Китаб-ус-салат намаз кітабы даярлаған: Хасан Яваш Жетінші басылым

- 14 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 15 -
НАМАЗ КІТАБЫ
көтер, күн əлi батпады» – дедi. Хазреті Əли бұған қуанып, намазын 
оқыды.
Хазреті Əбу Бəкiр Сыддық (радыяллаһу анһ) бiр түнi өте көп 
ғибадат  етiп,  нəтижеде  үтiр  намазын  оқымастан  ұйықтап  қалады. 
Таң  намазы  болғанда  Пайғамбарымызға  алейһиссалам  келiп: 
«Ей  Аллаһтың  елшiсi!  Маған  көмектес,  үтiр  намазым  қаза  болып 
қалды»  -  деп  қайғырып  жылады.  Оған  қосылып  Пайғамбарымыз 
алейһиссалам  жылай  бастады.  Сол  кезде  хазреті  Жəбрейiл  келiп: 
“Ей Аллаһтың елшiсi! Əбу Бəкiр Сыддыққа айт, оны Аллаһу та’ала 
кешiрдi”- дедi. 
Атақты əулиелердiң бiрi Баязид Бистами бiр күнi қатты ұйқы ба-
сып, таң намазына тұра алмайды. Бұған қатты қайғырып, тəуба етіп, 
жылап жатқан кезінде бiр дауыс естидi: «Ей Баязид, бұл кемшiлiгiңдi 
кешiрдiм, осы көз жасымен жасаған тəубаңның берекетi үшiн саған 
тағы  да  жетпiс  мың  намаздың  сауабын  бердiм».  Бiрнеше  ай  өткен 
соң  тағы  да  таң  намазында  ұйықтап  қалады.  Шайтан  келiп:  “Тұр, 
намазың  қазаға  қалып  қояды,  тұр”-  деп  оята  бастайды.  Сол  кезде 
хазреті Баязид былай дейдi: “Ей, лағынеттелген шайтан, сен бұл iстi 
қалайша iстеп тұрсың? Сен əркiмнiң намазын оқымауы үшiн, қазаға 
қалдыруы  үшiн  тырысатын  едiң,  менi  қалайша  оятып  тұрсың?”. 
Шайтан былай жауап береді: “Сен өткенде, таң намазын қаза етiп 
қойған күнi, жылап жетпiс мың намаздың сауабын алған едiң. Бүгiн 
соны ойлап, бiр-ақ уақыт намаздың сауабын алсын деп сенi ояттым, 
оның орнына жетпiс мың намаздың сауабын алып қоймасын дедiм.” 
Мəшһур əулиелердiң бiрi болған Жунайд Бағдади былай деген 
едi: “Бұл дүниенiң бiр сағаты - қияметтiң мың жылынан жақсырақ. 
Өйткенi бұл бiр сағатта iзгi, жақсы iстердің көбiн iстеуге болады, ал 
қияметтегi мың жылда еш нəрсе жасай алмайсың”. 
Пайғамбарымыз  алейһиссалам  бiр  хадисiнде  былай  деген: 
«Бiр  кiсi  бiле  тұра  бiр  намазы  мен  екiншi  намазын  бiрiктiрсе, 
яғни қазаға қалдырса, сексен хуқбə тозақта жанады». Бiр хуқбə 
ахыреттің  сексен  жылына  тең.  Олай  болса,  ей,  дiні  бір  бауырым! 
Уақытыңды бос əрi пайдасыз нəрселермен өткiзбе. Уақыттың қадiрiн 
бiл. Уақытыңды iзгi iстер iстеуге сарып ет. Сүйiктi Пайғамбарымыз 
алейһиссалам: «Қайғының, бəленiң үлкенi уақытын босқа өткiзу»- 
деп айтып өткен. Намазыңды уақытында оқып, мол сауаптарға қауыш. 
Қиямет күнi өкініп қалма. Хадис шəрифте: «Намазды уақытында 
оқымай, қаза қылған адам қазасын өтеместен өлiп кетсе, оның 
қабiрiне тозақтан жетпiс терезе ашылып, қияметке дейiн азап-
талады». 
Кiмде-кiм  намазын  уақытында  бiле  тұра  оқымаса,  яғни  намаз 
уақыты өтiп бара жатса да еш уайымдамайтын болса, дiннен шығады 
немесе өлiм алдында имансыз кетедi. Ал намазды ойламайтындар, 
оның парыз екендiгiн де бiлмейтiндердiң халi не болмақ? Намаздың 
өзіне  мiндет  екендiгiн  бiлмейтiн  кiсiлердiң  “муртəд”,  яғни  кəпiр 
екендiгiн  төрт  мазһабтың  барлық  ғұламалары  бір  ауыздан  айтқан. 
Намазды бiле тұра оқымайтын, қазасын оқуды да ойламайтын, əрi 
бұл үшiн азапталудан да қорықпайтын кісінің “муртəд”, яғни кəпiр 
болатыны  туралы  Абдулғани  Наблусидың  “Хадиқат-ун-нəдийя” 
кiтабының “Тiлдiң апаттары” атты бөлiмiнде жазылған. 
Имам Раббани «Мəктубат» кiтабының 1-том, 275-хатында былай 
дейдi: «Сiздердiң бұл нығметке қол жеткізулерiңiздің негізгі себебі 
– Ислам дiнiн үйрету жəне фиқһи мəселелердi кеңiнен түсiндiруіңіз 
болды. Ол жерлерде надандық үстемдiк құрып, бидғаттар жайылды. 
Аллаһу та’ала Ислам дiнiн жаюда сiздердi себепшi қылды. Олай бо-
латын  болса,  дiни  мағлұматтарды  үйретуге  əрi  фиқһи  мəселелердi 
жаюға  қолыңыздан  келгенше  жəрдем  беруге  тырысыңыз.  Аталған 
екеуi – барша бақыттың бастауы, дамудың негiзi, тозақтан құтылуға 
жəрдемшi. Бұл жолда бар күш-қайратыңызды жұмсаңыз! Дiн өкiлi 
ретінде  өзiңіздi  танытыңыз!  Ол  жердегiлерге  жақсылық  жасауды 
əмiр  етiп,  жамандықтан  тыйыңыз.  Тұра  жолды  нұсқаңыз.  Музам-
мил сүресінің 19-шы аятында: «Раббыңның разылығына қауышу 
үшін бұл əлбетте бір насихат»- деп бұйырылды».  

- 16 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 17 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Бiрiншi бөлiм
ИМАНЫМЫЗ жəне НАМАЗ
Əркiм əуелi иман ету керек
Аллаһу та’ала адамдардың жарық дүниеде рахат жəне тыныш 
өмiр сүрулерiн, ахыретте де мəңгі бақытқа қауышуларын қалайды. 
Осыған  байланысты,  бақытқа  жетуге  себепшi  болатын  пайдалы 
нəрселердi iстеудi əмiр еттi. Аллаһу та’аланың бiрiншi əмiрi - иман 
ету.  Иман  ету  бүкiл  адамзатқа  ауадай  қажет.  «Иман»  сөзі  сөздiкте 
бiр  адамды  анық  бiлу,  оған  сену  деген  мағынаға  келедi.  Иманның 
терминдiк мағынасы болса, Мұхаммед алейһиссаламның Аллаһтың 
пайғамбары  болғандығын  жəне  оның  тарапынан  таңдалған  хабар 
берушi Нəби болғандығын дұрыс бiлу жəне сене отырып айту. Аллаһу 
та’ала  қысқаша  бiлдiргенге  солай  сенiп,  ауқымды  бiлдiргендерiне 
жан-жақты сену жəне күшiнiң жеткенiнше «Кəлима-и шаһадат»ты 
тiлмен  айту.  «Иман»  деп  -  оттың  жандыратынына,  улы  жыланның 
шағып өлтiретiнiне шын жүрегiмiзбен сенiп қашатынымыз сияқты, 
шын көңiлiмiзбен Аллаһу та’аланы жəне сипаттарын жақыннан та-
нып, бiлiп, Оның разылығына жəне жамалын көру үшiн жан салып 
кiрiсу, азабынан қашу жəне иманды мəрмəр тастың үстiне қашалып 
жазылған жазу сияқты дұрыстап, мықтылап жүректе орналастыруды 
айтамыз. 
Иман - Мұхаммед алейһиссаламның айтқандарының барлығына 
сүйсiнiп, жүректiң тасдиқ (дұрыстауы) етуi, яғни сенуі. Осылайша сен-
ген адамдар «мүмин» жəне «мұсылман» делiнедi. Əрбiр мұсылман 
хазреті  Мұхаммед  алейһиссаламға  мойынсұнып,  оның  көрсеткен 
жолында жүруi керек. Оның жолы Құран Кəрiмнiң көрсеткен жолы. 
Бұл жол «Ислам» делiнедi. Оған мойынсұну үшiн ең алдымен иман 
етіп, кейiн «ислам үкiмдерiн», яғни мұсылманшылықты жақсылап 
үйрену керек. Одан кейiн сүннеттердi орындап, мəкрухтерден бой-
ымызды  аулақ  ұстауымыз  керек.  Бұлардан  кейiн  мубахтарда  да 
пайғамбарға мойынсұнуға тырысуымыз керек. Дiнiмiздiң негiзi иман. 
Иманы болмағанның ешбiр құлшылығын жəне жасаған жақсылығын 
Аллаһу  та’ала  қабыл  етпейдi.  Мұсылман  болуды  қалаған  адам  ал-
дымен иман етуi, кейiн ғұсыл, дəрет, намаз жəне керегiнше басқада 
парыздарды үйренуi қажет.
Иман шынайы болуы тиiс
Сезiм  мүшелерi  жəне  ақыл  қамтыған  мағлұматтар  иманға 
қауышуға жəрдемшi болады. Пəн ғылымы əлемдегi жүйенiң теңдiгi 
өздiгiнен  болмағандығын  жəне  əлбетте  бiр  жаратушының  бар 
екендiгiн  түсiнуге,  бiлуге  жəне  иман  нұрына  қауышуға  шақыруда. 
Иман соңғы пайғамбар Мұхаммед алейһиссаламның Аллаһу та’ала 
тарапынан  əкелген  мағлұматтарын  үйрену  жəне  сену.  Сену  ке-
рек  болған  мағлұматтарға  «ақылға  сыйымды  болса  сенемiн»  деу 
пайғамбарға сенбеу болып табылады. Дiни үкімдер ақыл иелерiнiң 
тапқан  нəрселерi  емес.  Сондықтан,  пайғамбарымыз  Мұхаммед 
алейһиссалам хабар берген нəрселерді Əһли сүннет ғұламаларының 
кiтаптарынан үйренуіміз керек. Шынайы иман иесi болу үшiн мына 
шарттарға мойынсұну керек.
Иман  əрдайым  жəне  мықты  болу  керек.  Бiр  мезет  айы-
1. 
рылып  қалуды  ойымызға  алмауымыз  керек.  Үш  жылдан  кейiн 
мұсылмандықтан шығамын деген адамның сол мезеттен бастап има-
ны кетiп, мұсылмандықтан шыққан болып есептеледi.
Мүминнiң иманы, қорқу мен үмiттiң арасында болуы керек. 
2. 
Аллаһу та’аланың азабынан қорқу қажет. Бiрақ рахметiнен бiр ме-
зет болсын үмiттi үзбеу керек. Күнəнi iстеуден сақтанып, иманнан 
ажырап  қалудан  қорқу  керек.  Сонымен  қатар,  қаншама  көп  күнə 
iстеген  болсақ  та,  Аллаһтың  кешiрiмдiлiгiнен  еш  үмiт    үзбеуіміз, 
күнəларымыз  үшiн  тəубе  етуіміз  керек.  Өйткенi  тəубе  еткен  адам, 
ешқандай күнə iстемегендей болады. 
Жан  (рух)  алқымға  келместен  бұрын  иман  келтіру  ке-
3. 
рек.  Жан  алқымға  келгенде,  ахыреттiң  бүткiл  хал-жағдайлары 
көрсетiледi. Мiне, сол уақытта күллi кəпiрлер иман етудi қалайды. 
Алайда  иманның,  сенімнің  ғайыпқа  болуы,  яғни  көрместен  сену 
шарт. Көрiнiп тұрған нəрсеге сену иман болмайды. Бiрақ бұл кезде 
мұсылманның тек тəубесi ғана қабыл болады. 
Күн батыстан тумастан бұрын иман келтіру керек. Қияметтiң 
4. 
үлкен белгiлерiнiң бiрi - күннiң батыстан шығуы. Мұны көрген бүкiл 
адамдар иман келтiредi. Бiрақ бұл имандары қабыл болмайды. Бұл 
кезде тəубе есiктерi жабылады. 
Аллаһу  та’аладан  басқа  ешкiмнiң  де  ғайыпты,  жасырын 
5. 
болған  нəрселердi  бiлмейтініне  сенуiмiз  керек.  Яғни,  ғайыпты 
жалғыз  Аллаһу  та’ала  бiледi.  Оған  қоса,  Оның  бiлдiргендерi  ғана 
бiледi.  Перiштелер,  жындар,  шайтандар  тiптi  пайғамбарлар  да 

- 16 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 17 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Бiрiншi бөлiм
ИМАНЫМЫЗ жəне НАМАЗ
Əркiм əуелi иман ету керек
Аллаһу та’ала адамдардың жарық дүниеде рахат жəне тыныш 
өмiр сүрулерiн, ахыретте де мəңгі бақытқа қауышуларын қалайды. 
Осыған  байланысты,  бақытқа  жетуге  себепшi  болатын  пайдалы 
нəрселердi iстеудi əмiр еттi. Аллаһу та’аланың бiрiншi əмiрi - иман 
ету.  Иман  ету  бүкiл  адамзатқа  ауадай  қажет.  «Иман»  сөзі  сөздiкте 
бiр  адамды  анық  бiлу,  оған  сену  деген  мағынаға  келедi.  Иманның 
терминдiк мағынасы болса, Мұхаммед алейһиссаламның Аллаһтың 
пайғамбары  болғандығын  жəне  оның  тарапынан  таңдалған  хабар 
берушi Нəби болғандығын дұрыс бiлу жəне сене отырып айту. Аллаһу 
та’ала  қысқаша  бiлдiргенге  солай  сенiп,  ауқымды  бiлдiргендерiне 
жан-жақты сену жəне күшiнiң жеткенiнше «Кəлима-и шаһадат»ты 
тiлмен  айту.  «Иман»  деп  -  оттың  жандыратынына,  улы  жыланның 
шағып өлтiретiнiне шын жүрегiмiзбен сенiп қашатынымыз сияқты, 
шын көңiлiмiзбен Аллаһу та’аланы жəне сипаттарын жақыннан та-
нып, бiлiп, Оның разылығына жəне жамалын көру үшiн жан салып 
кiрiсу, азабынан қашу жəне иманды мəрмəр тастың үстiне қашалып 
жазылған жазу сияқты дұрыстап, мықтылап жүректе орналастыруды 
айтамыз. 
Иман - Мұхаммед алейһиссаламның айтқандарының барлығына 
сүйсiнiп, жүректiң тасдиқ (дұрыстауы) етуi, яғни сенуі. Осылайша сен-
ген адамдар «мүмин» жəне «мұсылман» делiнедi. Əрбiр мұсылман 
хазреті  Мұхаммед  алейһиссаламға  мойынсұнып,  оның  көрсеткен 
жолында жүруi керек. Оның жолы Құран Кəрiмнiң көрсеткен жолы. 
Бұл жол «Ислам» делiнедi. Оған мойынсұну үшiн ең алдымен иман 
етіп, кейiн «ислам үкiмдерiн», яғни мұсылманшылықты жақсылап 
үйрену керек. Одан кейiн сүннеттердi орындап, мəкрухтерден бой-
ымызды  аулақ  ұстауымыз  керек.  Бұлардан  кейiн  мубахтарда  да 
пайғамбарға мойынсұнуға тырысуымыз керек. Дiнiмiздiң негiзi иман. 
Иманы болмағанның ешбiр құлшылығын жəне жасаған жақсылығын 
Аллаһу  та’ала  қабыл  етпейдi.  Мұсылман  болуды  қалаған  адам  ал-
дымен иман етуi, кейiн ғұсыл, дəрет, намаз жəне керегiнше басқада 
парыздарды үйренуi қажет.
Иман шынайы болуы тиiс
Сезiм  мүшелерi  жəне  ақыл  қамтыған  мағлұматтар  иманға 
қауышуға жəрдемшi болады. Пəн ғылымы əлемдегi жүйенiң теңдiгi 
өздiгiнен  болмағандығын  жəне  əлбетте  бiр  жаратушының  бар 
екендiгiн  түсiнуге,  бiлуге  жəне  иман  нұрына  қауышуға  шақыруда. 
Иман соңғы пайғамбар Мұхаммед алейһиссаламның Аллаһу та’ала 
тарапынан  əкелген  мағлұматтарын  үйрену  жəне  сену.  Сену  ке-
рек  болған  мағлұматтарға  «ақылға  сыйымды  болса  сенемiн»  деу 
пайғамбарға сенбеу болып табылады. Дiни үкімдер ақыл иелерiнiң 
тапқан  нəрселерi  емес.  Сондықтан,  пайғамбарымыз  Мұхаммед 
алейһиссалам хабар берген нəрселерді Əһли сүннет ғұламаларының 
кiтаптарынан үйренуіміз керек. Шынайы иман иесi болу үшiн мына 
шарттарға мойынсұну керек.
Иман  əрдайым  жəне  мықты  болу  керек.  Бiр  мезет  айы-
1. 
рылып  қалуды  ойымызға  алмауымыз  керек.  Үш  жылдан  кейiн 
мұсылмандықтан шығамын деген адамның сол мезеттен бастап има-
ны кетiп, мұсылмандықтан шыққан болып есептеледi.
Мүминнiң иманы, қорқу мен үмiттiң арасында болуы керек. 
2. 
Аллаһу та’аланың азабынан қорқу қажет. Бiрақ рахметiнен бiр ме-
зет болсын үмiттi үзбеу керек. Күнəнi iстеуден сақтанып, иманнан 
ажырап  қалудан  қорқу  керек.  Сонымен  қатар,  қаншама  көп  күнə 
iстеген  болсақ  та,  Аллаһтың  кешiрiмдiлiгiнен  еш  үмiт    үзбеуіміз, 
күнəларымыз  үшiн  тəубе  етуіміз  керек.  Өйткенi  тəубе  еткен  адам, 
ешқандай күнə iстемегендей болады. 
Жан  (рух)  алқымға  келместен  бұрын  иман  келтіру  ке-
3. 
рек.  Жан  алқымға  келгенде,  ахыреттiң  бүткiл  хал-жағдайлары 
көрсетiледi. Мiне, сол уақытта күллi кəпiрлер иман етудi қалайды. 
Алайда  иманның,  сенімнің  ғайыпқа  болуы,  яғни  көрместен  сену 
шарт. Көрiнiп тұрған нəрсеге сену иман болмайды. Бiрақ бұл кезде 
мұсылманның тек тəубесi ғана қабыл болады. 
Күн батыстан тумастан бұрын иман келтіру керек. Қияметтiң 
4. 
үлкен белгiлерiнiң бiрi - күннiң батыстан шығуы. Мұны көрген бүкiл 
адамдар иман келтiредi. Бiрақ бұл имандары қабыл болмайды. Бұл 
кезде тəубе есiктерi жабылады. 
Аллаһу  та’аладан  басқа  ешкiмнiң  де  ғайыпты,  жасырын 
5. 
болған  нəрселердi  бiлмейтініне  сенуiмiз  керек.  Яғни,  ғайыпты 
жалғыз  Аллаһу  та’ала  бiледi.  Оған  қоса,  Оның  бiлдiргендерi  ғана 
бiледi.  Перiштелер,  жындар,  шайтандар  тiптi  пайғамбарлар  да 

- 18 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 19 -
НАМАЗ КІТАБЫ
ғайыпты  бiлмейдi.  Бiрақ  пайғамбарларға  жəне  салих  құлдарына 
ғайыптан мағлұмат берiлуi мүмкiн.
Дiннiң  иманға  жəне  ғибадаттарға  тəн  үкiмiн  қажетсiз  деп 
6. 
тауып  бас  тартуға  болмайды.  Ахками  исламиядан,  яғни  исламның 
əмiрлері  мен  тыйымдарының  бiрiн  жеңiл  көрiп,  пайғамбарлардың 
бiрiн мазақ ету - күпiрлiк (сенбеушiлiк) болады. Аллаһу та’аланың 
бар екендiгiн, перiштелерді, ғұсыл мен намаздың парыз болғандығын 
өзгелердiң  бопсалауымен  қабылдамаймын  деп  айтқан  адам  кəпiр 
болмайды.
Ислам  дiнiнiң  анық  бiлдiрген  хабарларына  еш  күмəн 
7. 
келтiрмеу қажет. Шарап жəне басқа да спирттi iшiмдiктердi iшудiң, 
құмар ойнаудың, пайызға ақша беру жəне алудың, пара берудiң ха-
рам болғандығына күмəн ету, харам нəрсенi халал деу, халал болған 
нəрселерге де харам деу иманнан шығуға себеп болады. 
Иман келтiрген құл, тек Аллаһ үшiн сүюi жəне тек Аллаһ 
8. 
үшiн дұшпандық етуi керек. Яғни хубби филлаһ жəне буғди филлаһ 
шарт. Аллаһу та’аланың достары болып саналатын мұсылмандарды 
жақсы көруiмiз қажет. Жəне де Исламға қолы мен қаламымен, тағы 
да басқа жолдарменен дұшпандық  істегендерге біз де дұшпан бо-
луымыз тиiс. 
Мұсылман болмаған, ғайри мұсылман болған отандастарымызға 
жəне  саяхатшы  өзге  дін  өкілдеріне  жылы    жүзбен  қарап  жақсы 
мəмiледе  болуымыз  керек.  Көркем  мiнез  -құлығымызбен  дiнiмiзге 
шақыруымыз қажет.
Иман  -  Ислам  дiнi    көрсеткендей  болуы  керек.  Ақылдың 
түсiнгендiгiне,  философтардың  жəне  өзгеде  білгіштердің 
айтқанындай сену иман болмайды. 
Пайғамбарымыз  жəне  сахабалары  көрсеткен  тура  жолдың 
10. 
нағыз  мұсылмандары  сияқты  сену  керек.  Тура  сенiмге  ие  болу 
үшiн, əһли сүннет уал жамағат сенiмiне сай иман ету керек. Əһли 
сүннет  ғалымдарының  жазған  дiн  кiтаптарына  мойынсұнғандарға 
жүз шаһидтiң сауабы берiледi. Төрт мазһабтың кез келген ғалымына 
«Əһли  сүннет  ғалымы»  делiнедi.  Əһли  сүннет  ғалымдарының 
басы  -  Имам  Ағзам  Əбу  Ханифа  (рахметуллаһи  алейһ).  Бұл 
ғалымдар  кітаптарына  Сахабалардан  (радыяллаһу  анһум  ажма-
ин)  үйренгендерiн  жазған,  сахабалар  да  бұларға    Расулуллаһтан 
(алейһиссалам) есіткендерiн айтқан.
Əһли сүннет ақидасы (сенiмi)
Мұсылман  болудың  алғашқы  шарты  -  иман  ету.  Ақыл-есi 
дұрыс жəне балиғат жасына жеткен еркектiң жəне əйелдiң бiрiншi 
мiндетi  -  əһли  сүннет  ғалымдарының  кiтаптарында  жазған  иманға 
байланысты  мағлұматтарды  үйрену  жəне  оқығандарына  сəйкес 
сену. Қиямет күнiнде жаһаннам (тозақ) азабынан құтылу солардың 
бiлдiргендерiне  сенуге  байланысты.  Жаһаннамнан  құтылатындар 
тек қана осылардың жолында жүргендер болады. Олардың жолда-
рында жүргендерге «Сүнни» немесе «Əһли сүннет» делiнедi. 
Бiр  хадис  шəрифте:  «Менiң    үмбетiм  жетпiс  үш  топқа 
бөлiнедi. Бұлардан тек қана бiр бөлiмi тозақ азабынан құтылады, 
ал басқалары тозаққа түседі»- деп айтылған. Бұл жетпiс үш топтың 
əрбiрi  исламға  мойынсұнғандықтарын  жариялауда  жəне  тозақтан 
құтылатындығы бiлдiрілген тек бiр топтың да өз топтары екендiгiн 
айтуда.  Мүминун  сүресi  54-ші  жəне  Рум  сүресі  32-  аятта:  «Əр 
топ,  тура  жолда  болғандығын  ойлап  сүйсiнуде»  деп  айтылған. 
Сондықтан  да  бұл  əр  түрлi  топтар  арасында  құтылатын  бiреуiнiң 
белгiлерiн Пайғамбарымыз алейһиссалам былай деп бұйырған: «Бұл 
топтағылар - мен жəне де асхабым жүрген жолда болғандар». 
Асхаби  Кирамнан  қандай  да  бiреуiн  жақсы  көрмейтiн  адам  əһли 
сүннеттен  айрылған  болады.  Əһли  сүннет  итиқадында  (сенімінде) 
болмағандар кəпiр немесе бидғат əһлi (жолдан азғандар) болады.
  
Əһли Сүннет ақидасында (сенiмiнде)
болудың белгiлерi
Аллаһу  та’ала  əһли  сүннет  ақидасына  сəйкес  иман  еткен 
мұсылмандарға разы. Бұл сенімнің бiрнеше шарттарын Əһли сүннет 
ғалымдары былай деп түсiндiрiп бередi: 
Иманның алты шартына, яғни Аллаһу та’аланың барлығына 
1. 
жəне бiрлiгiне, серігі, теңі жоқтығына, перiштелерiне, кiтаптарына, 
пайғамбарларына,  ахырет  күнiне,  жақсылық  пен  жамандықтың 
Аллаһу  та’ала  тарапанынан  болатындығына  сену  керек.  (Бұлар 
амəнтуде айтылған).
Аллаһу  та’аланың  соңғы  кiтабы  болған  Құран  Кəрiмнiң, 
2. 
Аллаһтың сөзi болғандығына сену. 
Мүмин өз иманына еш күмəн етпеуi керек.
3. 

- 18 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 19 -
НАМАЗ КІТАБЫ
ғайыпты  бiлмейдi.  Бiрақ  пайғамбарларға  жəне  салих  құлдарына 
ғайыптан мағлұмат берiлуi мүмкiн.
Дiннiң  иманға  жəне  ғибадаттарға  тəн  үкiмiн  қажетсiз  деп 
6. 
тауып  бас  тартуға  болмайды.  Ахками  исламиядан,  яғни  исламның 
əмiрлері  мен  тыйымдарының  бiрiн  жеңiл  көрiп,  пайғамбарлардың 
бiрiн мазақ ету - күпiрлiк (сенбеушiлiк) болады. Аллаһу та’аланың 
бар екендiгiн, перiштелерді, ғұсыл мен намаздың парыз болғандығын 
өзгелердiң  бопсалауымен  қабылдамаймын  деп  айтқан  адам  кəпiр 
болмайды.
Ислам  дiнiнiң  анық  бiлдiрген  хабарларына  еш  күмəн 
7. 
келтiрмеу қажет. Шарап жəне басқа да спирттi iшiмдiктердi iшудiң, 
құмар ойнаудың, пайызға ақша беру жəне алудың, пара берудiң ха-
рам болғандығына күмəн ету, харам нəрсенi халал деу, халал болған 
нəрселерге де харам деу иманнан шығуға себеп болады. 
Иман келтiрген құл, тек Аллаһ үшiн сүюi жəне тек Аллаһ 
8. 
үшiн дұшпандық етуi керек. Яғни хубби филлаһ жəне буғди филлаһ 
шарт. Аллаһу та’аланың достары болып саналатын мұсылмандарды 
жақсы көруiмiз қажет. Жəне де Исламға қолы мен қаламымен, тағы 
да басқа жолдарменен дұшпандық  істегендерге біз де дұшпан бо-
луымыз тиiс. 
Мұсылман болмаған, ғайри мұсылман болған отандастарымызға 
жəне  саяхатшы  өзге  дін  өкілдеріне  жылы    жүзбен  қарап  жақсы 
мəмiледе  болуымыз  керек.  Көркем  мiнез  -құлығымызбен  дiнiмiзге 
шақыруымыз қажет.
Иман  -  Ислам  дiнi    көрсеткендей  болуы  керек.  Ақылдың 
түсiнгендiгiне,  философтардың  жəне  өзгеде  білгіштердің 
айтқанындай сену иман болмайды. 
Пайғамбарымыз  жəне  сахабалары  көрсеткен  тура  жолдың 
10. 
нағыз  мұсылмандары  сияқты  сену  керек.  Тура  сенiмге  ие  болу 
үшiн, əһли сүннет уал жамағат сенiмiне сай иман ету керек. Əһли 
сүннет  ғалымдарының  жазған  дiн  кiтаптарына  мойынсұнғандарға 
жүз шаһидтiң сауабы берiледi. Төрт мазһабтың кез келген ғалымына 
«Əһли  сүннет  ғалымы»  делiнедi.  Əһли  сүннет  ғалымдарының 
басы  -  Имам  Ағзам  Əбу  Ханифа  (рахметуллаһи  алейһ).  Бұл 
ғалымдар  кітаптарына  Сахабалардан  (радыяллаһу  анһум  ажма-
ин)  үйренгендерiн  жазған,  сахабалар  да  бұларға    Расулуллаһтан 
(алейһиссалам) есіткендерiн айтқан.
Əһли сүннет ақидасы (сенiмi)
Мұсылман  болудың  алғашқы  шарты  -  иман  ету.  Ақыл-есi 
дұрыс жəне балиғат жасына жеткен еркектiң жəне əйелдiң бiрiншi 
мiндетi  -  əһли  сүннет  ғалымдарының  кiтаптарында  жазған  иманға 
байланысты  мағлұматтарды  үйрену  жəне  оқығандарына  сəйкес 
сену. Қиямет күнiнде жаһаннам (тозақ) азабынан құтылу солардың 
бiлдiргендерiне  сенуге  байланысты.  Жаһаннамнан  құтылатындар 
тек қана осылардың жолында жүргендер болады. Олардың жолда-
рында жүргендерге «Сүнни» немесе «Əһли сүннет» делiнедi. 
Бiр  хадис  шəрифте:  «Менiң    үмбетiм  жетпiс  үш  топқа 
бөлiнедi. Бұлардан тек қана бiр бөлiмi тозақ азабынан құтылады, 
ал басқалары тозаққа түседі»- деп айтылған. Бұл жетпiс үш топтың 
əрбiрi  исламға  мойынсұнғандықтарын  жариялауда  жəне  тозақтан 
құтылатындығы бiлдiрілген тек бiр топтың да өз топтары екендiгiн 
айтуда.  Мүминун  сүресi  54-ші  жəне  Рум  сүресі  32-  аятта:  «Əр 
топ,  тура  жолда  болғандығын  ойлап  сүйсiнуде»  деп  айтылған. 
Сондықтан  да  бұл  əр  түрлi  топтар  арасында  құтылатын  бiреуiнiң 
белгiлерiн Пайғамбарымыз алейһиссалам былай деп бұйырған: «Бұл 
топтағылар - мен жəне де асхабым жүрген жолда болғандар». 
Асхаби  Кирамнан  қандай  да  бiреуiн  жақсы  көрмейтiн  адам  əһли 
сүннеттен  айрылған  болады.  Əһли  сүннет  итиқадында  (сенімінде) 
болмағандар кəпiр немесе бидғат əһлi (жолдан азғандар) болады.
  
Əһли Сүннет ақидасында (сенiмiнде)
болудың белгiлерi
Аллаһу  та’ала  əһли  сүннет  ақидасына  сəйкес  иман  еткен 
мұсылмандарға разы. Бұл сенімнің бiрнеше шарттарын Əһли сүннет 
ғалымдары былай деп түсiндiрiп бередi: 
Иманның алты шартына, яғни Аллаһу та’аланың барлығына 
1. 
жəне бiрлiгiне, серігі, теңі жоқтығына, перiштелерiне, кiтаптарына, 
пайғамбарларына,  ахырет  күнiне,  жақсылық  пен  жамандықтың 
Аллаһу  та’ала  тарапанынан  болатындығына  сену  керек.  (Бұлар 
амəнтуде айтылған).
Аллаһу  та’аланың  соңғы  кiтабы  болған  Құран  Кəрiмнiң, 
2. 
Аллаһтың сөзi болғандығына сену. 
Мүмин өз иманына еш күмəн етпеуi керек.
3. 

- 20 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 21 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Пайғамбарымызға иман етiп, тiрi кезiнде оны көру бақытына 
4. 
жеткен сахабалардың барлығын өте жақсы көру керек. Төрт халифа-
сына, жақын туған-туысқандары болған əһли бəйтiне жəне құрметтi 
əйелдерiнiң ешбiрiне тiл тигiзбеу керек.
Ғибадаттарды иманның бiр бөлiгi деп бiлмеу керек. Аллаһу 
5. 
та’аланың  əмiр  етiп  жəне  тыйым  салғандарына  сенiп,  ал  шартта-
рын  жалқаулықпен  iстемеген  мүмiндердi  кəпiр  деп  айтпау  керек. 
Бірақ,  харам-халалға  мəн  бермейтіндер  жəне  исламды  мазаққа 
айналдырғандардың иманы кетедi. 
Өзiн  мұсылманмын  деп  есептеп,  Аллаһу  та’алаға  жəне 
6. 
Пайғамбары Мұхаммед алейһиссаламға сендiм дегенiмен жаңылыс 
сенiмде (адасқан секта) жүргендердi кəпiр демеу керек. 
Өз-өзiне, иманына берiк болып ашық күнə істегені беймəлім 
7. 
имамның артында тұрып намаз оқуға болады. Осы үкiм жұма мен 
айт намаздарын оқытатын əкімдер мен əмірлерге де тиiстi. 
Мұсылмандар  өздерін  басқарып  отырған  басшыларына, 
8. 
əмірлеріне мойынсұнуы қажет. Үкіметке бас көтеру фитнə болып са-
налады жəне əр түрлі қайғы-қасыретке апарып соғады. Басшылардың, 
əмірлердің қателеспей елдi дұрыс басқаруы үшiн артынан қайырлы 
дұға  етiп,  харам,  күнə  істерден  қайтару  үшін  тəтті  сөзбен  насихат 
айту керек. 
Дəрет алғанда аяқта мəсi болса, су қолмен мəсих етуге бола-
9. 
ды. Жалаң аяқ пен шұлықтың үстiнен мəсих етуге болмайды. 
Пайғамбарымыздың 
миғражға 
жаны-тəнiмен 
бірге 
10. 
шыққандығына сену қажет. Егер ол Пайғамбардың түсi дейтiн болса, 
əһли сүннеттен айрылған болады. 
Жəннəтта  мүмiндер  Аллаһу  та’аланы  көредi.  Қиямет  күнiнде 
Пайғамбарлар  мен  Аллаһтың  сүйiктi  құлдары  Аллаһтың  рұқсат 
етуiмен шапағат ете алады. Қабiрде сұрақ сұралады. Қабiрдегi азап 
жан мен тəнге бiрдей беріледі. Əулиелердiң кереметi хақ. Керемет 
Аллаһу  та’аланың  сүйiктi  құлдарына  ғана  нəсiп  етілетiн  ерекше 
қасиет.  Қабiрге  жерленген  рухтар  тiрi  адамдардың  сөздерiн  еркiн 
есiте алады. Олардың артынан қайырлы дұға ету қажет. Жоғарыда 
аталғандар əһли-сүннеттегiлердiң ерекшелiктерi болып есептеледi. 

жүктеу/скачать 2,61 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: