Жоспар: • Бұлшықеттердің физиологиялық

Еттің қажуы 
дегеніміз - жұмыс icтey барысында
жұмыс істеу қабілеті уақытша төмендеп дем
алғаннан кейін қалпына келуі. Жұмыс icтey
қабілетінің төме–деуі екі себепке байланысты болады:
1. ет жиырылу кезінде
зат алмасу өнімдерінің
жинауы - бұл еттің
өзіндегі
перифериялық фактор.
2. энергетикалық
қорының азаюы -
орталық факторы
Қажу уақытша құбылыс. Біраз үзіліс жасап,
тынықтырса, ет қайтадан жиырыла бастайды,
біртіндеп жиырылу қасиеті қалпына келеді.
Бұлшықеттің қажуын жазып алуға болады, ол
эргограмм деп аталады.

5. локальды шаршау (жеке ет группаларының
немесе белгілі бір анализатор қызметінің
төмендеуі)
Қозудың әртүрлі формалары-ң негізінде, ең алдымен,
ір түрлі органдар мен жүйелерде байқалатын
өзгерістер жатады және солардың ішінде тиісті
біреуіндегі өзгерістер жетекші рөл атқарады. Мәселен
адам :
1. дене еңбегінен және ой еңбегінен шаршайды;
2. тез шаршау (қысқа уақыт ішінде
байқалатын);
3. созылмалы шаршау (айларға, жылдарға
созылатын, қайта қалыпқа келу процестерінің
толық жүрмеуінен біртіндеп жиналатын
өзгерістер нәтижесінде туатын);
4. жалпы шаршау (бүкіл организм
функцияларындағы өзгерістермен
сипатталатын);

1. кеңістікте дененің қозғалуы;
2. бip-бipiнe салыстырмалы түрде дене бөлшектерінің қозғалысы;
3. денені бip қалыпта ұстау
4. қан мен лимфаның жылжуына ықпал ету;
5. жылу өндіру;
6. дем алу және дем шығару актілеріне қатысу;
7. қимылдық белсенділік маңызды антистрессорлық фактор
ретінде;
8. бұлшық еттер тұздар мен судың қоры болып табылады;
9. Ішкі мүшелерді (органдарды) сақтап тұрады (кұрсақ
і )
Қанқалық бұлшық еттер адам салмағының 40% құрайды. Tipeк –қимыл
аппаратының белсенді бөлігі болып табылады. Олардың
жиырылуының нәтижесінде төмендегідей қызметтер атқарылуы
мүмкін:

Бірыңғай салалы еттің физиологиялық
ерекшеліктері.
Бірыңғай салалы еттің қаңқа еті секілді қозғыштық қозуды
өткізу, жиырылу қасиеттері бар. Мұнымен бipгe ол ерекше
пластикалық және автоматиялық қасиеттерге де ие.
Көлденең жолақ етке қарағанда бұл еттің ағзадағы көлемі аз
болады және оның орындайтын қызметі де қалыпты
жағдайда онша көзге түспейді.
Бұл ет iшек қарын, асқорыту бездерің түтіктерінің қан–мен
лимфа тамырларының, несеп шығаратын мүшелердің,
жатырдың, бронхының т.б. қабырғасында кездеседі.
Тағы бip өте маңызды қызметтерінің бipi –сфинктерлік. Осы
қызметінің арқасында мысалға қуықтағы зәр, жатырдағы
ұрық сақталып тұрады.
қан-лимфа айналым жүйесінде де маңызы бар, олар
тамырлардың саңылауларын өзгерте тұрып шеткі қан
айналымдағы О2 мен қоректік заттарға деген қажеттілікті
бейімдеп отырады, сонымен бірге буындар арасындағы
байланыстар ciңip –тарамыстарға да әсерлерін тигізе алады.

Бірыңғай салалы бұлшық еттер де қаңқа бұлшық
еттері сияқты физиологиялық қасиеттерге ие, бірақ
өзіне тән ерекшеліктері болады:
1)
тонус кезінде бұлшық еттерді демеп тұратын
тұрақты емес мембраналық потенциал;
2)
өздігінен өндіретін автоматты белсенділік;
3)
созуға жауап ретінде жиырылу;
4)
иілімділік;
5)
химиялық, сонымен қатар фармакологиялық
заттарға жоғары сезімталдық.