1. Физиология пәні, басқа ғылымдармен байланысы, медицинадағы маңызы. Уник 100%



Pdf көрінісі
бет18/91
Дата06.01.2023
өлшемі0,93 Mb.
#60493
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   91
Байланысты:
физиология сессия Nazarkul E.S. 2021surak

Жеңілдеген диффузия
. Қарапайым диффузия тәсілі арқылы мемб ранадан судан басқа 
көптеген заттар (дәрілер) ете алады. Алайда, шагын үйекті (полярлы) молекулалар 
(моносахарид, аминқышқылы т.б.) тек жеңілдеген диффузия арқылы өтеді. 
Жеңілдеген диффузия 
- деп заттардың мөлшерлік айырмашылы гына сәйкес, арнайы 
тасушы-белоктардың көмегімен өтуін айтады. Мундай тасушылар-монофор деп аталады. 
Тасушылар жылжымалы және бекітілген түрінде болады. Біріншісі қайық тәрізді мембрана 
арқылы етіп қозғалады, ал екiншiсi онын iшiне кыстырылып арналар курады. Бұлардын 
кызметін антибиотик нонофорлардан байқауға болады.
Белсенді тасымал
- заттар мен иондардын арнайы куат пайдаланып электрохимиялық 
градиентке қарсы ауысуы. Мундай градиентке қарсы та сымал кезінде мөлшерлік не 
осмостык жумыс атқарылады. Соның нәтижесінде заттар аз жагынан көп жиналган ортасы 
на карай ығыстырылады. 
Белсенді тасымал екі түрге бөлінеді
: иондарды және органикалық заттарды (әсіресе 
канттар мен аминқышқылдарын) дәртті, ягни күш куат жұмсап тасу. Мундай тасымал 
катарына пиноцитоз- жасушаның зат еріген сұйықты ішу құбылысын да жатқызады. 


126ЖМ Назарқұл Еркебұлан 
Мембрана арқылы нуклеоатидтер, аминқышқылдары т.б. етуi тас малдаушы белоктардың 
көмегімен атқарылады. Бұлар - тасмалдаушы және иондар арналарының қабырғасын 
құрайтын бірлестіруші бело ктар. Арналардың какпалары арнамалы үрдістердін 
араласуымен ашы лып-жабылып турады.Ірі молекулаларды сіңіру және шығару үрдістеріне 
эндоцитоз және экзоцитоз құбылыстары қатысады. Эндоцитоз кезінде мембрана 
бүршіктеніп заттарды орап алады да, оларды түйіршік немесе еріген күйінде жұтады. Онын 
фагоцитоз және пиноцитоз түрлерін жіктейді. 
Фагоцитоз (грек. phagos - обыру, жүту
) - бұл обырпаздық, жасу шага iрi бөлшектердi 
сiнiру және тасмалдау (мысалы, елген жасуша лардың жұрнақтары, бактериялар т.б). 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   91




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет