершілік,  сенім, 
дүниетаным.  
2. Оқулықтың 1-тапсырма 17-бет 
3. Ол ереже бұзылса, халықтың дәстүрі де бұзылады. 
4. Оқулықтың 1-тапсырма 17-бет 
5.  
Шылау 
Септеулік шылау 
Жалғаулық шылау 
Демеулік шылау 
 
 
 
 
 
 
6. Қ. Жарықбаев, Ә.Табылдиев еңбегі бойынша әдеп туралы мағлұмат 
көшір.  Түсінгеніңді  көршіңе  айтып  бер.  Мәтіннен  шылауларды  тауып, 
олардың түрін анықта. 
 
Әдебиет 
 
1
 
Алханова  М.Б.  «Оқушы  құзыреттілігінің  қалыптасуындағы 
портфолионы қолданудың ерекшелігі» 
2
 
КсембаеваС.К., Алькеева Р.С. «Құзыреттілік – білім беру негізі» 
3
 
ҚР  Президенті  Елбасы  Н.Ә.Назарбаевтың  Қазақстан  халқына 
жолдауы 
4
 
ҚР Білім беру стандарты 

28 
 
УДК 372.8.001.76 
 
КОМПЕТЕНТНОСТНО-ОРИЕНТИРОВАННЫЕ ЗАДАНИЯ КАК 
ОДНО ИЗ СРЕДСТВ ФОРМИРОВАНИЯ ФУНКЦИОНАЛЬНОЙ 
ГРАМОТНОСТИ ШКОЛЬНИКОВ 
Барвих С.Н., учитель географии ГУ СОШ №28, г. Павлодар 
E-mail: barvikhsn@mail.ru 
 
Статья 
посвящена 
вопросу 
формирования 
функциональной 
грамотности  через  использование  компетентностно-ориентированных 
заданий  на  уроках  географии.  Выявлена  и  обоснована  необходимость 
применения  КОЗ,  названы  требования  к  составлению,  приведены 
конкретные 
примеры. 
На 
основе 
анализа 
мониторинга 
сформированности 
ключевых 
компетенций 
определена 
результативность применения данного вида заданий. 
 
Мақала 
география 
сабақтарында 
құзыретті-бағдарлы 
тапсырмаларды  қолдану  арқылы  функционалды  сауаттылықты 
қалыптастыру 
мәселесін 
қарастырады. 
Құзыретті-бағдарлы 
тапсырмалардың 
қолдану 
қажеттілігі 
көрсетіліп, 
оларды 
құрастырудағы  талаптар,  нақты  мысалдар  берілген.  Түйінді 
құзыреттіліктерді 
қалыптасу 
мониторингі 
негізінде 
аталған 
тапсырмалар түрінің нәтижелігі анықталған.  
 
This article is devoted to the question of forming functional literacy due to 
using  tasksfor  developing  basic  competenceson  the  lessons  of  Geography. 
There  are  a  necessity  of  using  such  tasks,  some  demands  of  working  up, 
concrete examples worked out in this article. Effectiveness of using given type 
of  tasks  is  determined  by  the  analysis  of  monitoring  of  forming  dominant 
competences. 
 
Социально-экономические  перемены  в  обществе  задали  новые 
параметры  обучения  и  воспитания  подрастающего  поколения, 
потребовали  кардинального  пересмотра  целей, результатов  образования, 
традиционных  методов  преподавания,  систем  оценки  достигнутых 
результатов. 
В  «Национальном  плане  действий  на  2012-2016  годы  по  развитию 
функциональной грамотности школьников» подчеркивается, что «одним 
их 
уровней 
представления 
результатов 
образования 
является 
функциональная грамотность, определяемая как способность личности на 
основе знаний, умений и навыков нормально функционировать в системе 
социальных  отношений,  максимально  быстро  адаптироваться  в 
конкретной культурной среде» [1]. 

29 
 
Жак  Делор,  председатель  комиссии  по  образованию  ЮНЕСКО, 
определил цели образования  XXI века следующим образом: «Научиться 
познавать.  Научиться  жить  вместе.  Научиться  делать.  Научиться 
жить» [2]. 
В  Казахстане  принят  стандарт  12-летнего  образования,  который 
сориентирован  на  реализацию  модели  компетентностного  образования. 
Компетентностный  подход  в  образовании  предполагает  освоение 
учащимися  различного  рода  умений,  позволяющих  им  в  будущем 
действовать  эффективно  в  ситуациях  профессиональной,  личной  и 
общественной  жизни  [3].  Причем  особое  внимание  придается  умениям, 
позволяющим  действовать  в  новых,  неопределенных,  проблемных 
ситуациях,  для  которых  нельзя  наработать  соответствующих  средств. 
Таким 
образом, 
компетентностный 
подход 
является 
усилием 
прикладного, практического характера всего школьного образования. 
Исследованиями  в  данной  области  занимаются  российские 
(И.А. Зимняя, А.В. Хуторской, Т.В. Иванова, О.Е. Лебедев, В.А. Болотов) 
и  казахстанские  (А.Е.  Абылкасымова,  М.Ж.  Жадрина,  К.Ж.  Аганина, 
Б.К. Игенбаева)  ученые.  Хуторской  А.В.  предлагает  трехуровневую 
иерархию компетенций: ключевые, общепредметные и предметные [4]. 
Ключевые  компетенции,  к  которым  относятся  информационная, 
коммуникативная  и  компетентность  разрешения  проблем,  являются 
способностями  трансдисциплинарного  характера,  создают  предпосылки 
для  формирования  ценностей  и  мотивов,  а  также  для  развития 
социальных  и  поведенческих  норм  жизнедеятельности  человека;  служат 
основанием  для  определения  ожидаемых  результатов  по  каждой 
образовательной  области.  Необходимо  создать  такую  дидактическую 
основу  урока,  которая  будет  способствовать  не  только,  и  не  столько 
формированию  нового  знания,  а  формированию  мировоззрения, 
становлению надпредметных компетентностей.  
Предметные компетенции являются целями, определяющими смысл и 
назначение  образовательных  областей;  служат  ориентиром  для 
определения  ожидаемых  результатов.  Предметные  компетентности  по 
географии – использование в практической деятельности и повседневной 
жизни разнообразных географических методов, знаний и умений, а также 
географической информации.  
Для  каждого  учителя  актуальным  становится  поиск  технологий 
обучения,  которые  могли  бы  создавать  условия  для  реализации 
компетентностного  подхода  в  географическом  образовании  школьников. 
Формирование  ключевых  компетенций  возможно  через  проектные, 
исследовательские,  игровые  технологии,  ТИСО,  стратегии  критического 
мышления,  компетентностно-ориентированные  задания.  Я  выбрала 
средством  формирования  функциональной  грамотности  КОЗ.  Создание 
таких заданий и их апробация началась три года назад для курсов географии 
6-9 классов. Ежегодный мониторинг проводился на одной из параллелей. 

30 
 
Компетентностно-ориентированные  задания  –  это  деятельностное 
задание,  которое  моделирует  практическую,  жизненную  ситуацию, 
строится  на  актуальном  для  учащихся  материале  и  задается 
определенными структурными элементами. 
Модель-схема КОЗ 
Название  задания.  Аспекты  формируемых  ключевых  компетенций. 
Стимул  (если  …,  то  …):  мотивирует  ученика  на  выполнение  задания, 
включает описание ситуации или другие условия задачи, которые играют 
роль источника информации. 
Личностно-значимый 
познавательный 
интерес 
(задачная 
формулировка): понимается однозначно, четко соотносится с модельным 
ответом  \  шкалой,  соответствует  возрасту  чтения,  интересна 
обучающемуся. 
Источник  информации  (текст,  таблица,  график,  статистические 
данные  и  т.п.):  необходим  и  достаточен  для  выполнения  заданной 
деятельности,  интересен,  соответствует  возрасту.  На  одном  источнике 
(наборе  источников)  может  строиться  несколько  заданий.  Ученик  не 
должен быть знаком с источником до выполнения задания. 
Задания (вопросы) по работе по данной информации. 
Бланк  для  выполнения  задания  (если  оно  подразумевает 
структурированный ответ). 
Инструмент  проверки:  модельный  ответ  -  перечень  вероятных 
верных  и  частично  верных  ответов  для  задания  открытого  типа  с 
заданной структурой ответа. 
ключ  -  эталон  результата  выполнения  учащимся  задания  закрытого 
типа; бланк наблюдения - способ детализации критериев оценки процесса 
деятельности учащегося по выполнению задания. 
Приведу  пример  КОЗ,  разработанного  для  урока  географии 
Казахстана в 9 классе. 
 
Таблица 1 – Компетентностно-ориентированное задание  
 
Тема 
Транспорт Казахстана 
Аспекты 
формируемых 
компетент-
ностей 
Самоменеджмент 
Определение проблемы: Уровень I- объясняет, с какой 
позиции, он приступает к разрешению проблемы, 
сформулированной учителем 
Планирование ресурсов: Уровень II - планирует ресурсы, 
необходимые для решения поставленной задачи 
Коммуникативная компетентность  
Письменная коммуникация: III ступень - создает письменный 
документ, содержащий аргументацию за и \ или против 
предъявленной для обсуждения позиции 
Информационная компетентность 

31 
 
Планирование  информационного  поиска:  Уровень  II  и  III- 
пользуется  поисковыми  системами  Интернет,  учебником, 
необходимыми  картами;  планирует  информационный  поиск  в 
соответствии с поставленной задачей деятельности 
Обработка информации: Уровень II- делает вывод на основе 
полученной информации и приводит несколько аргументов 
Стимул 
Ваша семья летом планирует поездку в город Алматы. Каким 
видом транспорта ее можно осуществить?  
Задачная 
формулировка 
1. Определи транспортные магистрали, соединяющие 
Павлодар и Алматы. 
2. Узнай наличие транспортных сообщений данного вида 
транспорта между заданными пунктами. 
3. Дай характеристику разных возможных вариантов поездки 
с точки зрения экономичности времени, экономии денежных 
средств, комфорта, раннего выезда и прибытия или других 
преимуществ. 
4. Определи вариант, наиболее приемлемый для вашей семьи. 
Источник 
информации 
Самостоятельный поиск. 
Инструмент 
проверки 
Модель 
ответа 
1. Павлодар и Алматы соединяют железнодорожные ветки, 
автомагистраль, воздушные пути. 
2.В данное время в Алматы можно попасть 
железнодорожным, автомобильным и авиатранспортом.  
3. Возможные варианты поездки: 
1) Авиаперелет – 1час 45 мин в пути, вылет ранний – 9.25. 
прибытие – 11.10. Рейсы ежедневные. Стоимость - 38886 т. 
Самый экономичный по времени, но затратен материально. 
2) Поезд № 031 Ц (Павлодар- Семипалатинск – Алматы). В 
пути – 26 час 32 мин, раннее отправление – 7.13, раннее 
прибытие –9.45. Рейсы ежедневные. Стоимость –3760 т 
(плацкарт), 5814 т (купе). Комфортное пребывание, удобное 
время прибытия.  
3) Поезд 045 (Павлодар-Астана-Алматы). В пути – 28 ч 45 
мин. Летом- ежедневные рейсы, в остальное время- по нечетным 
числам. Отправление 23.55, прибытие- 4.40 (в пути две ночи). 
Стоимость – 4507 т (плацкарт), 6983 т (купе). Достаточно 
длительный по времени. 
4) Автобус. Время в пути- 25 часов. Отправление – 22.30, 
прибытие-23.30. Стоимость- 6560 т. Движение в первой пути – 
ночью, днем –в южной части маршрута, при высокой t воздуха; 
некомфортная поза перемещения. 
5) Личным автотранспортом по магистралям: 
Павлодар- Астана-Алматы.  
Протяженность маршрута- 439 км +1212 км.=1651 км.  

32 
 
Время в пути – 5 час+18.30 мин=23 часа 30 мн. Стоимость-
около 18000 т. 
Павлодар – Караганда-Алматы. Расстояние-1432 км.  
Время в пути- 20 час 30 мин.Стоимость- около15400 т. 
Маршрут затратен материально для поездки одного-двух, но 
выгоден для семьи из 4-5 человек. Возможность остановок по 
желанию, знакомство с интересными туристическими объектами 
и ландшафтами, выбор времени выезда, скорости движения. 
4.Индивидуальный ответ-решение 
Критерии 
оценивания 
 
Оценка «5» - работа выполнена полностью, принято 
аргументированное решение. 
Оценка «4» - выполнена большая часть задания, верно 
определены возможные варианты поездки. 
Оценка «3» - определены виды транспорта, частично- 
маршруты. 
Оценка «2» - не определены виды транспорта,нет вариантов 
маршрутов. 
 
Данное  задание  моделирует  жизненную  ситуацию,  для  решения 
которой школьнику необходимо самостоятельно определить ресурсы для 
ее  решения,  воспользоваться  различными  источниками  информации 
(картой  «Транспорт  Казазстана»,  ресурс  Интернет,  справочные  службы 
транспортных компаний), определить критерии, приоритетные для семьи, 
при  осуществлении  выбора  вида  транспорта.  В  сети  Интернет  ученик 
воспользуется поисковыми системами, научится работать и определятьпо 
специальным  сайтам  наличие  рейсов,  стоимость  билетов,  время,  делать 
отбор  рейсов  по  определенным  критериям,  проверять  наличие  билетов, 
возможность заказа и т.п. Для альтернативного решения проблемы может 
самостоятельно  разработать  маршрут  поездкина  личном  автомобиле, 
воспользовавшись  картами,  рассчитать  расстояния,  учесть  расход 
бензина  и  определить  стоимость  поездки.  Полученную  информацию 
ученик  самостоятельно  структурирует  в  удобной  форме,  анализирует  и 
осуществляет  выбор,  выстраивая  аргументы  в  его  пользу.  В  будущем, 
встретившись  с  аналогичной  ситуацией,  школьник  воспользуется 
полученным  опытом  и  навыками,  т.к.  данное  задание,  безусловно, 
развивает функциональную грамотность ученика. 
Компетентностно  -  ориентированные  задания  -  это  задания,  которые 
имеют и учебное, и жизненное обоснование, не вызывают у думающего 
ученика безответного вопроса: «А зачем мы это делаем?»  
Таких  задач  в  учебниках,  учебных  пособиях,  дидактических 
материалах  немного.  Составление  КОЗ  достаточно  трудоемкое.  Сложно 
смоделировать  на  учебном  материале  жизненную  ситуацию,  чтобы 
мотивировать деятельность ученика.  

33 
 
Мониторинг  сформированности  ключевых  компетенций  учащихся 
проводился  через  демонстрацию  овладения  компетенцией.  Каждый 
показатель оценивается по единой шкале оценивания от 0  – до 3 баллов 
за  показатель.  Далее  высчитывается  средний  показатель  и  выявляется 
уровень владения компетенцией. Анализ результатов диагностического и 
итогового  мониторингов,  проведенных  перед  началом  эксперимента  по 
введению  КОЗ  и  по  истечении  трех  учебных  лет,  показывает  их 
положительную динамику. 
 
 
 
Рисунок 1 – Владение ключевыми компетенциями 
 
Первые  результаты  применения  КОЗ  на  уроках  позволили  сделать 
вывод: выбор в пользу КОЗ был сделан правильный: 
во-первых,  использование  КОЗ  уже  на  первых  уроках  позволило 
вовлечь  в  учебную  деятельность  всех  учащихся,  включая  ребят  с 
серьезными пробелами в знаниях,  
во-вторых,  появилась  возможность  оценить  каждого,  даже  в 
многочисленном классе,  
в-третьих,  заметно  повысился  интерес  и  к  предмету,  и  к  самому 
процессу учебной деятельности.  
Вместе  с  тем  обозначились  и  проблемы:  непонимание  прочитанного 
учебного  текста,  неумение  выделить  в  прочитанном  главное,  неумение 
систематизировать  собранный  материал,  а  затем  применить  его  в 
практической деятельности. Данные проблемы необходимо решать.  
Использование  компетентностно  -  ориентированных  заданий 
позволяет  активизировать  самостоятельную  учебную  деятельность 
школьника,  изменив  характер  его  работы,  позицию  и  характер 
деятельности учителя. Учитель должен выполнять функции организатора 
деятельности, 
консультанта, 
тьютора, 
сопровождающего 
44% 
56% 
52% 
58% 
77% 
65% 
0% 
10% 
20% 
30% 
40% 
50% 
60% 
70% 
80% 
90% 
Компетентность 
разрешения проблем 
Информационная 
компетентность 
Коммуникативная 
компетентность 
8 класс 
10 класс 

34 
 
самостоятельную деятельность учащегося по формированию и развитию 
компетентностей. Выполнение подобных заданий способствует не только 
более  глубокому  осмыслению  программного  материала,  но  и  даёт 
возможность  расширить  рамки  учебной  программы,  что  стимулирует 
самообразование  и  саморазвитие  учащихся.  Результативное  выполнение 
заданий  позволит  в  будущем  успешно  реализовать  себя  в  условиях 
современной экономики, где востребованными и успешными становятся 
люди, способные мыслить и действовать самостоятельно. 
Использование  КОЗ  на  уроках  географии  позволяет  организовать 
деятельностное  усвоение  учебного  материала.  Ученик  при  этом 
воспринимается  как  личность,  а  не  объект  обучения.  При  такой 
организации  урока  у  учащегося  есть  право  на  ошибку  и  выражение 
собственного мнения. При использовании КОЗ значительно повышается 
степень мотивации учения, происходит разгрузка учащихся, в т. ч. за счет 
работы в группе. И, что не менее важно, облегчается труд учителя за счет 
повышения самостоятельности учащихся. 
 
Литература: 
 
1 «Национальный  план  действий  на  2012-  2016  годы  по  развитию 
функциональной грамотности школьников». 
2 Образование: сокрытое сокровище. (Learning:TheTreasureWithin) 
Основные положения Доклада Международной конференции по 
образованию для XXI века http://www.ifap.ru/library/book201.pdf
.
 
3  Концепция  12-летнего  среднего  общего  образования  в  Республике 
Казахстан от 2004 г.//http://www.edu.gov.kz. 
4 Хуторской А.В. 
Технология 
проектирования 
ключевых 
и 
предметных  компетенций  //  Интернет-журнал  "Эйдос".  -  2005.  -  12 
декабря. http://www.eidos.ru/
.
 
 
 
 
 
УДК 372.881.161.1 
 
К ВПРОСУ О ВНЕДРЕНИЕ КОМПЕТЕНТНОСТНОГО 
ПОДХОДА В ПРОЦЕСС ОБУЧЕНИЯ 
Касимова К.Ф., учитель, СОШ №22, 
Кильдибекова Б.Е., старший преподаватель,  
Инновационный Евразийский университет, (г. Павлодар) 
 
В 
статье 
рассматриваются 
вопросы 
применения 
компетентностного 
подхода 
в 
условиях 
нового 
развития 
образовательной парадигмы. 

35 
 
Мақалада  оқыту  жаңа  парадигмасы  жағдайында  құзыреттілікке 
баулу тәсілін қолдану мәселесі қарастырылған.  
 
The article views the questions of implementing the competence approach 
in the conditions of new development of an educational paradigm.  
 
В  настоящее  время  наблюдается  смена  образовательной  парадигмы. 
Основное  противоречие  современной  системы  образования  состоит  в 
том,  что  идет  несоответствие  между  быстрым  темпом  приращения 
знаний  в  современном  мире  и  ограниченными  возможностями  их 
усвоения обучающимися.  
В  тоже  время,  как  справедливо  указывается  в  теоретических 
разработках,  посвященных  обоснованию  компетентностого  подхода  в 
образовании,  нужно  не  столько  располагать  знаниями  как  таковыми, 
сколько  обладать  определенными  личностными  характеристиками  и 
уметь  в  любой  момент  найти  и  отобрать  нужные  знания  в  созданных 
человечеством  огромных  хранилищах  информации  [1,  19  с.].  Интерес  к 
этой теме в современном научно-педагогическом сообществе возрастает. 
Компетентность  складывается  из  знания  как  «понимания» 
(академическое  знание),  знания  «как  действовать»  (практическое  и 
оперативное применение знаний к конкретным практическим ситуациям 
и  познавательным  задачам)  и  знания  «как  быть»  (ценностные  и 
мотивационные ориентации) [2, 5 с.]. Компетентностный подход в общем 
образовании  объективно  соответствует  социальным  ожиданиям  в  сфере 
образования,  ведь  само  приобретение  жизненно  важных  компетенций 
дает  человеку  возможность  ориентироваться  в  современном  обществе, 
формирует  способность  личности  быстро  реагировать  на  самые 
разнообразные запросы времени [3, 29 с.].  
На  основе  изучения  теоретических  положений  личностно-
деятельностного  подхода  в  учебном  процессе,  отраженных  в  том  или 
ином 
контексте 
в 
работах 
В.С. Лазарева, 
Л.С. Выготского, 
А.Н. Леонтьева,  С.Л.  Рубинштейна,  Е.В.  Бондаревской,  В.В. Серикова, 
В.Т. Фоменко,  А.К. Марковой,  Б.Г. Ананьева  и  др.,  а  также 
концептуальных  основ  контекстного  обучения  (Вербицкий  А.А.)  была 
выдвинута  идея  организации  образовательного  процесса  в  единую 
личностно-деятельностную систему обучении.  
Личностно-деятельностный подход рассматривается исследователями 
как  основа  организации  учебного  процесса,  как  способ  его 
интенсификации.  
Особенность  такого  подхода  заключается  в  том,  что  происходит 
процесс  «присвоения»  содержания  приобретаемых  знаний.  Ученик  с 
самого начала включает весь потенциал своей активности, направленный 
на  развитие  основных  групп  профессиональных  и  социальных 

36 
 
компетентностей в условиях использования дидактически обоснованного 
сочетания индивидуальных и совместных форм работы.  
Для плодотворной и эффективной деятельности учащихся характерны 
нетрадиционные  формы  проведения  занятий,  направленные  на  развитие 
умений  учащихся.  Постоянно  происходит  процесс  модернизации 
общества. 
Модернизация общества опирается на модернизацию образования, на 
его  содержательное  и  структурное  обновление.  Миссия  образования 
состоит 
в 
создании 
социальной 
стабильности 
и 
прогресса, 
восстановлении и развитии культурного и кадрового потенциала страны. 
Для  этого  следует  достичь  гармонии  во  всех  сферах  человеческой 
деятельности,  в  частности,  разрешить  противоречия  между  человеком  и 
природой,  природой  и  обществом,  цивилизациями  и  культурами,  между 
самими людьми и т.п. 
В  связи  с  вышесказанным,  на  первый  план  выдвигается  проблема 
поиска консенсуса разнообразных ценностей как целей образования, идея 
поликультурности,  сохранения  многообразия  культур  при  принятии 
большинством  людей  некоторых  общих  базовых  ценностей  [5,  125  с.]. 
Общей  основой  современной  стратегии  образования  является 
гуманистическая  концепция,  в  основе  которой  лежит  безоговорочное 
признание человека как высшей ценности [ 5, 176 с.].  
Основополагающими  являются  социальные  требования  к  человеку 
как личности, его качествам и способностям. Образованность становится 
одной  из  решающих  жизненных  ценностей.  Тяга  к  получению 
образования  –  не  только  гарантия  извлечения  материальных  благ,  но  и 
осознание личностью своего места в культуре. 
Содержательно  ориентированная  направленность  определяется 
возросшими требованиями мирового сообщества к получаемым знаниям, 
умениям  и  навыкам  в  связи  с  новым  уровнем  производства,  науки  и 
культуры.  
Личностно 
ориентированная 
направленность 
выражается 
в 
приоритете  интересов  развивающейся  личности  и  реализуется  через 
личностно  ориенти-рованную  технологию  обучения  и  воспитания 
[5, 27 с.].  
Таким  образом,  выстраивается  новая  педагогика,  в  основу  которой 
положена идея гуманизма, ее паритетности, признании высшей ценности 
– человеческой жизни и жизни вообще.  
Рассмотрим  некотрые  методы,  использованные  на  уроке  по 
произведению А.С.Пушкина «Станционный смотритель». 
При  формировании  целей  урока  выводится  как  одна  из  основных: 
«Познакомить  детей  с  такими  духовно-нравственными  понятиями,  как 
послушание, почитание родителей, родительское благословение». С этой 
целью тесно переплетается задача: «Воспитывать у детей чувство любви 
к родителям, желание помогать им, заботиться о них, почитать их».  

37 
 
В ходе занятия перед учащимися ставятся вопросы: 
- Какие  проблемы,  поднимаемые  А.С.Пушкиным  в  повести,  мы 
выявили на прошлом уроке? Подтвердите сказанное примерами. 
- Можем ли мы сказать, что эти проблемы «вечные»? Почему? 
- Сюжет повести тесно связан с библейским мотивом о блудном сыне. 
Но только ли Дуня оказалась «блудной дочерью»? Кто еще заблудился в 
жизни, изображенной Пушкиным? 
- Умер бедный Самсон Вырин. При посещении могилы отца «…легла 
здесь  и  лежала  долго»  «прекрасная  барыня»  Дуня.  Появилась  ли  у  нее 
возможность  повернуть  жизнь  вспять,  вернуть  хотя  бы  одно-
единственное мгновение, чтобы попросить прощения у своего отца? 
- О чем заставляет задуматься повесть? 
- Как нужно относиться к родителям, чтобы потом горько не сожалеть 
о том, что вернуть уже невозможно? 
Также классу дается задание: «Продолжите ассоциативный ряд: семья 
–  это  …..  (единство,  любовь,  взаимопонимание,  взаимопомощь,  тайна, 
спокойствие,  дети  и  родители,  близость  интересов).  Задумаемся,  какую 
роль  в  нашей  жизни  играют  родители?  Чему  они  стремятся  научить 
детей? 
Также  предлагается  выполнить  следующее  задание:  «Запишите  в 
тетрадях «Почитать родителей - это...» и далее под цифрами 1, 2, 3 и так 
далее  перечислим,  какими  делами  дети  выражают  свое  почтение 
родителям. 
1. Любить их всем сердцем. 
2. Начинать любое важное дело только согласия родителей. 
3. Не перебивать родителей при разговоре. 
4. Заботиться о родителях, когда они болеют. 
5. Думать о родителях уважительно. 
6. Не совершать поступков, которые могут запятнать имя родителей. 
7. Быть благодарными родителям. 
Посмотрим  на  пушкинскую  Дуню  и  ответим  на  вопрос:  «Можно  ли 
сказать, что девушка почитала своего отца?». 
Вспомните: что изображали картинки на стене в жилище смотрителя? 
Выявив  с  учениками  художественное  своеобразие  повести 
А.С. Пушкина  «Станционный  смотритель»  через  анализ  пейзажа, 
портрета,  цветовой  гаммы,  интерьера,  использование  изобразительно-
выразительных средств. Можно перейти к домашнему заданию, которое 
состоит  в  написании  сочинения  «Качества,  за  которые  я  почитаю  своих 
родителей».  
При  построении  урока  в  основу  был  взят  принцип  личностно-
ориентированного  обучения,  который  рассматривается  как  основа 
организации учебного процесса, как способ его интенсификации.  
Особенность  такого  подхода  заключается  в  том,  что  происходит 
процесс  «присвоения»  содержания  приобретаемых  знаний.  Ученик  с 

38 
 
самого начала включает весь потенциал своей активности, направленный 
на  развитие  основных  групп  профессиональных  и  социальных 
компетентностей в условиях использования дидактически обоснованного 
сочетания индивидуальных и совместных форм работы.  
Современное 
образование 
характеризуется 
тенденцией 
деперсонализации  (вывода  учителя  из  образовательного  процесса), 
которая  проявляется  в  технологическом  и  постмодернистском 
педагогических 
направлениях. 
Данные 
направления 
являются 
педагогическими 
проекциями 
соответствующих 
философско-
мировоззренческих ориентаций в мировой культуре. Этим направлениям 
противостоит классическая гуманистическая философско-педагогическая 
традиция. 
Социально-педагогический  идеал  всегда,  явно  или  скрыто,  является 
целевым  ориентиром  образовательно-воспитательного  процесса.  Он 
включает  следующие  компоненты:  а)  идеал  человека,  на  который 
ориентируется сам педагог и ориентирует ученика в процессе обучения и 
воспитания,  б)  идеал  педагогической  деятельности  (методы  и  приемы 
обучения  и  воспитания).  В  социально-педагогическом  идеале  имеются 
следующие  аспекты:  целевой  (главная  цель  образования);  ценностный 
(высшая ценность в образовании), этический (качества и характеристики, 
которые  необходимо  воспитывать  в  ученике  и,  соответственно,  те 
качества  и  характеристики,  которыми  должен  обладать  совершенный 
образ  наставника-учителя)  и  методологический  (программы  обучения  и 
воспитания и методические системы). 
 
Литература 
 
1 Абрамова 
Г.С.  Введение  в  практическую  психологию  / 
Г.С. Абрамова.  -  М.:  Междунар.  пед.  академия,  1994.  237  с.  -  ISBN  5-
87977-012-01.  
2 Абульханова-Славская К.А. Деятельность и психология личности / 
К.А. Абульханова-Славская. М.: Наука, 1980.-337с.  
3 Абульханова-Славская  К.А.  Личностные  механизмы  регуляции 
деятельности  /  К.А.  Абульханова-Славская  //  Проблемы  психологии 
личности. – М.: Наука, 1982. С. 92-99.  
4  Абульханова-Славская  К.А.  Категория  деятельности  в  советской 
психологии  /  К.А.  Абульханова-Славская  //  Психологический  журнал. 
1980. - Т. 1, № 4. - С. 18-21. - ISSN 0205-9592.  
5  Абульханова-Славская  К.А.  Стратегия  жизни  /  К.А.  Абульханова-
Славская. - М.: Мысль, 1991.-296 с. ISBN 5-244-00380-1.  
6  Абенова  Ш.Н.  Подготовка  студентов  педвузов  к  руководству 
формированием  детского  коллектива:  дис.  .  канд.  пед.  наук  / 
Ш.Н. Абенова. — М:, 2006'. 155 с.  

39 
 
7  Авдеев  В.В.  Психотехнология  решения  проблемных  ситуаций  / 
В.В. Авдеев. М.: Феникс, 1992. - 270 с. - ISBN 5-87614-004-Х.  
 
 
 
 
УДК 542.48.21 
 
РАЗВИТИЕ ФУНКЦИОНАЛЬНОЙ ГРАМОТНОСТИ НА 
УРОКАХ АНГЛИЙСКОГО ЯЗЫКА ЧЕРЕЗ ИСПОЛЬЗОВАНИЕ 
ИНФОРМАЦИОННЫХ ТЕХНОЛОГИЙ 
Магжанова А.О., учитель английского языка 
Средняя общеобразовательная школа №21 (г. Павлодар) 
 
В  статье  рассматривается  проблема  формирования  и  развития 
функциональной  грамотности  учащихся  через    использование  ИКТ  на 
уроках английского языка. 
 
Мақалада 
ағылшын 
тілі 
сабақтарында 
ақпраттық-
коммуникативтік  технологияны  пайдалану  мәселесі  қарастырылған. 
Ақпраттық-коммуникативтік 
технологияны 
пайдалану 
арқылы 
оқушылардың 
функционалдық 
сауаттылығын 
қалыптастырып 
дамытуға болады. 
 
In  the  article  the  problem  of  forming  and  development  of  functional 
literacy  of  through    the  use  IКТ  of  students  is  examined  on  the  lessons  of 
English. 
 
В Казахстане разработан проект Концепции развития образования до 
2015  года.  Цель  данной  концепции  -  определение  стратегических 
приоритетов  в  развитии  образования  для  формирования  национальной 
модели многоуровневого непрерывного образования, интегрированной в 
мировое образовательное пространство и удовлетворяющей потребности 
личности  и  общества.  На  сегодняшний  день  в  теории  обучения 
отсутствует  единое  понимание  термина  «педагогическая  технология». 
Исследуя  проблему  педагогических  технологий,  школа  берет  за  основу 
определение педагогическая технология – это системный метод создания, 
применения  и  определения  всего  процесса  обучения  с  учетом 
взаимодействия  технических  и  человеческих  ресурсов,  ставящий  своей 
задачей оптимизацию образовательных форм [1].  
Обновление процесса обучения в образовании возможно только через 
совершенствование  педагогических  технологий,  поэтому  педагогами 
нашей  школы  внедряются  в  практику  такие  инновационные 
технологии как: 

40 
 
1. Педагогические 
технологии 
на 
основе 
личностно-
ориентированного подхода; 
2. Технологии дифференциации и индивидуализации; 
3. Внутригрупповая 
дифференциация 
через 
использование 
педагогических мастерских; 
Проектные технологии 
Современный  ученик  должен  быть  наделен  универсальными 
учебными действиями, то есть совокупностью навыков учебной работы, 
обеспечивающих 
самостоятельное 
усвоение 
новых 
знаний, 
формирование  умений,  включая  организацию  этого  процесса.  От 
современного выпускника школы требуются мобильность, креативность, 
способность  применять  свои  знания  на  практике,  умение  мыслить 
нестандартно.  Все  это  вынуждает  учителя  уходить  от  привычной 
структуры урока, традиционных педагогических технологий.  
Учитель сегодняшнего дня - это человек, способный к саморазвитию, 
самосовершенствованию,  осознающий  необходимость  в  изучении  и 
внедрении новых технологий, инновационных подходов в преподавании. 
Это - учитель, способный создавать благоприятные условия для: 
 
общекультурного  личностного  и  познавательного  развития  и 
саморазвития ребенка; 
 
проявления и раскрытия творческого потенциала ученика; 
 
реализации каждым учеником себя как личности. 
Профессионально-личностное  развитие  учителя  –  одна  из  целей 
педагогического  образования  нашей  школы.  Практика  показывает,  что 
педагогической  профессией  и  педагогическим  мастерством  можно 
овладеть  только  на  индивидуально-личностном  уровне.  Готовность  к 
нововведениям  -  это  такое  личностное  проявление  творческого  стиля 
деятельности,  в  котором  своеобразно  сочетаются  определённая 
личностная  направленность,  стремление,  потребность  внедрять  новые 
способы  и  формы  профессиональной  деятельности,  т.е.  сочетание 
психологической, теоретической и практической готовности.  
Понятие  «инновация»  в  зарубежной  литературе  определяется  по-
разному в зависимости от различных методологических подходов, среди 
которых можно выделить: 
 
инновация рассматривается как результат творческого процесса; 
 
инновация представляется как процесс внедрения новшеств. 
Современный  учитель  должен  уметь  создать  условия  для 
практического овладения языком для каждого учащегося, выбрать такие 
методы  обучения,  которые  позволили  бы  каждому  ученику  проявить 
свою 
активность, 
своё 
творчество, 
а 
также 
активизировать 
познавательную  деятельность  учащегося  в  процессе  обучения 
иностранным  языкам.  При  традиционных  методах  ведения  урока 
главным  носителем  информации  для  ученика,  как  мы  знаем,  выступает 

41 
 
учитель. 
Он 
требует 
от 
ученика 
концентрации 
внимания, 
сосредоточенности,  напряжения  памяти.  Не  каждый  ученик  способен 
работать  в  таком  режиме.  Зачастую  психологические  особенности,  тип 
восприятия 
ребенка 
становятся 
причиной 
«академической 
неуспешности» школьника. При этом современные требования к уровню 
образованности  не позволяют  снизить объем информации,  необходимой 
для усвоения учеником на уроке. Поэтому можно сделать один вывод — 
необходимо  проводить  уроки  с  применением  новых  информационных 
технологий.  Но  я  убеждена,  что  внедрение  в  учебный  процесс 
мультимедийных  программ  вовсе  не  должно  исключать  традиционные 
методы обучения, а гармонично сочетаться с ними. Опыт показывает, что 
использование  в  обучении  компьютерных  технологий,  включение 
обучающихся  в  активную  познавательную  деятельность  с  применением 
мультимедийных  средств  существенно  повышают  эффективность 
занятия [2].  
В своей педагогической деятельности я реализую задачи (предметные 
и личностные): 
 
систематическая работа развитию общей культуры обучающихся; 
 
формирование  ответственного  отношения  обучающихся  к 
результатам обучения; 
 
повышение  интереса  к  предмету  и  положительная  динамика 
качества образования обучающихся; 
 
повышение  плотности  урока,  продвижение  вперёд  быстрыми 
темпами. 
В  мировой  практике  электронное  обучение  стало  неотъемлемой 

жүктеу/скачать 3,03 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: