2
141
су ерітіндісінде газдардың ерігіштігін сипаттау ҥшін де қолданылады.
Тҧздардың қатысуымен газдардың ерігіштігін тӛмендету тҧздану деп
аталады. Тҧзданудың әрекеті заряды ӛсуімен және ионның радиусының
тӛмендеуінде жоғарылайды.
Тӛмен қысым кезінде сҧйықтықтардағы газдардың ерігіштігі
температураның жоғарылауымен әдетте азаяды. Жоғары қысым кезінде
сҧйықтықтағы газдардың ерігіштігі артып келе жатқан температурада
артуы мҥмкін. Мысалы, температура кӛтерілген кезде, сҧйық аммиактағы
сутегінің ерігіштігі артады.Егер газ химиялық тҥрде ерітіндімен ӛзара
әрекеттеспесе, онда ерітіндінің тәуелділігі қысымнан берілетін Генри
(1803) заңымен жақсылап тҥсіндіріледі:
мҧндағы
р 2 — еритін газдың парциалдық қысымы;
Х2 — ерітіндідегі
газдың мольдік ҥлесі;
КГ —Генри константасы.
Теңдікті келесі тҥрде кӛрстеуге болады
Онда Генридің заңын мынадай тҥрде жасауға болады: тҧрақты
температурада берілген еріткіште берілген газдың ерігіштігі осы газдың
ерітіндінің ҥстіндегі қысымына пропорционалды болады.
Генри заңы тӛмен қысымда және ерітіндінің аз концентрациясында
қолданылады. Газдың ерігіштігі жоғары жҥйелерде Генри заңынан елеулі
ауытқулар әдеттегі қысымдар саласында байқалады.
Егер біз жоғары қысымды аймаққа қол тигізбейтін болсақ, газдардың
ерігіштігі артып келе жатқан қысыммен әрдайым арта тҥседі, бірақ
қысымға әрқашан пропорционал болмайды. Жоғары қысымды аймақта
қысымның одан әрі артуы әрдайым ерігіштіктің жоғарылауына әкелмейді.
Газ қоспасы ерігенде, олардың әрқайсысының ерігіштігі оның
парциалдық қысымымен анықталады және әдетте осы газдың ерігіштігі
таза кҥйде оның қоспадағы парциалдық қысымына тең қысыммен тең
болады.
Сҧйықтықтағы газдың ерігіштігін білдіретін қатынас сҧйықтықпен
газды сіңірудің тҥрлі процестерін қарастырғанда қолданылады, сҧйық
жҧтқыш арқылы газ қоспасының компоненттерін алу және кері процестер
- ерітілген газдардың шығарылуында.
Достарыңызбен бөлісу: