Оқулық Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі алматы, 2014 А. Н. Доғалов н. С. Досмағанбетов


Өндіріс факторларына деген сұраныс пен ұсыныс, оның



Pdf көрінісі
бет139/295
Дата20.11.2022
өлшемі2,49 Mb.
#51357
түріОқулық
1   ...   135   136   137   138   139   140   141   142   ...   295
Байланысты:
Экономикалык теория

9.1 Өндіріс факторларына деген сұраныс пен ұсыныс, оның 
ерекшеліктері
Экономикалық ресурстар өзінің қызметін өндірістік үдеріс 
барысында іріленген түрінде негізгі өндіріс факторлары ретінде 
атқарады. Оларға еңбек, капитал, жер және басқа да факторлар жатады. 
Экономикалық қызметті бастайтын және пайда табу мақсатында 
саналы іс-әрекетке баратын кәсіпкер белгілі бір өнімнің түрін өндіру 
немесе қызмет көрсету үшін қажетті өндіріс факторларына сұраныс 
білдіреді. Бұл жерде өндіріс факторларының нарығы қалыптасады. 
Кәсіпкерлер мен тауар өндірушілер осы нарықтардың негізгі сатып 
алушылары болып табылады, ал үй шаруашылықтары өндіріс 
факторларының иелері ретінде сатушылар қызметін атқарады. Әр 
өндіріс факторына сұраныс пен ұсыныс қалыптасып, ортақ тепе-
теңдік баға тағайындалып отырады. Әр өндірістік ресурс өзінің 
иесіне факторлық табыс алып келе алатындай қасиетке ие болуы тиіс. 


170
Мәселен, еңбектің иесі өзіне жалақы алады, капиталды сатушы өзіне 
пайызды алады, ал жердің иесі рентаға ие болады.
Өндіріс факторлары нарықтарының кәдімгі тауарлар мен қызмет-
тер нарығынан басты айыршылығы – фирмалар мен тұтынушылар 
рөлдерінің ауысуында болып табылады: фирмалар ресурстар 
нарығында сатып алушылар, ал тұтынушылар сатушылар ретінде 
жұмыс істейді. Басқаша айтқанда, фирмалар ресурстарға сұраныс 
білдіреді және тұтынушылар ресурстардың ұсынысын жасайды.
Өндіріс факторларының нарықтары – бұл сұраныс пен 
ұсынысты жасайтын еңбек, капитал және жер сияқты ресурстарға 
жалақы, пайыз және рента түріндегі бағалардың қалыптасуы орын 
алатын нарықтар. Бұл жерде өндіріс факторларына сұраныс туынды 
сұраныс деп аталады, яғни фирмалардың ресурстарға деген сұранысы 
солардың көмегімен өндірілетін дайын игіліктерге деген сұранысқа 
тәуелді болып табылады. Егерде, дайын игіліктерге сұраныс өссе, онда 
соларды өндіруге жұмсалатын ресурстарға да сұраныс артады. Ал 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   135   136   137   138   139   140   141   142   ...   295




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет