79
Биологиялық тотығу процесі қалапты жүруі үшін аэротенкке үнемі
тығыздалған ауа беріп отыру жөн. Ол пневматикалық жəне механикалық
аэрация жүйесі көмегімен жүзеге асады.
Аэротенктер бір сатылы жəне екі сатылы, активті илдің регенерациясымен
жəне регенерациясыз болуы мүмкін. Егер ағынды судың ОБҚ
толық
150 мг/л ден
аспаса, онда бір сатылы регенерациясыз аэротенктер , ал егер 150 мг/л ден көп
болса, регенерациялы аэротенктер қолданылады. Екі сатылы аэротенктер өте
ластанған, концентрациясы жоғары ағынды суларды тазалау үшін
қолданылады.
Тазартылатын ағынды су ағыны қозғалысының структурасына,
қайтымды
илге қарап аэротенктерді былай деп бөледі:
- ығыстырғыш аэротенктер - олар ағынды суды жəне қайтарылған активті
илді аэротенктің бір бүйірінен беріп, екінші бүйірінен шығарады;
- араластырғыш аэротенктер - онда ағынды суды жəне активті илді бір
қалыпты ұзын коридордың бойымен өткізеді.
ОБҚ
толық
мөлшері 300 мл/л дейін болса, ығыстырғыш аэротенктерін , ал егер
1000 мл/л төмен болса араластырғыш аэротенктерін қолданамыз.
Аэротенктердің параметрлерін есептеу
қондырғының өлшемдері мен
сиымдылығын анықтаудан, қажетті ауа көлемін жəне артық активті илді
анықтаудан тұрады. Аэротенктердің сиымдылығын ағынды судың максимальді
ағыны кезінде, аэрация периодында ағынды судың орта сағаттық түсуі
арқылы
анықтайды. Араластырғыш-аэротенктердің аэрация уақытының ұзақтығын
мына формула арқылы анықтаймыз:
t =
(
)
r
a
S
L
L
t
a
-
-
1
,
мұндағы
-
a
L
аэротенкке түсетін ағынды судың ОБҚ
толық
(ағынды су
механикалық тазалаудан өткенде тұндырғышта ОБҚ төмендейді ), мг/л ;
-
t
L
тазалаудан өткен ағынды судың ОБҚ
толық
, мг/л ;
a
–
ил дозасы, г/л (регенерациясыз араластырғыш-аэротенктерде
a
=3 г/л ,
регенерациямен
a
=2-4,5 г/л) ;
S – ил қалдығы (зольность) (қалалық ағынды сулары үшін S = 0,3) ;
ρ – тотығудың максимальды жылдамдығы:
÷÷
ø
ö
çç
è
æ
+
+
+
=
a
j
r
r
*
1
1
*
*
*
*
max
t
o
L
t
t
L
K
C
K
C
L
C
L
,
мұндағы
max
r
– тотығудың максимальды жылдамдығы, мг/г*с ;
С – еріген оттектің концентрациясы , мг/л ;
K
L
– органикалық ластаушы заттардың қасиетін сипаттайтын константа, мг
БҚК
толық
/л;
K
О
– оттектің əсерін сипаттайтын константа, мг О
2
/л ;
j
– активті ил өнімдерінің ыдырауының ингибирлену коэффициенті, л/г .
Қалалық жəне оған құрамы ұқсас өндірістік ағынды сулар үшін
max
r
= 85 мг
ОБҚ
толық
/(г/с) ; K
L
= 33 мг ОБҚ
толық
/(г/с) ; K
О
= 0,625 мг О
2
/л;
j
= 0,07 л/г .
Ағынды судың басқа түрлері 40-ші кестеде келтірілген (СНиП 2,04,03-85).
80
Регенерациялы араластырғыш-аэротенктктерді
есептегенде илдің дозасын
регенератордағы дозаға тең етіп аламыз.
Ығыстырғыш-аэротенктерде аэрация уақыты былай есептелінеді:
t=
(
) (
)(
)
n
t
a
L
t
a
O
K
L
L
Ln
C
K
L
L
K
C
S
C
*
*
*
1
*
*
*
1
max
ú
û
ù
ê
ë
é
+
-
+
-
+
a
r
a
j
,
мұндағы K
n
– горизонтальді араласудың əсерін ескертетін коэффициент
(толық биологиялық тазарту кезінде), L
t
=15 мг/л, K
n
=1,5дейін; L
t
>30 мг/л
болғанда – K
n
=1,25).
Ығыстырғыш аэротенктерінде активті илдің мөлшері регенерациясыз 3-5
г/л, ал регенерациямен 2-4,5 г/л деп алынады.
Коридордың ұзындығы мен енінің қатынасы 30:1 болғанда, аэротенктің
ығыстыру режимі қамтамасыз етіледі.
Достарыңызбен бөлісу: