2
109
сҧйықтығын береді (4.7, а суретін қараңыз).
Балқытпалардың қатты ерітінділерінің кристалдануы даранҧсқада
ӛтеді, яғни кейбір температуралық интервалда. Инварианттылықта
(тҧрақты температурада) таза компоненттер кристалданады.
Екікомпонентті жҥйенің барлық балқытпаларының салқындауының
қисығында (суреттер 4.7, б; 4.8) компоненттері
қатты ерітінділердің
қатарын тҥзейтін, қатты ерітінділердің кристалдануының бастапқы және
соңғы температураларына жауап беретін, N және C нҥктелерінде екі сыну
жері байқалады
2—4 қисықтарының MN бӛліктері балқытпалардың салқындауына жауап
береді, NC — ауыспалы қҧрамның қатты ерітінділерінің кристалдануына,
CD — қатты ерітінділердің салқындауына.
Қатты ерітінділердің қҧрамы кристалдану процесі кезінде ҥздіксіз
ӛзгеріп отырады. Қатты ерітіндімен тепе-теңдікте табылатын, сҧйық
фазаның қҧрамы да ӛзгереді.
4.8 суретінде
О нҥктесімен
белгіленген, балқытпаны салқындату
процесін қарастырайық.
О нҥктесінде бірфазалық жҥйе бивариантты, яғни,
белгіленген шектерде балқытпаның қҧрамы мен температурасын тәуелсіз
ӛзгертіп отыруға болады. Температураны О
1
нҥктесіне дейін
тӛмендеткенде (дәлірек, оны шексіз ӛте аз ӛлшемге) қатты ерітіндінің
кристалдануы басталады, және балқытпадан тҧратын екіфазалы жҥйе
пайда болады, қҧрамы оның
О
1
нҥктесімен анықталынады және жоғалып
бара жатқан қатты ерітіндінің аз мӛлшерімен тепе-теңдікте болады (оның
ақырғысының қҧрамы О
2
нҥктесімен анықталынады (4.8 суретін қараңыз).
Т
1
-ден
Т
3
температурасының интервалында жҥйе даранҧсқалы, және
температураның әрбір мәніне балқытпа мен қатты ерітіндінің белгіленген
қҧрамы сәйкес келеді. Мысалы,
Х
3
қҧрамының кӛрсетілген жҥйесі
F
фигуративті нҥктесінде (Т
2
нҥктесінде) екі тепе-тең фазалардан тҧрады:
Х
1
қҧрамның балқытпасы (F
1
нҥктесі) және Х
2
қҧрамының қатты ерітіндісі (F
2
Достарыңызбен бөлісу: