мәселелерін шешу жөніндегі іс - шаралар жоспарын бекітті.
Іс-шаралар жоспарына жауапты тұлғаларды және орындалу мерзімдерін көрсете отырып,
6 экологиялық мәселе енгізілді, оның ішінде:
- облыстың елді мекендерінде өндіріс және тұтыну қалдықтарымен жұмыс істеу
мәселелері, жерді қашықтықтан зондтау жүйесі арқылы анықталған рұқсат етілмеген қоқыс
тастайтын жерлерді жою (Геопортал);
- "Сорбұлақ" көлінің (Алматы қ. сарқынды су жинағышының теріс әсерін және
экологиялық тәуекелін төмендету);
- Панфилов уран кен орнының радиоактивті үйінділерін жою;
- елді мекендердегі кәріз желілері мен тазарту құрылыстарының авариялық жағдайы:
Сарыөзек кенті, Кербұлақ ауданы, Қарабұлақ кенті Ескелді ауданы және Қапшағай қаласы,
Заречный ауылы;
- Алматы облысының Еңбекшіқазақ және Панфилов аудандарында орналасқан
гидрогеологиялық өздігінен төгілетін ұңғымаларды жою және консервациялау;
- Текелі қаласында орналасқан қалдық қойманың теріс әсерін жою.
Биологиялық ресурстардың жай-күйі және орман, балық және аңшылық
шаруашылықтарының, ЕҚТА және экологиялық туризмнің дамуы
Алматы облысының мемлекеттік орман қорының жалпы алаңы 5,3 млн. га, оның ішінде
орманмен қамтылған жерлер 1,9 млн. Га.
Мемлекеттік орман қорының ормандарын күзетуді, қорғауды, орман пайдалануды және
молықтыруды орман шаруашылығының 14 коммуналдық мемлекеттік мекемесі жүзеге
асырады, олардың жалпы саны 1026 маман мен қызметкер. 2019 жылға ағаш кесу қоры 5850,2
м
3
көлемінде бекітілді, оның ішінде кеспеағаштан тыс қоқыстарды жинау 700 м
3
. 5820,9 м
3
немесе 99% дайындалды.
2019 жылы 123,5 га алқапта (шырша, өрік, алма ағашы, жиде, шегіршін) орман
дақылдарын көктемгі отырғызу жүргізілді. Орман екпелерін толықтыру 170,2 га алаңда
жүргізілді
133
. 316,5 га алқапта (Алакөл – 21 га, Бақанас – 20 га және егу – 100 га, Жаркент – 50
га, Қаскелең – 15 га, Ұйғыр – 10,5 га, Үштөбе – 100 га) күзгі екпелер мен орман дақылдары
егілді. Мемлекеттік орман қоры мен питомникте егу үшін барлығы 2,1 тонна қара сексеуіл
тұқымы жиналды. (Бақанас - 1000 кг, Жаркент - 700 кг, Үштөбе - 400 кг).
2019 жылы 91,3 га алқапта көктемгі орман дақылдары отырғызылды, 327,8 мың көшет
және көшет (шырша, өрік, алма, от, қайың, шегіршін) отырғызылды. Орман екпелерін
толықтыру 205,2 га алқапта жүргізілді. Орман питомниктерінде көктемде 2,0 га алқапта ағаш
тұқымдары егілді. 9,2 га алаңға ағаш егілді, онда 208,4 мың дана арша, майқарағай, Шренк
шыршасы, көгілдір шырша, қырым қарағайы, шығыс аршасы, терек, қайың, шаған, емен, тал,
қына ағашы, сәнағаш, мамыргүл, грек жаңғағы және сиверс алма ағаштарының көшеттері
отырғызылды. Облыстың елді мекендерін көгалдандыру үшін 23,8 млн.теңге сомасына 137,2
мың дана көшет материалдары сатылды. (2018 жылы 17,1 млн.теңге сомасына 123,8 мың дана
отырғызу материалы өткізілді).
2018 жылдың басынан бастап табиғатты қорғау заңнамасын сақтау бойынша 1128 рейд
жүргізілді. Жалпы салмағы 242,8 текше метр ағаштарды заңсыз кесудің 31 оқиғасы анықталды.
Шығын 2140,0 мың теңгені құрап, 325,4 мың теңге өндірілді. 31 заңсыз ағаш кесу оқиғасы
бойынша материалдар құқық қорғау органдарына берілді.
2019 жылдың басынан бастап табиғат қорғау заңнамасын сақтау бойынша 934 рейд
жүргізілді. Жалпы салмағы 118,93 текше метр ағаштарды заңсыз кесудің 37 оқиғасы
анықталды. Шығын 3421,7 мың теңгені құрап, оның 1238,0 мың теңгесі өндіріліп алынды.
Өртке қарсы насихаттау және орман өрттерінің алдын алу мақсатында орман
шаруашылығының коммуналдық мекемелерімен 59 км-ге минералдандырылған өртке қарсы
жолақтар орнату жоспарланған, барлығы 59 км-ге орындалды, минералдандырылған
133
Дереккөз: Алматы облысы әкімдігінің ресми сайты http://www.zhetysu.gov.kz
192
жолақтарды күту жоспарланған-2085 км, оның ішінде барлық 2085 км-ге орындалды,
аншлагтар, панно, билбордтар орнатылды-880 дана, жерлері мемлекеттік орман қоры
аумағымен шектесетін жеке және заңды тұлғаларға, фермерлік шаруашылықтарға 1726 ескерту
және міндеттемелер берілді, 270 семинар, лекция, әңгімелесу өткізілді, баспа басылымдарында
203 мақала жарияланды, теледидарда 4 сөз сөйлеу жарияланды.
Сонымен қатар, облыстық
"Жетісу" телеарнасы арқылы күн сайын орман өрттерінің алдын алу және оларды сөндіру,
орманды заңсыз кесу және жануарлар әлемін браконьерлерден қорғау тақырыбында бейне
роликтер көрсетіледі. Мемлекеттік орман қоры аумағында 11 орман өрті тіркелген. Жалпы
ауданы 465,91 га, оның ішінде орман алаңы 303,71 га, оның ішінде орман алаңы 280,31 га,
орман емес 162,2 га, залал – 9635,7 мың теңге.
Авиациялық және жер үсті химиялық өңдеу 2513,7 га алаңда жүргізілді, оның ішінде:
"Талдықорған орман шаруашылығы" КММ – 400,0 га, "Ұйғыр орман шаруашылығы" КММ –
13,7 га (үш рет), "Ұйғыр орман шаруашылығы" КММ – 2000,0 га (авиа), "Алакөл орман
шаруашылығы" КММ-100,0 га.
Алматы облысының аумағында 123 аңшылық шаруашылығы бар, олар 83 аңшылық
пайдаланушыға бекітілген. Бекітілген аңшылық алқаптарының жалпы ауданы 5099166 гектарды
құрайды, оның ішінде мемлекеттік орман қоры 1046842 гектар.
2019 жылы аңшылық пайдаланушылардың өтінімдері бойынша жалпы сомасы 53,7
млн.теңгеге 1612 рұқсат берілді (2018 жылы - жалпы сомасы 42,6 млн. теңгеге 943 рұқсат
берілді). 2019 жылға облыстық бюджеттен зиянды жыртқыштарды ату үшін 9,27 млн.теңге
бөлінді. Орман шаруашылығының коммуналдық мемлекеттік мекемелері 581 зиянды
жыртқыштар, оның ішінде 349 қасқыр мен 232 шиебөрі атылды, бөлінген қаражат толық
көлемде игерілді (2018 жылы - 496 зиянды жыртқыш, оның ішінде 319 қасқыр мен 177 шиебөрі
атылды, 8,1 млн.теңге игерілді).
Алматы облысының аумағында 135 балық шаруашылығы учаскесі бар, оның ішінде
балық шаруашылығын жүргізу үшін 41 балық шаруашылығы субъектілеріне 89 балық
шаруашылығы учаскесі бекітілген, қалған 46 учаске резервте қалып отыр. ҚР Ауыл
шаруашылығы министрлігінің 01.02.2018 жылғы №58 "Жануарлар дүниесі объектілерін алып
қою лимиттерін бекіту туралы" бұйрығына сәйкес, 2018 жылдың 15 ақпанынан 2019 жылдың 15
ақпанына дейін Алматы облысы бойынша 4965,5 тонна балықтың жалпы лимиті бөлінді. Оның
ішінде Балқаш көлі мен Іле өзенінің атырауы бойынша 4095,2 тонна, Алакөл көл жүйесі
бойынша 195,6 тонна, Қапшағай су қоймасы бойынша 639,7 тонна және жергілікті маңызы бар
су айдындары бойынша 35,075 тонна. ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігінің 2019 жылғы 11
ақпандағы №59 "Жануарлар дүниесі объектілерін алу лимиттерін бекіту туралы" бұйрығына
сәйкес Алматы облысы бойынша 7495,592 тонна балық бөлінді. Оның ішінде Балқаш көлі
бойынша 5975,729 тонна, Іле өзенінің атырауы және Іле өзені 101,923 тонна, Алакөл көл жүйесі
бойынша 509,078 тонна, Қапшағай су қоймасы бойынша 890,741 тонна және жергілікті маңызы
бар су айдындары бойынша 15,121 тонна.
Алматы облысы экологиялық туризм тұрғысынан ең перспективалы болып табылады.
Мұнда 2 мемлекеттік табиғи қорығы Алматы және Алакөл, 6 мемлекеттік ұлттық табиғи
парктер – Іле Алатауы, Алтын Емел, Шарын, Көлсай көлдері, Жоңғар Алатауы, 2017 жылы
құрылған Іле-Балқаш мемлекеттік табиғи резерваты, 7 мемлекеттік қорықша бар,: Лепсі, Тотин,
Кукан, Жоғарғы Көксу, Балқаш маңы, Қараой, Алматы, 3 мемлекеттік табиғат ескерткіші -
"Шарын шағанды орман саяжайы", "Шыңтүрген шыршалары", "Ән салатын құм төбелер", Іле
ботаникалық бағы және Есік мемлекеттік дендрологиялық саябағы.
Сонымен қатар 2343 тарих ескерткіштер бар, оның ішінде 454 - сәулет және қала
құрылысы, 1862 – археология, 7 табиғат ескерткіштері, 4 ЮНЕСКО ескерткіші, 10
Республикалық маңызы бар ескерткіштер және 10 жаңа ескерткіш бар.
Іле-Балқаш резерваты құрылған сәттен бастап бір жыл ішінде көптеген жұмыстар
атқарылды: Бақанас және Қарой ауылдарында 2 кеңсе ұйымдастырылды, резерват штаты білікті
мамандармен жабдықталған, материалдық-техникалық базаны қалыптастыру үшін негіз
қаланды, радиобайланыс жолға қойылды, аумақты тиімді қорғауды қамтамасыз ету үшін Корс
және Қарамерген блок-бекеттері құрылды және жыл бойы жұмыс істеу үшін жабдықталған,
193
күзет қызметімен аумақты рейдтер мен патрульдеу жүйелі түрде жүргізіледі. Тұяқты
жануарлардың санын көбейту үшін биотехникалық іс-шаралар, ғылыми зерттеулер жүргізіледі
және биоәртүрлілікке мониторинг жүргізіледі, 2019-2023 жылдарға арналған резерватты
басқару жоспары әзірленді. Антропогендік факторлардың әсерінен жоғалған тоғай өсімдіктерін
қалпына келтіру үшін питомник құрылды және өткен кезеңде резерват аумағында ағаштардың
абориген тұқымдарын отырғызу жүргізілді. Белсенді экологиялық-ағартушылық қызмет
жүргізілуде.
Алматы облысында туризмді дамыту Қазақстан Республикасының туристік саласын
дамытудың 2023 жылға дейінгі тұжырымдамасына, Қазақстан Республикасында көрсетілетін
қызметтер саласын дамытудың 2020 жылға дейінгі бағдарламасына сәйкес жүзеге асырылады,
оған негізгі туристік көрнекті орындар (петроглифтері бар Тамғалы археологиялық ландшафты
(ЮНЕСКО объектісі); ЮНЕСКО-ның алдын ала тізіміне енгізілген "Алтын Емел" МҰТП;
Шарын МҰТП аумағындағы Шарын шатқалы; Қапшағай су қоймасы; ЮНЕСКО-ның алдын ала
тізіміне енгізілген Іле Алатауы МҰТП-мен Алматы қаласы Көлсай көлдері", Хан Тәңірі шыңы
және басқа да объектілер.
Облыстың туристік әлеуеті іс жүзінде туризмнің барлық түрлерін дамытуға мүмкіндік
береді: тау, жаяу, су, экологиялық, мәдени-танымдық туризм және басқалары. Облыста 122
туристік бағыт әзірленді.
Алматы облысында Туризмді дамытудың мастер-жоспары бекітілді, онда 5 кластерлік
бағыт анықталды: Талғар-Есік кластері (курорт), Қапшағай кластері (курорт), Қарадала кластері
(курорт), Райымбек кластері, Алакөл-Жетісу және Шығыс-Балқаш кластері.
Статистикалық мәліметтер бойынша туризм саласы көрсеткіштерінің тұрақты өсуі
байқалады. Осылайша, 2015-2017 жылдар кезеңінде орналастыру орындарының саны 46,7% - ға
өсіп, 2017 жылдың соңына 449 бірлікті құрады (2015 ж .- 306 бірлік). Орналастыру
объектілерінде 8204 бірлік нөмір бар (2015 ж. - 4666 бірлік), бұл ретте бір реттік сыйымдылық
21608 төсек-орынды құрайды (2015 ж. - 10890 төсек-орын).
Орналастыру орындарының негізгі бөлігі Алакөл (38,5%), Ұйғыр (8,2%), Панфилов
(6,5%) аудандарында шоғырланған. Қапшағай (9,6%), Талдықорған (6,7%).
2017 жылы қызмет көрсетілген келушілер саны 703663 адамды құрады, 2015 жылдың
ұқсас кезеңімен салыстырғанда 2,7 есеге (264819 адам) өсті.
2015-2017 жылдар кезеңінде облыста ішкі туризм бойынша орналастыру орындарында
(резиденттер) қызмет көрсетілген келушілердің өсу үрдісі байқалды. 2017 жылы аталған
нысаналы көрсеткіш 701336 адамды құрады, бұл жоспарлы көрсеткіштен 61,7%–ға жоғары,
2016 жылы 1,6 есе (433325 адам), 2015 жылы 2,7 есе (264084 адам).
"Өткен жылмен салыстырғанда қызмет көрсетілген резидент емес келушілердің саны"
нысаналы көрсеткішінің артуы 2017 жылы 21,6%-ды (2327 адам) құрады немесе 2015 жылмен
салыстырғанда 3,2 есе артық (735 адам).
Өңірдің туристік объектілері туралы халықтың хабардар болуын арттыру үшін облыста
QR кодтауды пайдалана отырып, туристік навигация жүйесі құрылды. Автомобиль жолдары
бойында, мемлекеттік ұлттық табиғи парктер аумағында, Алматы және Талдықорған
қалаларынан шығатын жолдарда 255 белгі мен көрсеткіштер орнатылды.
Есепті кезеңде облыстың туристік өнімін туристік қызметтердің ішкі және халықаралық
нарығында жылжыту бойынша жұмыстар жүргізілді. Facebook және Instagram әлеуметтік
желілерінде туристік ақпараттық интернет-портал құрылды, бейнероликтер дайындалды, беттер
ашылды. Сондай-ақ, туризм басқармасының тапсырысы бойынша BBC телерадио хабарларын
тарату ұйымы Алматы облысының табиғаты мен көрікті жерлері туралы ролик түсірді.
Шетелдік туроператорлар үшін ақпараттық турлар ұйымдастырылды, облыстың туристік
объектілерін воркшоп форматында облыстың және Алматы, Нұр-Сұлтан қалаларының туристік
фирмалары үшін таныстыру өткізілді.
Достарыңызбен бөлісу: |