«Функционалдық сауаттылық – білім беру сапасының көрсеткіші» жаратылыстану-математикалық цикл және бастауыш сынып пәндері



Pdf көрінісі
бет63/131
Дата27.01.2023
өлшемі3,39 Mb.
#63298
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   131
Математикалық сауаттылық-бұл адамның өзі өмір сүретін әлемдегі 
математиканың рөлін анықтау және түсіну, алған математикалық білімдерін 
әртүрлі салалардағы есептерді шешу үшін пайдалана білу; математиканы 
әртүрлі жағдайларда қолдануға дайын болу. 
Халықаралық сарапшылар PISA жобасындағы «Математикалық сауаттылық» 
бағытының негізін қалайтын екі принципті анықтады; фундаменталды 
математикалық идеялар және математикалық құзыреттілік. 
«Фундаметалды математикалық идеялар» мынадай облыстарды қамтиды:
«Айнымалы және қатынас» (айнымалылар арасындағы тәуелділік, тұрақты 
және ауыспалы байланыстар, математикалық моделдерді қолдану),
«Кеңістік және пішін» (геометриялық формалар, сызбалар, пішіндерді 
кеңістікте визуализациялау) «Белгісіздік» (ықтималдылық және статистикалық 
құбылыстар, мәліметтерді анықтау мен жалпылау, ғылыми болжам жасау) және 
«Сан» (мәліметтерді түсіндіру және дәлелдеу, өлшем бірліктерін ұғыну және 
арифметикалық ойлауды қолдану).
 «Математикалық құзыреттілік» - дағдының үш деңгейін біріктіреді. Бұл 
«Елестету» (нақты фактілерді қолдану, математикалық объектілерді тану, 
алгоритмдер мен есептеуді орындау), «Байланыс орнату» (әртүрлі 
тапсырмаларды шешу, бірнеше фактілер мен ақпараттар арасындағы 


146 
байланысты таба білу) және «Ойлау» (әртүрлі бөлімдердегі білімдерін қолдану, 
кешенді тапсырмаларды шешу және табу заңдылықтарын орындау. 
Математика пәні міндетті пәндердің бірі болғандықтан оқушылардың 
даярлығы, математикалық ұғымдарды қолдана білу деңгейлері стандарттан 
төмен болмауы тиіс. Бірақ оқушылардың қабілеттері мен математикалық 
білімдері, ол білімдерді қолдану деңгейлері әр түрлі болады. Осы орайда 
математикалық сауаттылық моделін қарастырған жөн. Математикалық 
сауаттылық моделі шынайы әлем проблемаларын математикалық әлеммен 
ұштастыруға, 
тәжірибедегі 
мәселелерді 
пайымдай 
отырып, 
оның 
математикалық моделін құруға алғы шарт болып табылады. 
Математика сабағындағы негізгі сауаттылыққа тоқталайық:
1. Математика – ғылым болмысынан балама ұғымдар. Сондықтан да 
математика барлық ғылымдардың логикалық негізі – күре тамыры ретінде 
қарастырылады. 
2. Математика ең алдымен оқушылардың дұрыс ойлау мәдениетін 
қалыптастырады, дамытады және оны шыңдай түседі.
3. 
«Математикалық 
сауаттылық» 
ауызша 
жазбаша 
қабілеттерін 
қалыптастыру арқылы оқушының «математикалық сауаттылықты» меңгере 
білу қабілетін шыңдайды.
4.Математика әлемде болып жатқан түрлі құбылысты , жаңалықты дұрыс 
қабылдап, түсінуге көмектеседі.
5. Математика болашақ тұлғаны моральдық, эстетикалық және этикалық 
тұрғыдан қалыптастыруда да тәрбиелік мәні бар.
Математикалық сауаттылықтың тағы бір ерекшелігі пәнаралық байланыста. 
Математика сабағының басқа пәндермен байланыс кезінде олардың 
математикалық сызбаларымен қосындыларын жинақтауда. Педогогика 
тарихында пәнаралық байланыс ертеден зерттеліп келе жатқан негізгі 
мәселелерінің бірі болып саналады. Педогогикалық ой – пікірдің дамуында 
және мектеп тәжірибесінде пәнаралық байланыс проблемасы көптеген 
прогресшіл педогогтарды толғандырған. Яғни пәндердің өзара байланысы 
туралы пікір он сегізінші ғасырда пайда болған.
Математика сабағында пәнаралық байланысты негізге ала отырып, сұрақ-
жауап, баяндау, проблемалық ситуацияларды туғыза отырып оқушыларды алға 
қойған мәселені шешуге, шығармашылық жұмыстармен айналысуға, бірін-бірі 
бағалай алуға, өз ойларын нақты, толық жеткізе білуге көңіл бөлінеді.
[https://ust.kz/word/oqysylardyng_matematikalyq_sayattylygyn_arttyrydyng_tiimd
i_joldary_bayandama-184553.html] 
Математикалық 
сауаттылықты 
арттыру 
үшін 
оқытудың 
ойын 
технологиясы бастауыш сынып оқушылары үшін өте тиімді. Сонымен қатар 
проблемалы оқыту технологиясы, деңгейлік саралау технологиясы, сын 
тұрғысынан ойлау технологияларын және т.б. қолдануға болады. 


147 
Өз тәжірибеммен бөлісе келе,оқушылардың математикалық сауаттылығын 
дамыту мақсатында қолданылған бірнеше тапсырманы ұсынамын. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   131




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет