«Биотехнология – бұл шикізат материалдарынан, жануарлар организмдерінің көмегімен әртүрлі өнімдерді өндірумен жүретін жұмыстардың барлық түрі» - деп жазды.
Биотехнологияның пайда болуымен даму тарихында ғылыми пəн ретінде голланд ғалымы Е. Хаувинк 5 кезеңді ажыратты: 1. Пастер ғасырына дейінгі эра (1865ж.). Сыра, шарап, нан өнімдері жəне сыра ашытқыларын, ірімшік
алғандаағы спирттік жəне сүт қышқылды ашытуды қолдану. Сірке қышқылын жəне ферментативті өнімдерді
алу.
2. Пастер ғасырлық кезеңі(1866-1940 жж.) – этанол, бутанол, ацетон, глицерин, органикалық
қышқылдарды, вакциналарды өндіру. Канализациялық суды аэробты тазалау. Көмірсулардан азықтық
ашытқыларды өндіру.
3. Антибиотиктер кезеңі (1940-1960 жж.) – тереңдетілген ферментация жолымен пенициллин жəне басқа
антибиотктерді алу. Өсімдік жасушаларын дақылдау жəне вирустық вакциналарды алу. Стероидтарлың
микробиологиялық биотрансформациясы. Антибиотиктер биотехнология, медицина тарихында ереше орын
алды.
4. Меңгерілетін биосинтез кезеңі (1961-1975 жж.) – микробты мунаттар көмегімен амин қышқылдарын
өңдіру. Тазартылған ферменттік препараттар алу. Иммобилизацияланған ферменттерді жəне жасушаларды
өадірістік қолдану. Канализацилық суларды анаэробты тазалау жəне биогаз алу. Бактериалды
полисахаридтерді өндіру.
5. Жаңа биотехнология кезеңі (1973 ж. бастап) – биосинтез агенттерін алу мақсатында жасушалық жəне
генетикалық инженерияны қолдану. Моноклоналды антиденелерді өндіретін будандарды, протопласттарды
жəне меристемді дақылдарды будандастырып алу. Эмбриондарды трансплантациялау.
Қазір ең жоғары өнімді микроорганизмдер штаммаларының көмегімен 150-ден астам биологиялық заттардың
түрлері синтезделді. Мысалы, адамда жəне кейбір жануарлар организмінде синтезделмейтін аминқышқылы
лизинді тек микроорганизмдер арқылы алады. Егер жануарлар организмінде лизин жетіспейтін болса, оның
денесінің өсуі тоқтайды. Сондықтан лизинді жануарлардың жемшебіне қосып береді.
