Пунктуациясы



Pdf көрінісі
бет47/107
Дата08.12.2022
өлшемі1,06 Mb.
#55756
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   107
Байланысты:
Пунктуациясы

 
125-жаттығу. Тыныс белгілерінің қойылуы мен қандай қызмет атқарып 
тұрғанын талдап айтып беріңіздер. 
Жер үстінде адам баласы болудан қасиетті не бар дейсің. Тек қандай 
адамның баласы болу керек, соны айт. Бұған қосатын бір сөз – адамды езетін 
адамның баласы болма, адамды езетін адамды адамға да санама... 
Әрине, адам өмірінде көп қиындықтар ұшырасады. Онсыз өмірдің өзі де 
өлімтікпен тең, сұр көлеңке болар еді. Күрес пен күлкі, қайғы мен шаттық, алыс 
пен жақын, жеңіс пен жетіліс болмаса, бұл шіркіннің өзі де тоңған мұз, ұйыған 
айран емес пе? Әңгіме таудай қиындықты тымақтай сілетін заман жасауда ғой. 
Жасаймыз да ондай заманды!
– Иә, адам баласы болуға не жетеді дейсің: не көрмейсің, не білмейсің, 
істегің келсе, не істемейсің. Тек істемесең ғана еш нәрсе қызықтырмайды, не 
қинамайды, не қуандырмайды. Қуаныш-шаттыққа да бейжай, шақырылмаған 
қонақтай ығысып қарап, орныңда таба алмай, кездескен бұтаққа іліге кетесің. 
(Ғ.Мүсірепов «Адамның анасы») 
126-жаттығу. Көп нүкте қойылған сөйлемдерді қатыстыра отырып 
мамандығыңызға байланысты шағын әңгіме жазыңыздар. 
 


60 
Тыныс белгілерінің қабаттаса қолданылуы 
Кей кезде сөйлемнің айтылу ерекшелігіне қарай тыныс белгілері қабаттаса 
қолданылады. 
Тыныс белгілерінің қабаттаса қолданылуы 
Сұраулы сөйлем 
лептік 
интонациямен 
айтылғанда, сұрақ 
басым болса, 
сұрау белгісі 
бұрын, көңіл күй 
екпіні басым 
болса, леп белгісі 
бұрын қойылады 
Сұраулы не 
лепті сөйлемдегі 
ой аяқталмаған 
жағдайда сұрау 
не леп белгісі, 
сосын көп нүкте 
қойылады 
Жалғаулықсыз 
қарсылықты 
салалас құрмалас 
құрамындағы 
жай сөйлемдер 
арасына үтір, 
сызықша 
қойылады 
Төл сөз бен автор сөзі 
арасына сызықша 
үтірмен, леп 
белгісімен қабаттаса 
келеді, сондай-ақ 
тырнақша мен үтір, 
көп нүкте, нүкте, 
сұрау, леп белгілері 
қабаттаса қойылуы 
мүмкін 
Драмалық 
шығармаларда 
ремаркалар 
келсе, ол 
жақшаға 
алынып, 
жақшаның 
ішіне не 
сыртына нүкте 
қойылады 
Шіркін, сол 
есіктің ар 
жағындағы дүние 
қандай екен?! 
(Ш.А.) 
Мүмкін, сонда 
бала осы 
бұзаумен бірге 
мектепке барар 
ма еді, қайтер 
еді?.. (Ш.А.) 
Сөз бергенге 
ерме, – бөз 
бергенге ер. 
(мақал) 
– Қалқам-ау, саған 
не болды? – деді 
баланы тоқтатып. 
(Ш.А.) 
Сазамбай 
(ұшып 
түрегеліп). 
Кім, кім, не 
дейді? (Ж.А.) 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   107




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет