174 қатынастың ӛзгеруін кӛрсете алады, мысалы, басқа адамға деген
қызығушылық туралы (әңгімелесушіге еңкейіп немесе, керісінше,
сӛйлесушіге теріс бҧрылып немесе тіпті теріс қарап отырып).
Адам денесі қабылдай алатын 1000-ға жуық тҧрақты қалыптар
белгілі болып келеді. Әрбір халықтың мәдени дәстҥрлері кейбір
қалыптарға вето қойып, басқаларды ынталандырады (мысалы,
жапондықтарда бас ию немесе американдықтарда ҧзын аяқпен
отыру). Кӛптеген қалыптар қорғаныс ретінде сипатталады,
байланыс ҥшін жабық (қолдар кеудеде қиылысқан) немесе
тәкаппарлық пен артықшылықты кӛрсетеді (басын жоғары ҧстау,
жоғарыдан тӛмен қарау). Мҧндай қалыптар кӛбінесе әңгімелесушіге
жағымсыз әсер етеді.
Позитивті поза, мысалы, халық алдында сӛйлеу ҥшін
сӛйлеушінің тік тҧруы, аяғы 15-30 см орналастырылған. Сол аяғы
сәл алға және аздап бҥгілген, оң аяғы тірек ретінде. Басы сәл иілген,
аудиторияға қарай бҧрылған, денесі теңдестірілген, тҧрақты,
қалыпты босаңсытып, қолы ым-ишара жасауға дайын тҧрады.
Интербелсенді жаттығулар Сізді
қызықтыратын
тақырыпты
талқылау
ҥшін
ӛзіңізге
сҧхбаттасушының таңдаңыз (таңдау бойынша). Тҧрақты қалыпты
ҧстаңыз (мысалы, орындықта отырыңыз, тізеңізге қолыңызды қойыңыз)
және сӛйлесудің 3-5 минутында ӛзгертпеңіз және ешқандай
қимылдарды қолданбаңыз. Содан кейін тыйымды алып тастап,
сӛйлесуді қалыпты режимде жалғастырыңыз. Ӛз әсерлеріңізбен
бӛлісіңіз. Сҧрақтар жайында ойланып кӛріңіз:
1.
Қимылдарға тыйым салу режимінде әңгімелескен кезде не
сезіндіңіз?
2.
Не нәрсеге неғҧрлым кӛп кӛңіл аудардыңыз: әңгімелесуге ме
немесе қалыпты ҧстап қалу туралы ма?
3.
Тыйым салынғаннан алып тастағаннан кейін бірден не істеуді
қаладыңыз? Әңгімелесуді қызықты, әрі тартымды етуге қандай ым-
ишаралар сізге кӛмектеседі деп ойлайсыз.
Такесика. Бҧл адамдардың әртҥрлі әрекеті - қол алысу,
сҥйісулер, сипаулар, қағулар, қҧшақтау. Кҥнделікті ӛмірде белгілі
бір жағдайларда және әртҥрлі себептермен (кӛптен кҥткен
әріптеспен кездесуде сҥю) әртҥрлі тәсілдермен (қолмен ҧстау
немесе қҧшу) және әртҥрлі жерлерде (поезд вагонында, машинада,
лицейде, мерекеде) осы әрекеттер мҥмкін болады.
Тҥрлі этникалық топтар мен мәдениеттердің адамдарында