126ЖМ Назарқұл Еркебұлан
қызмет атқарушы торшалар қоршай орналасады. Сол торшалар көзге бірден қатты жарық
түскен кезде, пигментті дәндер өсінділерге қарай ығысып, таяқшалар мен сауытшаларды
жарықтың әсерінен қорғайды. Торлы қабықтың келесі бөлімінде сауытшалар орналасады.
Олар күндізгі көру аппараты болып келеді. Яғни, олар күшті жарық түскен
сәтте ғана
тітіркенеді. Ал, таяқшалар түнгі әлсіз, қарауытқан жарықтағы сәулелердің әсерінен
тітіркенеді. Торлы қабықтың фоторецепторы болып табылатын сауытшалардың саны 9млн-
ды құрап, қабықтың ортаңғы бөліінде орналасса, құтышалар шет жағында орналасып, 130
млн-ды құрайды.
Көздің
қасаң қабығы, шыны тәрізді денесі мен көзбұршағы- оның негізгі жарық
сындырушы жүйесі болып келеді. Олар жарықтың бәрін жинақтап, жарықтың толқындарын
сындырушы қызмет атқарады. Жарықтың сыну көрсеткіші диоптрия деп аталатын өлшем
арқылы сипатталады. Жарық сәулелері қарашық арқылы
көздің жарық сындырушы
жүйелеріне өтіп, фокуста жинақталып заттың нақты,
кішірейтілген бейнесін
қалыптастырады да оны торлы қабыққа түсіреді. Шыны тәрізді дене- көздегі ең жақсы
жарық сындырғыш құрылым болып есептеледі. Яғни, шыны тәрізді денеде жарық сәулелері
сынып, торлы қабықтағы фокустың үстінде жинақталады.
Егер шыны тәрізді дененің
жарықты сындыру қабілеті төмендесе, онда ол фокустан асып жинақталады. Ал,
жоғарыласа, керісінше, фокусқа жетпей жинақталады. Бұл кездерде бейне бұлыңғырланып,
анық емес болып көрінеді. Торл қабықтағы таяқшалар
мен сауытшалар фокуста
жинақталған сәулелердің әсерінен фотохимиялық реакцияларға түсіп, ыдырайды.
Достарыңызбен бөлісу: