Жазбаша аударма тєжірибесі


§ 16. Үстеулік мағынаға ие етістіктер



Pdf көрінісі
бет28/38
Дата23.01.2023
өлшемі0,81 Mb.
#62466
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   38
Байланысты:
Дәріс ж. аударма теория

§ 16. Үстеулік мағынаға ие етістіктер 
 
Ағылшын тіліндегі әр түрлі мағыналарға ие сөздердің үшінші тобына 
үстеулік мағынаға ие етістіктер жатады. Мұндай етістіктер екі мағына 
білдіреді: бірінші мағынасында іс - әрекетті білдірсе , екінші мағынасы сол іс 
- әрекетті сипаттайды. Бұл етістіктердің үстеулік мағынасы келесіден 
көрінеді: Яғни бұл етістіктердің мағыналары толықтауышпен, үстеумен, 
мекен пысықтауышпен білінеді. Мысалы: Over 500 london students yesterday 
roared their way through fleet Street through the heart of the City demanding that 
“Smith must go” - Лондондық 500 – ден астам студенттер көшеге»Смит 
жоғалсын» деген қатты айқалған дауыстарымен Флит – стриттан Ситидің 
орталығына дейін жүріп өтті. Мұнда to roar етістігі to roar one’s way through 
Fleet street құрылымында мағынасы бойынша айқайға ұласқан қозғалу 
етістігін қосып, ал to roar етістігінің мағынасын іс – қимыл пысықтауышымен 
жеткізуге тура келеді. Үстеулік мағынаға ие етістіктердің адекватты 
аудармасы әдетте аударманың грамматикалық трансформацияларын талап 
етеді, оның ішінде қосымша сөздерді қосу, сөз таптары мен сөйлем 


37 
мүшелерінің орын басу әрекеттерін талап етеді. Мұндай үстеулік мағынаға ие 
етістіктердің көбісі тілге еніп үйреншікті тіркестерге айналып кетті. Мысалы: 
to bow somebody out of the room, the train steamed in to (out of) the station , the 
truck rumbled in to the town. Аударма кезінде олардың жеке мағынасын 
келтіріп аудару қиынға соғады, өйткені олар бір жағдайдан екінші жағдайға 
көшу іс-әрекетін , іс - әрекетке деген құлшынысты білдіреді. Сондықтан 
мағыналарының толықтығы әдетте бейнелеп аудару көмегімен көре аламыз. 
Мысалы: The crocodile shuttered home under hailstones and through the ugly 
streets – Салқыннан дірілдеп 
жауынның астында балалар үйінің 
тәрбиеленушілері ұзын сап құрап лас көшелер бойымен келе жатты. Бұл 
жерде үстеулік мағынасы бар to shutter етістігі және home үстеуі салқыннан 
дірілдеп , келе жатты деп аударылса, crocodile метафорасы да бейнелеп 
аудару көмегімен тәрбиеленушілер, ұзын can деп аударылады. 
Үстеулік мағыналары бар етістіктерді аударудың өзіндік 
екі 
заңдылықтары бар: 
1. 
Егер үстеулік мағынасы бар етістік қозғалыс пен оның сипаттамасын 
білдірсе, ол әдетте белгілі бір пысықтауыштық сөз қосылған етістікпен 
аударылады, яғни пысықтауышта тұрған сөз сол іс - әрекетті 
сипаттайды. Мысалы: The train whistled out of the station – Поезд жүру 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   38




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет