Дебиет теориясы
жүктеу/скачать 0,79 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Дәріс тезисі
- Сөйлеу өнері - әдебиет
| Әдебиеттер: 1,3,4, 7, 12, 15, 17, 20, 21,28,32, 40.
№ 2 дәріс тақырыбы: Өнер табиғаты. Өнер туралы концепциялар. Әдебиет – өнердің бір түрі. Әдеби шығармашылықтың қоғамдық мәні, әлеуметтік сипаты Дәріс тезисі: Өнер – көркем образдар жүйесі арқылы адамның дүниетанымын, ішкі сезімін, жан дүниесіндегі құбылыстарды бейнелейтін қоғамдық сана мен адам танымының формасы. Өнер өмірде болған оқиғаларды қаз-қалпында алмай, өзгертіп, түрлендіріп, көркем образдарды типтендіру арқылы сомдайтын эстетикалық құбылыс. Оны қоғамдық сананың өзге 13 формаларынан даралайтын белгісі де адамның шындыққа деген эстетикалық қатынасы болып табылады. Өнердің мақсаты – дүниені, адам өмірін, қоршаған ортаны көркемдік-эстетикалық тұрғыдан игеру. Олар суреткер қиялы арқылы өңделіп, көркем образдар түрінде беріледі. Шығарманың суреттеу тәсілі, құрылымдық келбеті, көркем бейне жасаудың материялдық арқауы өнер түрлерінің ерекшеліктерін айқындайды. Осыған сай өнердің: көркем әдебиет, музыка, мүсін, кескіндеме, театр, кино, би, сәулет өнері, т.б. түрлері бар. Өнер әр дәуірдің көркемөнер іс - әрекетінің жалпы міндетіне бағына отырып, бір – бірімпен өзара байланысқан, бірақ әрқайсысының өзіндік ерекшелігі бар жеке түрлерінің жүйесі болып табылады. Объективті реалдылықтың қасиеттері мен қырлары әртүрлі және көпжақты. Мысалы, музыка адамның ішкі – жан дүниесінің қуанышын, күйзелісін, торығуын жақсы бере алады, ал адамның сыртқы әдемілігін, үйлесімділігін мүлдем бере алмайды. Өнердің әр түрінің қайталанбас өзіндік ерешелігі бар. Эстетикада өнерді үш топқа бөледі: 1. кеңістіктік өнер – сәулет, мүсін, бейнелеу т.б. 2. уақыттық өнер - әдебиет, музыка 3. кеңістіктік – уақыттық өнер – театр Кеңістіктік өнерді статикалық, уақыттық өнерді динамикалық, кеңістіктік – уақыттық өнерді синтетикалық деп атауға болады. Бұларды қабылдау органының ерекшелігі арқылы да көрсетуге болады: кеңістік өнер көзбен көріледі, уақыттық өнер құлақпен естіледі, ал кеңістіктік пен уақыттық өнер көзбен де, құлақпен бір уақытта қабылдана береді. Өнер адамның іс - әрекетімен тығыз байланысты, бұл да оны жіктеуге негіз болады. Сәулет өнері мен декоративті – қолданбалы өнер еңбек іс - әрекетімен тығыз байланысты, театр, өнері ойын іс - әрекетімен байланысты. Көркем өнер іс - әрекетінің табиғатынан табиғатынан туындайтын мынадай жіктеу бар. Қолданбалы өнер – сәулет, декоративті – қолданбалы өнер. Бейнелеу өнері – мүсіндеу, бейнелеу, графика, көркем, сурет, уақыттық өнер. Сөйлеу өнері - әдебиет, жүктеу/скачать 0,79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|