Н. Ю. Зуева (жауапты хатшы), О. Б. Алтынбекова, Г. Б. Мәдиева
жүктеу/скачать 4,5 Mb. Pdf көрінісі
|
| Антонимдік аударма (шендестіре аудару) –
бұл түпнұсқадағы болымды форманың аудар- мада болымсыз формаға ауысуы немесе кері- сінше болымдының болымсызға өтуі, БТ лекси- калық бірлігінің қарама-қарсы мағынасындағы АТ бірліктеріне ауысуы арқылы көрінетін лек- сика-грамматикалық трансформация: Nothing changed in my home town. – Менің туған қаламда барлығы сол қалпында. Ағылшын-орыс аудармаларында бұл транс- формация ерекше жиі қолданылады. Мысалы: She is not unworthy of your attention. – Ол толығымен сіздің назарыңызды иеленуге еңбегі сіңді. Антонимдік аударманың қолданылуы басқа трансформациялардың (лексикалық жəне грам- матикалық) қолданылуымен сай келеді: The people are not slow in learning the truth. – Адамдар шындықты тез біледі. (антонимдік аударма сөйлем мүшелері арқылы ауысады – сын есімнің үстеуге). Экспликация немесе бейнелеу аудармасы – бұл БТ лексикалық бірлігінің оның мағынасын экспликациялайтын тіркеспен ауысатын, яғни осы мағынаның АТ көп не аз мөлшерде толық түсініктеме немесе анықтама беретін лексика- грамматикалық трансформация. Экспликация- ның көмегі арқылы түпнұсқадағы əрбір экви- валентсіз сөздерге мағына беруге болады: whistle- stop speech – үміткердің сайлау алдындағы аги- тациялық сапарына енердегі кіріспе сөзі жəне т.б. Компенсация (орнын толтыру, өтеу) – бұл түпнұсқада БТ бірліктерін аудару кезінде жо- ғалтқан мағына элементтерінің, аударма мəті- нінде қандай да бір басқа əдіс арқылы берілетін аударманың тəсілі. Сонымен, жоғалған ой то- лықтырылады («қалпына келтіріледі») жəне бү- тіндей түпнұсқа мазмұны толықтырылып қайта жаңғырады. Осыған орай түпнұсқаның грамма- тикалық тəсілдері лексикалық тəсілдермен жəне керісінше ауысады. Қорыта айтқанда бұлай бөлудің шартты екенін тағы да ескерте кетеміз. Жалпы аударма- ның нəтижелі болуы аудармашының аялық біліміне, контексті түйсінуі мен шығармашы- лық талантына байланысты екені даусыз. жүктеу/скачать 4,5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|