ббк76. 0 Қ 54 Редакционная коллегия

«ҚОҒАМДЫ АҚПАРАТТАНДЫРУ»  V ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҒЫЛЫМИ-ПРАКТИКАЛЫҚ КОНФЕРЕНЦИЯ 

 

 

201 

 

Разработанная  программа  содержит  пояснительную  записку,  в  которой  указываются 

место  курса  в  образовательном  процессе,  конкретные  цели  и  задачи  курса,  формы  учения, 

излагаются  планируемые  результаты  обучения,  приводятся  тематическое  планирование 

курса  и  основное  содержание  курса.  В  разделе  «Содержание  курса»  перечисляются  темы 

курса,  требования  к  знаниям  и  умениям  учащихся,  а также  темы  практических  занятий  и 

самостоятельной работы учащихся.  

Эпоха  быстрых  социальных  изменений  и  стремительный  прогресс  в  области 

информационных 

технологий 

предъявляют 

повышенные 

требования 

к 

развитию 

познавательной  активности  молодого  поколения.  Поэтому  основными  задачами  учебных 

курсов 

информационно-технологической 

направленности 

являются 

обогащение 

индивидуальности  учащихся  и  высвобождение  их  творческого  потенциала  в  процессе 

освоения средств информационных технологий. 

Умение  выделять  актуальные  проблемы  и  решать  их  оптимальным  способом 

(средствами 

Windows-приложений) 

является 

важным 

условием 

образовательной 

компетентности  учащихся.  Windows-приложения,  которые  можно  написать  в  среде  Delphi, 

являются конструктивными средствами для реализации творческих идей. 

Активизация  познавательного  процесса  позволяет  учащимся  более  полно  выражать 

свой творческий потенциал и реализовывать собственные идеи в изучаемой области знаний, 

создаёт  предпосылки  по применению  приложений,  созданных  в  среде  Delphi,  и  в  других 

учебных курсах, а также способствует возникновению дальнейшей мотивации, направленной 

на освоение профессии программиста. 

 

Рисунок 1 – Разделы ИЭУ 

 

Курс включает в себя практическое освоение техники создания Windows-приложений 

различной  направленности,  с  использованием  объектно-ориентированного  подхода  в 

программировании. 

Курс  служит  средством  внутрипрофильной  специализации  в  области  новых 

информационных  технологий,  что  способствует  созданию  дополнительных  условий  для 

проявления индивидуальных образовательных интересов учащихся. 

Интерактивный электронный учебник по урокам программирования позволяет: 

 

понять  принципы  объектно-ориентированного  подхода  к  составлению 

алгоритмов  и  программ,  значение  объектно-ориентированного  программирования  в 

современном множестве информационных технологий; 

 

овладеть  базовыми понятиями объектно-ориентированного  программирования 

и применять их при создании Windows-приложений; 

 

приобрести  навыки  разработки  Windows-приложений  в  визуальной  среде 

программирования Delphi. 

 

 

Концепция курса 

«ҚОҒАМДЫ АҚПАРАТТАНДЫРУ»  V ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҒЫЛЫМИ-ПРАКТИКАЛЫҚ КОНФЕРЕНЦИЯ 

 

 

202 

 

Основа 

курса — 

практическая 

и 

продуктивная 

направленность 

занятий, 

способствующая позитивному изменению индивидуально-личностных качеств учащихся. Одна 

из  целей  обучения  работе  в  среде  Delphi  заключается  в  предоставлении  школьникам 

возможности  личностного  самовыражения  и  самореализации  в  программных  продуктах, 

созданных  в  этой  среде.  Достижение  цели  становится  возможным  при  создании  личностно 

значимой  для  учащихся  образовательной  продукции  в  рамках  программирования  Windows-

приложений. 

Реализация творческих замыслов учеников осуществляется поэтапно: 

 

на первом этапе создаются простейшие Windows-приложения; 

 

на  втором  этапе  уделяется  особое  внимание  объектно-ориентированным 

принципам работы с компонентами ОС Windows посредством среды Delphi. Рассказывается 

о работе с некоторыми классами языка Delphi; 

 

на третьем этапе создаются приложения для работы с Windows-графикой. 

Освоение  знаний  и  способов  создания  Windows-приложений  осуществляется  в 

процессе  их  разработки  на  близкие  учащимся  темы.  Такой  подход  гарантирует  дальнюю 

мотивацию и высокую результативность обучения. 

Общепедагогическая  направленность  занятий —  сопряжение  индивидуальных  и 

социальных  аспектов  обучения  по  отношению  к компьютерным  технологиям.  Знания, 

умения  и  способы  создания  Windows-приложений  являются  элементами  информационной 

компетенции —  одной  из  ключевых  компетенций  современной  школы.  Умение  создавать 

Windows-приложения 

для 

требуемых 

задач — 

необходимое 

условие 

подготовки 

современных  школьников.  Особая  роль  отводится  широко  представленной  в  курсе  системе 

рефлексивных заданий. [2] 

Основными целями курса являются: 

 

сформировать  у  школьников  целостное  представление  о  разработке  Windows-

приложений с помощью объектно-ориентированных подходов в программировании; 

 

реализовать  способности  учащихся  в  ходе  создания  различных  Windows-

приложений; 

 

сформировать  элементы  информационной  компетенции  по отношению  к 

знаниям,  умениям  и  опыту  создания  Windows-приложений  с  использованием  объектно-

ориентированных технологий. 

Основная  методическая  установка  курса —  обучение  школьников  навыкам 

самостоятельной индивидуальной и групповой работы по созданию Windows-приложений. 

Индивидуальное  освоение  ключевых  способов  деятельности  происходит  на  основе 

системы  заданий  и  алгоритмических  предписаний,  изложенных  в 

упражнениях 

интерактивного электронного учебника.  

Основной  тип  занятий —  практикум.  Большинство  заданий  курса  выполняется  с 

помощью персонального компьютера и необходимых программных средств. 

Каждая 

тема 

курса 

начинается 

с 

постановки 

задачи — 

характеристики 

образовательного  продукта,  который  предстоит  создать  учащимся.  Алгоритм  выполнения 

задания  прописан  в  упражнениях  интерактивного  электронного  учебника.  В  ходе 

выполнения  упражнения  встроенная  справочная  система  позволяет  оперативно  получать 

дополнительную информацию. 

Раздел «Задачник» содержит задания разного уровня сложности для самостоятельного 

выполнения,  направленные  на  формирование  умений,  необходимых  для  выполнения 

технической  задачи  на  соответствующем  минимальном  уровне  планируемого  результата 

обучения. 

 

 

 

 

«ҚОҒАМДЫ АҚПАРАТТАНДЫРУ»  V ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҒЫЛЫМИ-ПРАКТИКАЛЫҚ КОНФЕРЕНЦИЯ 

 

 

203 

 

Состав учебно-методического комплекта 

Программа  курса  обеспечивается  электронным  сборником  по  Delphi,  контрольно-

измерительными материалами для проведения текущего контроля и итогового контроля. 

Электронный  практикум  содержит  пошаговое  описание  выполнения  практической 

работы, задания для самостоятельного выполнения, справочные материалы. 

 

Список использованной литературы: 

 

1. 

Кузнецов В. В.  Абдрашитова И. В.  Основы  объектно-ориентированного  программирования  в 

Delphi : Учебное пособие. 

2. 

Кузнецов  В. В.  Основы  объектно-ориентированного  программирования  :  Методические 

рекомендации. 

 

 

ӘОЖ 378.016.02:004.9 

АМАНЖОЛ П.К. 

 

ОБЪЕКТІЛІ-БАҒДАРЛЫ ПРОГРАММАЛАУ КУРСЫН ЭЛЕКТРОНДЫ ОҚЫТУ 

ОРТАСЫНЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫН АНЫҚТАУ ТУРАЛЫ 

 

(Алматы қаласы, Абай ат. Қазақ ұлттық педагогикалық университеті) 

 

Программалау  қазіргі  ақпараттық  технологиялардың  арасында  ерекше  рөл  атқарады 

және  жаңа  ақпараттық  құралдарды  жасаудағы  ең  басты  аспап-құрал  болып    табылады.  

Программалау  технологияларына  информатиканың  әрбір  даму  кезеңіндегі  барлық 

жетістіктері  белгілі  бір  нақты  дәрежеде  байланысады.  Объекті-бағдарлы  программалау– 

заманауи  программалау  технологияларының  бірі  болып  табылады.  Оның  негізінде 

үдерістерді  сипаттаудың  объектілі-бағдарланған  тәсілі  жатыр,  бұл  кейбір  зерттеушілердің 

тұжырымы 

бойынша 

бүгінде  үлкен 

бағдарламалық 

жүйелер 

жасау 

мақсатында 

прогаммалаушылар  қолданатын өте тиімді және ыңғайлы құралдардың бірі болып саналады. 

Қазіргі  уақытта  объекті-бағдарлы  программалау  ортасындағы  программа  құра  алу  дағдысы 

оқушылардың  және  арнайы  программалаушылардың  кәсіби  дайындығының  перспективалы 

компоненті болып табылады. Бұл төмендегі жағдайлармен тікелей байланысты: 

1.Мектептегі  білім  беруде  информатикаға  оқытудың  көпсатылы  құрылымына,  яғни 

үш  сатылы,  көшу  жүзеге  асырылуда:  пропедевтикалық,  негізгі  және  бейіндік.  Сондай-ақ 

кейінгі 

кәсіби 

қызметі 

программалаумен 

байланысты 

болатын 

жоғарғы 

сынып 

оқушыларының  информатика  бойынша  дайындығы  сәйкесінше  бейіндік  курс  шеңберінде 

өтеді. Оның мазмұны программалау технологиялары мен қағидаларымен танысуды қамтиды, 

олардың ішінде объекті-бағдарлы программалау жетекші орынды иеленеді.  

2.  Объекті-бағдарлы  программалау  ортасында  программалау  дағдылары  қазіргі 

қолданбалы  бағдарламаларды  қолданудың  кәсіби  деңгейін  жоғарылатады  және  бұл  оларға 

шынайы тәжірибеде қолданылатын құрылымдарды құрастыруға мүмкіндік береді.  

3.  Заманауи  білім  жүйесінің  даму  тенденцияларының  бірі  -  үздіксіз  білім  беру 

жүйесіне көшу. Үздіксіз білім беруді іске асырудың аса перспективалы құралдарының ішінде 

қашықтан оқытуды атап өту қажет. Объекті-бағдарлы программалау технологиясын оқудағы 

алған білім, білік және дағдылар оқушыларды жеке қашықтықтан оқытуға мүмкіндік береді, 

осылайша,  мұғалімнің  оқытудағы  жаңа  технологияларды  қолданудың  ұйымдастырушысы 

ретіндегі функциясының іске асырылуына ықпал етеді. 

4.  Бүгінгі  уақыт  талабына  сәйкес  білім  беруді  одан  әрі  жетілдіру  оқу-тәрбие 

үдерісінде  озық  тәжірибені,  ғылыми  жетістіктерді  талап  етеді.  Компьютерлер,  планшеттер, 

«ҚОҒАМДЫ АҚПАРАТТАНДЫРУ»  V ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҒЫЛЫМИ-ПРАКТИКАЛЫҚ КОНФЕРЕНЦИЯ 

 

 

204 

 

смартфондар 

мен 

басқа 

да 

мобильді 

құрылғылар 

– 

барлығы 

қазіргі 

заман 

оқушылары мен студенттерінің өмірлік элементтеріне айналды [1]. 

Осы  аталған  жағдайларды  ескеретін  болсақ,  онда  объектілі-бағдарлы  программлау 

тілдерін  оқытуға  арналған  арнайы  электрондық  ортаны  жасап,  ұсынудың  қажеттілігі 

туындайды.  Мұндай  программалау  тілдерін  оқытуға  арналған  электрондық  ортаны  жасау 

өзіндік  жан-жақты  зерттеуді  қажет  етеді.  Яғни  оқытылуы  қажет  программалау  ортасының 

алдын-ала  анықталған  мазмұны  мен  деңгейіне  сәйкестендірілген  электрондық  оқыту 

ортасының құрылымы, ақпараттық архитектурасы анықталуы қажет деген сөз.  

Ал,  электрондық  оқыту  (e-learning)-бұл  коммуникациялық  және  ақпараттық 

технологиялардың қазіргі құралына мультимедиа құралдарына, бейне байланыс құралдарына 

сүйене  отырып,  оқытушы  мен  білім  алушы,  білім  алушылардың  өзара  әрекеттестіктерінің 

басқаша  формасын  ұсынатын  арнайы  оқыту  формасы.  Басқа  оқыту  формасы  секілді,  әрбір 

оқу жүйесі тәрізді компонентті құрамы: мақсаттан, барлық оқыту  формаларына шартталған 

әлеуметтік тапсырыстан, мазмұннан, әр түрлі әрекеттестіктегі анықталған бағдарламалардан, 

оқу  мекемесіндегі  нақты  стандарттардан,  әдістерден,  ұйымдастыру  формаларынан,  оқу 

құралдарынан тұрады [2].  

Ақпараттық  архитектура  (Р. Вурман,  Л. Розенфельд,  П. Морвиль,  А.А. Телегин) 

ретінде  мәселелерді  жедел  шешу  мен  электрондық  оқыту  құралы  қамтитындарды  тиімді 

пайдалануды 

қамтамасыз 

ететін 

электрондық 

оқыту 

құралдарының 

материалын, 

интерфейсін,  навигациясын,  визуалды  дизайнын  ұйымдастырудың  сүлбелерін  үйлестіру 

түсініледі  [3].  Сондықтан  да  жасалынатын  электрондық  оқыту  ортасының  сапалы  болуы, 

оның  алдын  ала зерттелініп,  анықталуы  қажет  ақпараттық  архитектурасы  мен  құрылымына 

тікелей  байланысты.    Осыған  орай,    алдымен  объектілі-бағдарлы  программалау  курсына 

арналған электронды оқыту ортасының құрылымын анықтау туралы мәселеге тоқталайық.  

Білім  беру  жүйесіне  электрондық  оқыту  жүйесін  енгізу  өзара  байланысқан 

нормативтік-құқықтық,  инфрақұрылымдық,  программалық  және  бөлімдік  әдістемелік 

негіздегі  бірқатар  тапсырмаларды  шешуді  ұсынады.  Ақпаратты  берудің  технологиясы  мен 

әдістері  бойынша  жасалған ғылыми  талдаулар  мен  жүргізілген  зерттеулер  оларды  сызықты 

және  құрылымдық  деп  шартты  түрде  бөлуге  болатындығын  көрсетеді.  Оқу  ақпараттарын 

сызықты  кескіндеуге  оқу  материалын  құрылымдық  баяндау  материалдың  бірінің  артынан 

бірі  берілуі  тәртібімен  анықталады.  Бұл  әдіс  білім  алушының  есінде  оған  берілетін 

ақпараттың  қалыптасуы  жағынан  онша  жақсы  емес.  Ол  қандай  да  бір  ақпараттық  нысан 

туралы жалпы қорытынды жасауына мүмкіндік бере алмайды. 

Осы  зерттеу  саласында  ақпаратты  құрылымдық  кескіндеу  деп  аталатын  түсінік  аса 

қызығушылық 

туғызады. 

Бұл 

тақырып 

В.В.Гриншкун 

еңбектерінде 

толық 

қарастырылған 4.  Оқытуды  ақпараттандырудың  біріздендірілген  электрондық  орталарын, 

құралдарын  жасау  және  қолданудың  негізі  оларды  жасау  технологиясындағы  ең 

бастыларының бірі ол иерархиялық ақпараттық құрылым болып табылады. 

В.В.Гриншкуннің  зерттеулерінде,ақпараттық  және  телеқатынастық  технологияның 

көмегімен  өңделіп,  сақталып,  беріліп,  жасалып  отыратын  қандай  да  бір  мәліметтің 

(терминнің,  мәннің,  мәліметтің)  иерархиялық  құрылымы  деп  түсінілетін  электронды 

иерархия  термині  анықталады.  Қарастырылып  отырған  зерттеу  шеңберінде  ақпаратты 

құрылымды  ұсыну  мәселесін  ерекше  атап  өтуге  болады.  Атап  айтқанда,  ақпаратты 

иерархиялық  түрде  ұсыну  мәселелері    В.В. Гриншкун,  Е.Ы.Бидайбековтың  зерттеулерінде 

толық қарастырылған [5]. 

В.В. Гриншкуннің  зерттеуінде  электрондық  иерархия  (ағаш)  термині  анықталған. 

Электрондық  иерархия  деп  -  ақпараттық  және  қатынастық  технологиялар  құралдарының 

көмегімен  құрылатын,  ұсынылатын,  визуалдандырылатын,  өңделетін,  сақталынатын  және 

таратылатын  кез-келген  мәліметтердің  (терминдер,  мәндер,  деректердің)  иерархиялық 

құрылымы  түсініледі.  Білім  беру  саласының  түрлі  ұғымдарының  иерархиясын  құрастыру 

мүмкіндігі  оқушыларды  шығармашылық  тәсілмен  оқытуға  (түрлі  критерийлерді  қолдана 

«ҚОҒАМДЫ АҚПАРАТТАНДЫРУ»  V ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҒЫЛЫМИ-ПРАКТИКАЛЫҚ КОНФЕРЕНЦИЯ 

 

 

205 

 

отырып  құрастыру,  өздеріне  белгілі  мағлұматтарды,  объектілерді,  фактілерді  иерархиялық 

түрде  ұйымдастыру,  түрлі  топтар  мен  иерархия  деңгейлерін  таңдап  алу  мүмкіндіктеріне  ие 

болу)  ықпал  етеді.  Ал  осы  айтылғандарды  іс  жүзінде  толық  іске  асыруда  ақпараттық 

интегратор  В.В.Гриншкунның  ұсынған  «Иерархия  2000»  (орыс  тіліндегі  интерфейсімен) 

және  Е.Ы. Бидайбеков,  Б.Ғ.  Бостановтардың  қатысуымен  жасалған  «Иерархия_kaz2006» 

(қазақ тіліндегі интерфейсімен 1-сурет) аспаптық программалық құралдары пайдаланылуда. 

Білім беру саласындағы әртүрлі  электрондық орталардың иерархиясын құрастырудың 

мүмкіндігі  білім  алушыларға  шығармашылық  жағынан  жол  көрсетеді;  білім  алушы  өзіне 

белгілі мәліметтер, нысаналар, деректерден иерархия түрінде ұйымдастыру мүмкіндігіне ие 

болады, түрлік топтарды және иерархия деңгейін таңдай алады. 

Иерархия_kaz2006  аспаптық  программалық  ортасында  авторлар  білім  беруді 

ақпараттандыру  құралдарын  нақтырақ  айтқанда,  гипермәтіндік  және  гипермедиа 

құралдарын  қалыптастыруда  иерархиялық  құрылымды  пайдаланудың  мүмкін  жағдайларын 

толық қарастырған. 

 

 

1-сурет. Ақпараттық интегратор Иерархия_kaz2006 аспаптық программалық құралының алғашқы 

жүктелу терезесі 

 

Аталған 

аспаптық 

программалық 

ортаны 

пайдаланып 

объектілі-бағдарлы 

программлау  курсын    (Visual  Basic  негізінде)  электронды  оқыту  ортасының  құрылымы 

төмендегіше (2-суретте) анықталды:  

 

 

 

2-сурет. Объектілі-бағдарлы программалау курсы бойынша электронды оқыту ортасының құрылымы. 

 

Анықталған  құрылым  бойынша  жасалатын  білім  беру  ортасы  кез-келген  қашықтан 

оқыту жүйелерімен ыңғалы үйлесуге бейім. 2-суретте көрсетілген мазмұн бойынша жасалған 

электрондық  білім  ортасы  мектептердегі,  колледждердегі,  жоғары  оқу  орындарындағы 

объетілі-программалау тілдерін оқытуға арналған дидактикалық құрал бола алады. 

«ҚОҒАМДЫ АҚПАРАТТАНДЫРУ»  V ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҒЫЛЫМИ-ПРАКТИКАЛЫҚ КОНФЕРЕНЦИЯ 

 

 

206 

 

 

Пайдаланылған әдебиеттер: 

 

1.  Бостанов  Б.Г.,  Садақбаева  Э.Т.Объектілі  –  бағытталған  программалау  тілдерін  үйретуді 

мобильді  оқыту  арқылы  арттыру  мүмкіндіктері  //  Хабаршы.Вестник.Абай  атындағы  Қазақ  ұлттық 

педагогикалық университеті. Физика.математика.информатика сериясы. №2(45) 2015. Стр: 42-44. 

2.  Бидайбеков  Е.Ы.,    Гриншкун  В.В.,  Камалова  Г.Б.,  Бостанов  Б.Г.,  Д.Н.  Исабаева  Білімді 

ақпараттандыру және оқыту мәселелері // Оқулық, Алматы,2014.-352 бет. 

3.  Розенфельд  Л.,  Морвиль  П.  Информационная  архитектура  в  Интернете  //  2-е  издание.  — 

СПб: Символ-Плюс, 2005. — 544 с. 

4.  Гриншкун  В.В. Иерархические  структуры  понятий  в  разработке  электронных  средств 

обучения. // В сб. «Теория и практика учебной электронной литературы». - Курск.: КГУ. - 2002. - С. 

17. 

5. Бидайбеков Е.Ы., Гриншкун В.В., Бостанов Б.Ғ. Электрондық оқыту құралдарын жасау мен 

пайдалану // Әдістемелік оқу құралы. Алматы, 2009. 130 б. 

 

 

ӘОЖ 004.42 

 

АНДАСОВА Б.З., БАЗАРБЕКОВА Ә.Р., БОЛАТҰЛЫ  Н. 

жүктеу/скачать 14,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: