2
107
А
Е
тармағында жатыр. АЕ тармағын қиғанда мҧз бӛліну басталады, және
де мҧзбен тепе-теңдікте жатқан, ерітіндінің қҧрамының фигуративті
нҥктесі Е нҥктесіне қарай АЕ бойынша жылжиды. Е нҥктесіне жеткеннен
кейін
4.6- сурет.Нитрат натриының
ерігіштік диаграммасы p =
const
Қҧрамында NaNO
3
-дан 39 % артық ерітіндіден оның температурасын
мҥмкіндігінше тӛмендеткенде бастапқысында нитрат натрий бӛлінеді,
содан соң эвтектикалық температурасына жеткен соң эвтектиканың
кристалдануы бола бастайды (криогидрат).
Қыздыру кезінде қарастырылатын қҧбылыстар кері реттілікте пайда
болады. ЖылПри нагревании рассматриваемые
явления происходят в
обратной последовательности. Яғни, NaNO
3
қоспасы мен қҧрамындағы Х
ь
мҧзды қыздыра отырып, эвтектикалық температурада Х
Е
қҧрамының
сҧйық фазасының бірінші тамшысын аламыз. Жҥйе инвариантты бола
бастайды (С = 2 - 3 + 1 = 0), температураның жоғарылауы тоқтайды, яғни
апарылған жылу балқытылуға жҧмсалынады.
Х
1
қҧрамының
қоспасынан
NaNO
3
қарағанда, кӛп мҧз ериді және қатты масса NaNO
3
байытылады (4.6
суретінде қалың нҧсқарлармен кӛрсетілген). Ақырғы мҧз кристалы
жоғалған соң жҥйе даранҧсқалық болады (С = 2 - 2 + 1 = 1), температура
жоғарылай бастайды, ал ерітінді тҧзбен байытылады. Сҧйық фазаның
қҧрамы (қаныққан ерітінді) ЕО
1
қисығымен ӛзгереді.
О
1
О
2
сызығына
жауап беретін температурада, NaNO
3
ақырғы кристалы жоғалады, жҥйе Х
1
қҧрамындағы ертітіндіге айналып, гомогенді болады.