Қ.ТЕЛМАН ҚызПУ МАҚТАНЫШТАРЫ ТАҢҒЫ АС СЕРГІТЕДІ МЕ

Қ.ТЕЛМАН

ҚызПУ МАҚТАНЫШТАРЫ

ТАҢҒЫ АС СЕРГІТЕДІ МЕ, 

ШАРШАТАДЫ МА?

Кучкарова – үздік қақпашы

«Таңғы асты өзің же, кешкі асты 

жауыңа бер» ұстанымы шындыққа жанас-

пайтындай. Себебі, ересек адамдардың 

көбі таңғы асқа соншалықты көп мән бер-

мей, дұрыс тамақтана бермейді. Мамандар 

таңғы асқа дәнді-дақылдарды, жеміс-

жидектерді және сүт өнімдерін пайдалануға 

кеңес береді. Америка ғалымдары таңғы ас 

ішкен балалар мен жасөспірімдердің ойлау 

қабілеті жоғары болатындығын дәлелдеген. 

Бразилиялық ғалымдар күніне кемінде 3 

алма жеген адам арықтайды дейді. 

Диетолог мамандар ұйқыдан оянған 

соң 1 стақан салқын су ішуге кеңес береді, 

Су ішкі ағзалардың оянуына, дұрыс жұмыс 

істеуіне көмектеседі. Артық салмақтан 

арылу мақсатында таңғы ас ішпейтін жан-

дар қателеседі. Кемінде 7 сағат ұйқыдан 

кейін демалып оянған ағза жұмыс істеуге 

дайын кезінде оған қажетті қуатты таңғы 

астан аламыз. Мамандар адамның көңіл-

күйінің көтеріңкі, есте сақтау қабілетінің 

жақсы болуы ішіп-жеген тағамға байла-

нысты дейді. Мысалы ертеңгісін бірден 

кәмпит-шоколад сынды тәттілерді жесе, 

Керек кеңес

Қазақ Ұлттық техникалық университеті 

жеңіп алған еді. Бұл жарыста да Қыздар 

университетінің студенті Сәдуақасова Әлия 

жақсы ойын көрсетіп, ең үздік шабуылшы 

(бомбардирі) атанды. Ол 11 доп соққан еді. 

Алдағы уақытта да Қыздар университеті фут-

бол командасына жеңіс тұғырынан көрінуге 

тілектеспіз!

Н.ЖҰМАҒҰЛОВА

Қазақстан халқы Ассамблеясының 20 

жылдығына орай Алматы қаласы ЖОО 

студентері мен кәсіптік футбол құрама 

командалары арасында кіші футболдан 

жарыс өтті.

Жарысқа екі топқа бөлініп 8 команда қатысты:

I- топ: БЖМОРСМ №2, ХАТУ, ҚБТУ, Спорт, 

интернат «Шаңырақ».

II-топ: Спутник, ҚазҰТУ, ҚазҰМУ, 

ҚазМемҚызПУ.

Әр халықтың тамақтану салты әр түрлі. Мысалы, ағылшындықтар таңғы асқа сұлы 

ботқасын, шала пісірілген жұмыртқа жеп, ыстық шәй ішеді. Ал американдықтар 

апельсин шырынын, дән қауызынан мюсли, жаңғақ майы жағылған нан жейтін 

болса, француздықтар круассан мен сүт қатқан кофе ішуді дәстүрге айналдырған. 

Осылардың ішінде ең пайдалысы– ағылшындық, жылдамы – американдық, дәмдісі – 

француздық таңғы ас.

адам сергімейді, керісінше ағзаның 

белсенділігі төмендейді. Ал апельсин шы-

рынын күнде азанда ішсе, С дәруменімен 

байытып, сергітіп, ширақ қимылдауға 

көмектеседі. Ал қара нанның құрамындағы 

көмірсулар мен В дәрумені, минералды 

тұздар қуаттандырса, дәнді-дақылдардың 

қауыздары түскі асқа дейін тоқ жүруге кепіл 

береді. Жеміс-жидектер, микроэлементтер, 

дәрумендер ішек жұмысын жақсартады. 

Йогурт, сүзбе, қаймақ секілді сүт өнімдері 

иммунитетті күшейтеді.

Әлемді таң қалдырған қызықты де-

ректерге назар аударыңыздар. Ең нәрлі 

де құнарлы таңғы ас Солтүстік Англияда 

тіркелген. Оның қуаттылығы – 8000 кк. 

«Hibernator» аталатын тағамның құрамына 

бірнеше есе үлкейтілген ағылшындық 

таңғы ас, яғни жұмыртқа, ет, картоп, 

асбұршақ, саңырауқұлақ және 1 литр кок-

тейль кіреді. Аспаздар бұл ас мәзірінен 

бас тартуға кеңес береді. Себебі, оның 

қуаттылығы сондай, тамақтанып болған 

соң шаршап, ұйқыңыз келеді, тағамның 

аты да «Ұйқы шақыратын» деген мағынаны 

береді. Бұл күнге дейін тапсырыс берген 

клиенттердің ешбірі оны тауыспаған. Ал 

ең қымбат таңғы ас 2003 жылы Швейца-

рияда тіркелген. Таудың биік шыңындағы 

мұздықта орналасқан кафеде бір топ мил-

лионерлер 600.000 евроға тамақтанған.

Біз, қазақтар, тамақтануға аса мән бер-

ген халықпыз. Ат үстінде жүрген халықтың 

жеңсік асы, қуат көзі, құнарлы тағамы ет 

болған. «Сиыр еті таң сарғайып атқанша, 

қойдың еті ертеңгі түн батқанша, жылқы 

еті төсек салып жатқанша» деген де сөз 

бар. Бұл жылқы еті тез қорытылып кетеді, 

асқазанға ауырлық келтірмейтіндігін, 

оның құрамында холестериннің жоқтығын 

білдіреді. Ет – өте құнарлы тамақ. Оны 

шамадан тыс көп жей беруге болмайды. 

«Қой еті – қорғасын» деген қазақ халқы 

майлы етті таңғы астың дастарханына са-

лып, күні бойы қуатты, тоқ жүруді білген. 

«Ас – адамның арқауы». Сондықтан дұрыс 

тамақтанып, өмір сүру салтын дұрыс жолға 

қоя білген абзал.

Әлия АЛПЫСБАЙ

Кәсіптік футбол командаларының 

қатысуымен ерекшеленген жарыс қызықты 

да, тартысты өтті. Кәсіпқой спортшылармен 

ойнаған біздің спортшы аруларымызға жарыс 

оңайға соққан жоқ, дегенмен аруларымыз 

университетіміздің намысын қолдан бермеді. 

Өз тобынан бірінші орынмен шыққан Қыздар 

университеті командасы жартылай финалға 

жолдама алып, бірінші топта екінші орын-

ды иеленген «Шаңырақ» командасымен 

шығып 3:1 есебімен жеңіске жетті. Ақтық 

ойында Жасөспірімдердің мамандандырылған 

олимпиадалық резерв спорт мектебінің ко-

мандасымен кездесіп 0:1 есебімен есе жіберіп, 

турнирдің күміс жүлдегері атанды. Осылайша, 

бірінші орын БЖМОРСМ №2 командасы-

на бұйырды. ІІІ орынға – Спорт, интернат 

«Шаңырақ» командасы, ІV орынға Қазақ 

Ұлттық университетінің командасы ие болды.

Атап өте кетейік, турнирдің ең үздік 

қақпашысы болып Қыздар университеті 

намысын қорғаған физика-метематика 

факультетінің 2-курс студенті Кучкарова 

Хушноза атанды. Ол бағалы сыйлықпен 

ж ә н е   м а қ т а у   қ а ғ а з ы м е н  м а р а п а т т а л -

ды. Қыздар университеті командасының 

жаттықтырушысы Дене тәрбиесі және вале-

ология кафедрасының аға оқытушысы Ибра-

гим Бекешұлы Бисариев дайындаған команда 

сонымен қатар, ақпанның 3-7 аралығында 

Алматы қаласы ЖОО студентер арасында фут-

болдан өткен жарыста тағы да жүлделі екінші 

орынды иеленген болатын. Онда І орынды