Оқу сауаттылығЫ
жүктеу/скачать 3,95 Mb. Pdf көрінісі
|
O 1179 u Sauattyly 1179 100 n 1201 s 1179 a
- Бұл бет үшін навигация:
- ОҚУ САУАТТЫЛЫҒЫ https://vk.com/mega_education 300 Нұсқау
| ОҚУ САУАТТЫЛЫҒЫ
https://vk.com/mega_education 299 8. Әмір Темірге неліктен Ақсақ Темір аты берілген? A) Дұшпандары жек көргендіктен B) Соғыста аттан құлап, қолын жарақаттағандықтан C) Соғыс кезінде аяғына оқ тигендіктен D) Аяғы кем болып туылғандықтан E) Соғыста аттан құлап, аяғын жарақаттағандықтан 9. Мәтіннің стилі қандай? A) Ауызекі сөйлеу стилі B) Публицистикалық стиль C) Ресми іс-қағаздар стилі D) Ғылыми стиль E) Көркем әдебиет стилі 10. Орыстар неліктен жер көлемін ұлғайтып, үлкен мемлекет құра алды? A) Әмір Темір Орта Азияны билей алмағандықтан B) Әмір Темір Анадолыны басып алғандықтан C) Әмір Темір орыстарға жаулап алған жерлерін бергендіктен D) Әмір Темір Алтын Орданы құлатқандықтан E) Әмір Темір Ұлы Түрік хандығын басқара алмағандықтан 11. Үзіндіден Әмір Темірдің қандай қасиетін көруге болады? «Мазарымды ашқан адам менен де қорқынышты бір дұшпанға тап болады» A) Батыр B) Көріпкел C) Саясаткер D) Білімді E) Ақылды 12. Әмір Темірге неліктен Гурган атағы берілді? A) Шыңғыс ханның ұрпағына үйленгендіктен B) Белх билеушісі болғандықтан C) Түрік қағанатын басқарғандықтан D) Жошы ұрпағымен отбасын құрғандықтан E) Қиратқан қалаларын қалпына келтіргендіктен ОҚУ САУАТТЫЛЫҒЫ https://vk.com/mega_education 300 Нұсқау: «Мәтінді мұқият оқып, мәтінге берілген тапсырмаларға дұрыс жауап беріңіз». Аптап ыстықта саялайтын жер іздеп саябақтағы отырғыштардың біріне бұрылдым. Орындыққа отырмақ болып беттегенімде, көзім сұмдық жағдайдың куәгері болды. 3-4 жасар ұл бала қоқыс тастағыш жәшікті тіміскілеп жүр. «Бұл кім? Не қылған бала?» деген сауалдарға жауап іздеу мақсатында баланы бақылап біраз отырдым. Қарасам, бұл бала жалғыз емес екен. Әр-әр жерде орналасқан қоқыс жәшігін ақтарып, азық іздеп жүрген тағы да екі ұл бала мен кішкентай қызға көзім түсті. Киген киімнің олпы-солпысы шыққан, кір қожалақ. Көкейде маза бермей тұрған сансыз сұрақ мені бір орында отырғызбады. Қолыма бір-екі нәрсе алған соң, аяңдап біреуінің қасына бардым. Жемге келген көгершіндей қалған үшеуі де қасыма жетіп келді. Қастарында тұрып асқазандарының шұрылын естуге болады. Қолымдағыны ұсынған соң, бұл балалардың ата-анасының қайда жүргенін білгім келді. Сұрасам, «Білмеймін...» деп күмілжіп мұңды дауыспен жауап қатты. Осыдан соң жағдайдың бәрін түсіндім. Басымды еріксіз изедім де орындыққа қайта отырып, ары қарай бақыладым. Төртеуі азды-көпті алған азықтарын көк шөптің үстіне отыра сап, жапа-тармағай жеуге кірісті. Кішкентай қыз тоғын арықтағы сумен басты. Іштеріне сәл де болса бірдене барған соң, қайтадан «жұмыстарына» кірісті. Мұндай оқиғаны алғаш көруім. Бұдан кейін не ойларыңды да білмейді екенсің. Ата-анасы ащы судың жетегіне еріп, балаларды ақша табуға, азық табуға мәжбүрлейді екен, бұл – сол жерде жүрген қала тұрғынының сөзі. Айтуынша, бұл жер балалардың тұрақты мекеніне айналған. Күнделікті елдің қалған-құтқанын жеп, қарындарын тойдыратын көрінеді. Бұған дейін көшедегі бомждарды көріп, осындай өмірді таңдаған өзі, енді өзінен көрсін деуші едік. Ал ендімынабалаларға не айтуғаболады?! Адам ата- ананытаңдапалмайды. Солбіржауапсызжандардыңкесіріненбақыттышақтарынкөшеденазықіздеуменалмас тырыпжүргендеріөтеөкінішті-ақ... Оқушыбіткенжазғыдемалыстыңаяқталмауынтілеуде. Ал, мынабалалардыңекеуімектептерінаңсапжүр. Арнаулымектепкебаратындардыңолжердекиеркиіміұқыпты, тамақтарытоқ, жатарорны таза. Мектепжасынатолмағанқалғанекеуіше? Олар не күнкөреді? Жазда,жарайды,әрбірқарағашоларғасая, кез-келгеншүбереккиім. Қысташе? Қақағанаяздаүсіпөлсе, бұлардыіздейтінжан бар ма? Жоқәлде, көмусізаң- құстыңазығынаайналармаекен? Бұлтұстақылыштыкімгесілтерімді де білмеймін. Бала тәрбиесіне қарамайтын ата-анағама, жоқәлде тек екеудіқамқорлығынаалғанүкіметкеме? Ата-анаданендіқайыржоқ, олбелгіліжайт! Үкіметендімынаекеуді де далағақаңғытпайқарамағынаалсаекен. Мендегіжалызтілек осы! (365 сөз) http://massaget.kz/blogs/oy_tolgaular/18005/ |