татын және екіншіден, табиғатты тек пайдалану үшін.
Табиғатқа тек қана пайдагершіліктің көзімен қарап, тек
өзінің бір мүңтаждығының түрғысынан
қатынас жасау
антикалық дәуірден бастап Еуропада кең өріс алды. Онда
табиғатты тек адамның бір кәдесіне жарайтын немесе жа-
рамайтын заттар мен қүбылыстардың арсеналы,
адам-
ның бір табиғи ңоймасы ретінде ғана қарап іс-әрекет жа-
сау басым болды. Әрине, еуропалық өмірде басңа қаты-
настар дабар, біраң әңгіме ңандай қатынастың жетекші,
басым болғандығын айтып отырмыз. Осы пайдагерлік қа-
тынас үстем болған, тіпті баз біреулердің жан дүниесін-
де жалғыз ғана қүмарлыңқа ие болған жерде табиғаттың,
басқа адамдардың, жалпы өзінен тыс қүбылыстардың
ңайсысы болса да өзіндік дербес мағынасынан
айрыла-
ды, ондай жандар үшін табиғаттың кез келген заты не
пайдалы, не
пайдасыз, олардың өзіндік қүндылығы ол
үшін жоңпен тең. Екінші, бір мәнділіктің табиғатты өз-
гертуге, меңгеруге, үстемдік етуге,
пайдалануға бірша-
ма енжарлығы, бірақ оның есесіне, табиғат пен үйлесімді
тіршілікке бейімділігі көбінесе Ш ығыста айқыныраң кө-
рінді. XX ғ. дейін осылай болды. Қазір мүнда да алғапщы
қатынас еніп келе жатыр.
Достарыңызбен бөлісу: 
