Вегетативтік жүйке жүйесінің физиологиялық ерекшеліктері:
1. Вегетативтік жүйкелер негізінен эфферснттік жүйслер. Олар қозуды
орталыктары шеткі орналасқан ағзаларга жеткізсді (орталыктан тепкіш
жүйкелер). Бірак вегетативтік жүйкелер ішінде 10%-тей
афференттік
жүйкелер болады. Соңғы аталгандар қозуды агза қабылдағыштарынан
орталыққа жеткізеді (орталықка тепкіш жүйкелер).
2. Вегатативтік жүйке жүйесінін (ВЖЖ) козу кабілеті денелік жүйке
жүйесіне (СЖЖ) Караганда элдекайда томен ал хронаксиясы, қозу
табалдырығы, керісінше жоғары. Мэселен, Вжж хронаксиясы -3-8, ал СЖЖ
хронаксиясы
0,04-0,75 с. ВЖЖ-нін лабилдігі - 10-15 гц, ал СЖЖ-де -1000
гц. Осыған орай рсфрактерлік ксзең ВЖЖ-де өтс ұзак.
/
3. ВЖЖ-нің талшықтары аркылы козу өте баяу отеді. «В» тобына
жататын миеленді талшыктарының қозу өткізу жылдамдыгы секундіне 3-18
мс, ал миелинсіз талшықтар «С»
тобын кұрады, олардың козу өткізу
жылдамдығы 0,5-Змс.
4. Вегатагивтік жүйке жүйесінде постсинапык қоздыру потенциалы
ұзақка созылады (50-80 мс). Денелік жүйкс жүйесіндс бүл потенциал 15-20
мс-тай. Вегетативтік жүйке жүйесіндс эсіресе гиперполяризация фазасы өге
созылыңқы келеді (300-1000 мс).
5. Вегетативтік жүйке жүйссінің әсерленісі өте баяу: біріншідсн, козу
жүйкс
талшықтарынан өте баяу өтеді, екіншіден, түйіспелерде медиатор жэй
бөлінеді жэне холиностеразаның белсенділігі томен болгандықтан келссі козу
кеш туады.
6.
Вегетативтік
жүйке талшыктарының үшынан
медиаторлар
-
ацетилхолин не адреналин бөлінсді. Медиатордыц түріне қарай вегетативтік
жүйкелер
холинергиялыц
(ацетилхолин
бөлегін)
жзне
адренергнялық
(адреналин бөлетін) жүйкелер болып екі топка бөлінеді.
Холинергиялық
жүйкелер тобьша: 1) парасимпатикалық жэне симпатикалық преганглийлік
жүйкелер; 2) парасимпатикалык посттанглийлік жүйкелср; 3) симпатикалык
постганглийлік тер бездерінің жүйкелері жатады. Адренергиялык жүйкелср
катарында симпатикалык постганглийлік тер бездері жүйкелерімен катар
барлық
постганглийлік
симпатикалык
жүйкелер
болады.
Сонымен
холинергиялық жүйкелер саны адренергиялык жүйкелер санынан элдеқайда
басым. Кейбір жүйкслер үшынан мүлде баска медиаторлар (серотонин, >
гистамин, ЛУФ, ГЛМК, т. б.) бөлінуі мүмкін.
Достарыңызбен бөлісу: