Оқулық «Білім беру және педагогика» мамандықтарының «Қарым-қатынас психологиясы»

131
 
Жазбаны тыңдап, кедергілердің нақты санын ӛз бағаңызбен 
салыстырыңыз. Ол қаншалықты дәл болды?
Бір немесе екі кҥн кҥтіп, қайта әрекет жасаңыз. Қол жеткізген 
жақсаруларды атап ӛтіңіз.
Сӛзіңізде ең жиі кездесетін вокалды кедергілерді, паразит сӛздерді 
ерекше белгілеңіз.
Жоғарыда сипатталған типтік коммуникативтік кедергілерден 
басқа мынадай психологиялық кедергілер де бар – бағдарлар, 
психологиялық қорғаныс, мінез кедергілері.
Бағдарлар кедергілері. Сҧхбаттас Сіз ӛкілі болып табылатын 
ҧйымға немесе жеке Сізге негетивті кӛзқараста болуы мҥмкін. 
Сҧхбаттас тарапынан жақтырмау болған жағдайда, оған 
тәрбиесіздік, әлсіздік, мәдениетсіздік, қарапайым білмегендік 
ретінде қарау қажет. Сондай серіктестің әділ емес кӛзқарасы немесе 
орынсын қылықтары Сізді алаңдатпай, жақын арада мҥлдем 
жоғалады, себебі Сіздің істеріңіз бен әрекеттеріңіз серіктесті Сіз 
туралы пікірін ауыстыруға итермелейді.
Психологиялық 
қорғаныс 
кедергісі. 
Қҧрылатын 
психологиялық қорғаныс – қатынасудағы елеулі кедергілердің бірі. 
Сіздің селқос, жылы шырайсыз, тҧйық немесе агрессивті, ызалы, 
ашулы сҧхбаттасыңыз тҥсіністікті, оны біреудің тыңдауы мен 
тҥсінуін қалайтын шығар. Жайсыз серіктеспен қатынасудағы 
кедергі оның қорғануды қалайтынымен байланысты екенін тҥсініп, 
оған кӛзқарасты ӛзгертуге болады, сонда мҧндай адаммен 
қатынасудағы кедергілер жоғалады.
Мінез кедергісі. Әрбір адамның ӛз мінезі бар, бірақ тәрбиелі, 
ӛзінне ие болатын адамдар олардың мінезі шиеленіс немесе 
жайсыздық кӛзі болмайтындай етіп ӛздерін ҧстай алады. Алайда, 
ӛздерін тануды және ӛзін бақылауды барлығы қаламайды және 
барлығы білмейді. Темперамент ерекшеліктері айқын білінетін 
адамдар жиі жайсыз сҧхбаттастарға айналады. 
Ӛзара әрекеттесу ҥдерісінде пайда болатын жеке-психологиялық 
кедергілер сондай-ақ, әр тҥрлі қҧндылықтар жҥйесімен, бір біріне 
қарсы негативті бағдарлармен және қате тҥсініктермен анықталуы 
мҥмкін. Тыңдауды және эмоцияларды басқаруды білмеу, 
сҧхбаттастың сыртқы кӛрінісінің ҧқыпсыз болуы- осының барлығы 
ӛзара әрекеттесудің басында (жағымсыз алғашқы әсер), байланысу 
кезінде (орынсыз реакция, сҥйкімсіз мимика және басқа) және 
қатынасуды аяқтаудан кейін (кездесуден немесе сҧхбаттан қалған 
нашар пікір) пайда болуы мҥмкін психологиялық кедергілерді 
тудырады. 

жүктеу/скачать 3,57 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: