С. Д. Якушева педагогикалық шеберліктің негіздері


Дауысты дамытуға арналған жаттығулар



Pdf көрінісі
бет76/134
Дата24.11.2022
өлшемі4,2 Mb.
#52352
түріОқулық
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   134
Байланысты:
Якушева С.Д. Педагогикалық шеберлік негіздері. Оқулық

Дауысты дамытуға арналған жаттығулар 
 
Барлық жаттығуларда бастапқы жағдайда — отырып, дҧрысы — 
тҧрып, ең дҧрысы-жатып. Иықтар жазылған, басты тік ҧстау. 
1-жаттығу. Терең дем алып, бір қалыпты әрі созыңқы түрде 
кезекпен мына дауыссыз дыбыстарды айтыңыз: «м», «л», «н»: 
«м-м-м... л-л-л... н-н-н...». 
2-жаттығу. Мына дауыссыздарға:«м», «л», «н» кезекпен мына 
дауысты дыбыстарды қосыңыз: «и», «э», «а», «о», «у», 
«ы» («е», «я», «ѐ», «ю»): 
«мми, ммэ, мма, ммо, мму, ммы, мме, ммя, ммѐ, ммю»; 
«лли, ллэ, лла, лло» жəне т.б.; 
«нни, ннэ, нна, нно» жəне т.б.; 
Дыбыстар 1-ден 10-ға дейінгі сандармен ауыстырылуы мҥмкін. Бҧл 
жаттығулар дауысты біртіндеп кҥшейту арқылы еңсеріледі: алдымен 
ақырындап, содан кейін қаттырақ, қатты — жəне, керісінше, 
дауысты біртіндеп бəсеңдете отырып: қатты, ақырындау, ақырын, 
өте ақырын, сыбырлап. 


3-жаттығу. Мына дыбыстарды айтыңыз: «ми, мэ, ма, мо, му, мы», 
олардың арасында қысқа ҥзіліс жасаңыз (доп беруді сала отырып). 
Алдымен бір қалыпты, содан соң — соңғы жағын жылдамдатып, 3- 
рет – баяулатып. 
4-жаттығу. Бірдей жоғарылықта 1-ден 10-ға дейін санаңыз, содан 
соң — дауысты көтеріңіз, сосын — төмендетіңіз. 
5-жаттығу. «Оян!» деген сөзді айтыңыз: ақырын, қатты, тағы 
қатты, адамды оятуға ҧмтылғандай өте қатты. 
6-жаттығу. М.Ю.Лермонтовтың «Казак бесігі» əнінен ҥзінді 
оқыңыз, ҧйықтап жатқан баланы қымтағандай, біртіндеп тына қалу. 
Ҧйықтай ғой, бөбегім, ҧйықта, Әлди-əлди (қатты емес). 
Тыныш қарайды ай, 
Бесігіңе бөбегім менің ( ақырын). Ертегі айтам саған, 
Ән айтамын тағы (бҧдан да ақырын); Сен ҧйықтай ғой, 
көзіңді жҧма ғой, 
Әлди-əлди (мҥлде ақырын, сыбырлап емес). 
7-жаттығу.А. 
Прянишниковтің «Гекзаметр» өлеңін оқып 
шығыңыздар. 
Бірінші ҥш жолын — сыбырлап (1-жолы — баяу, 2-жолы — қатты, 
3-жолы- кҥшейту); 
4-жолы — ақырын сыбырлап; 
5- жолы — дауысты кҥшейту; 
6-жол ы — 30 адамға шақтап; 
7-жол ы— 100 адамға, 
8-жолы — 200 адамға, 
9-жолы — 300 адамға. 
Бҧдан əрі — дауысты дыбыстарды созып, əуезбен айту. 
«Аузыңды ерінбей аш..» деген жолдардан 400 адамға қатты оқу. 
15-16--жолдарда «міңгірлейсің» «м» дыбысы («Дауысты дыбысты 
өшірме»). 
«Алмас бҧрын» деген сөздерден бастап — 4-жолда — бір деммен 
айту. 
Мəтінді оқып, мыналарды қиыстырыңыз: ақырын — қаттырақ, баяу 
— жылдам, төмен — жоғары. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   134




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет