Алматы 2017 январь

 

●

 Технические науки 

 

168                                                                                            

№1 2017 Вестник КазНИТУ 

 

6.  Закрепление.  Для  закрытия  пор  на  анодированной  поверхности,  пластины  помещаются  в 

термованну с водой при температуре 95-98 градусов на 40 минут. Этот процесс герметично закупо-

ривает молекулы краски внутри анодированного слоя. Панель становится устойчивой к атмосферным 

воздействиям,  растворителям  и  механическому  истиранию  Окончательная  очистка  производится  с 

помощью нетоксичного «геда-био-клинера» или обычного нитрорастворителя. 

 

 

 

Рассмотрим  систему  металлографики  в  трафаретной    печати  на  материалах    Gedacolor).  

Технология  Gedalu  предназначена  для  изготовления  больших  тиражей  черно-белых  или  цветных 

изображений на алюминиевых пластинах. Специальная краска Gedacolor проникает в поры слоя  ок-

сида алюминия на поверхности пластины. После варки поры закрываются и краска оказывается запе-

чатанной в оксидном слое. Определим последовательность технологических операций. [3] 

Подготовка: Изготовление шелкотрафарета с размером ячейки 100–140 меш. 

1. Нанесение краски. Краска наносится шелкотрафаретным способом. 

2. Сушка. При комнатной температуре время сушки составляет около 2 часов. При использова-

нии сушильной камеры необходимо перед сушкой выдержать окрашенные пластины при комнатной 

температуре не менее часа, чтобы краска могла впитаться в поры анодированного алюминия. 

3.  Закрепление.  Для  закрытия  пор  на  анодированной  поверхности,  пластины  помещаются  в 

термованну с водой при температуре 95-98 градусов на 40 минут. Этот процесс герметично закупо-

ривает молекулы краски внутри анодированного слоя, панель становится устойчивой к атмосферным 

воздействиям, растворителям и механическому истиранию.  

 

 

 

4. Окончательная очистка. Окончательная очистка производится с помощью нетоксичного Ге-

да-био-клинера или обычного нитрорастворителя. 

 

●

 Техникалық ғылымдар 

 

ҚазҰТЗУ хабаршысы №1 2017                                          

169 

 

 

 

 

Новизна: в статье поставлена проблема в решении комплексного  объективного анализа иссле-

дования свойств изделий по технологии металлографии.  

Заключение:    Рассмотрены  физико-химические  основы  и  последовательность  технологии  в  

системе маталлографики (фотомеханическая  печать), глубоко раскрыта технология металлографии – 

нанесение  изображения  на  анодированный  алюминий  (анодное  оксидирование)  с  молекулярным 

внедрением  краски  в  верхний  слой  металла,  позволяющий    получить  на  анодированном  алюми-

нии практически  любое  черно-белое  или  цветное  изображение  высокой  устойчивости.  Полученные 

данные могут послужить одним из критериев выбора качественных материалов для полиграфическо-

го производства. В полиграфии для качественного выпуска продукции знание свойств металлографии 

и его технологические операции обязательны. 

 

ЛИТЕРАТУРА 

[1]  Лившиц Б.Г., Металлография. Учебник для вузов. – М.: Металлургия. 1990 – 236 с. 

[2]  Ермаков основы дизайна. Художественная обработка металла. Уч.пособие. – М.: Книга. 2014. 

[3]   Панченко  Е.В.,  Скаков  Ю.А.,  В.И.Криммер.  Лаборатория  металлографии.  Учебное  пособие.  –  М.: 

Металлургия, 1965 – 40 с. 

[4]   Скворцов К.А.  Худ.обработка металла. Уч.пособие. – М.: Книга. 2014. 

[5]  Вашуль Х. Практическая металлография. Методы изготовления образцов. – М.: Металлургия, 1988 – 

440 с. 

 

Айтбаева М.А., Аканова Г.К. 

Фотомеханикалық және трафареттік басылымдағы металлографикалық жүйесін талдау 

Түйіндеме. Мақаланың мақсаты – басып шығару өнеркәсібі үшін сапалы материалдар іріктеу өлшемде-

рін талдау және анықтау, металлографика технологиясының қасиеттері туралы зерттеу. Қазіргі уақытта, баспа 

қарқынды дамып келе жатқан түрі болып табылады - экран басып шығару (металлографика). Металлографика 

технологиясы  -  металл  жоғарғы  қабаттағы  молекулалық  сия  енгізумен  анодтық  алюминий  (анодтық  тотығу). 

Анодталған  алюминий  дерлік  кез  келген  қара-ақ  немесе  түсті  жоғары  кескін  тұрақтылықты  алуға  мүмкіндік 

береді. Зерттеулер физикалық-химиялық қасиеттері бойынша жүргізілді: ауа райы әсер төзімділігі; еріткіштер-

де  және  агрессивті  химиялық  агенттер  төзімділігі;  сызаттар  пайда  кедергісі  -  монеталар,  кілттер,  және  т.б. 

Алынған  деректер  басып  шығару  өнеркәсібі  үшін  сапалы  материалдарды  іріктеу  критерийлерін  бірі  ретінде 

қызмет ете алады. 

Түйін сөздер: Металлографика, трафареттік баспа, анодталған алюминий (анодтық тотығу), УК сәуленің 

әсерін  тигізу. 

Aytbaeva M.A., Akanova G.K. 

An  analysis of system metallographyc is in photomechanical and stenciled printing  

Summary. The purpose of the article - the analysis and definition of the criteria for the selection of quality mate-

rials  for  the  printing  industry,  study  the  properties  of  products  by  metallographic  techniques.  Currently,  the  fastest 

growing kind of printing is - screen printing. Metallographic technology - drawing images on the anodized aluminum 

(anodic oxidation) with the introduction of molecular ink in the upper layer of the metal. Lets get on anodized alumi-

num almost any  black-and-white or color high image stability. The physicochemical properties: resistance to  weather 

influences; resistance to solvents and aggressive chemical agents; scratch resistance - coins, keys, etc. The data obtained 

can serve as one of the criteria for the selection of quality materials for the printing industry. 

Key 

words: 

Metallographic, 

screen 

printing, 

anodized 

aluminum 

(anodic 

oxidation),  

UV (ultraviolet) - exhibition. 

 

 

 

 

●

 Технические науки 

 

170                                                                                            

№1 2017 Вестник КазНИТУ 

 

УДК: 006:656.71:34 

 

А.Е. Кеңесбек, Э.М. Зульбухарова, А.А. Куйкабаева, А.З. Нурмуханова, Ш.С. Оспанова 

(Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті 

Алматы қаласы, Қазахстан Республикасы)  

 

ӘУЕЖАЙЛАРДЫ СЕРТИФИКАТТАУ РӘСІМІН ЖҮРГІЗУ АНАЛИЗІ 

 

Түйіндеме.    Бұл  мақалада әуежайларды  сертификаттау  рәсімін  жүргізу  анализі  және  ҚР  заңына  сәйкес 

әуежайда қызмет атқаратын заңды тұлғалардың қызметтері қарастырылады. 

Кілттік сөздер: әуежай, рәсім, сертификаттау, стандарттау, метрология,  хаттама, сынау және бақылау, 

өнім, сапа. 

 

Әуежай- құрамына аэродром, аэровокзал және тағы басқа, әуе кемелерін қабылдау және жібе-

ру, әуе тасымалына қызмет ететін және осы мақсатқа арналған жабдықтар, авиация персоналы және 

басқа қызметкерлер кіретін күрделі құрылым. Заңды тұлғалар атқаратын қызметтер, ұшуды қамтама-

сыз  ету,  қону,  әуе  кемелерінің  тұрағы,  олардың  техникалық  күйі  және  жанар-жағармай  материалда-

рымен және арнайы сұйықтықтармен қамтамасыз ету, жолаушыларға коммерсиялық қызмет көрсету, 

багаж, пошта және жүк. 

Авиациялық жанар-жағармай материалдарының сапасын бақылауды қамтамасыз ету- авиация-

лық  жанар-жағармай  материалдарының  көлемдік  және  сапалық   мінездемелерін  әуе  жағармай  саты-

сында  әуелік  тасымалдау  кезінде  қамтамасыз  етеді.  Ұйымдық-құқықтық  формадағы  заңды  тұлға  - 

жанар-жағармай материалдары зертханасы, жанар-жағармай материалдарының сапасын және арнайы 

сұйықтықтардың әуе қозғалысы кезіндегі авиациялық отынды қамтамасыз етуді бақылауды қамтама-

сыз  етеді,  сонымен  қатар  "авиациялық  жанар-жағармай  материалдарының  сапасын  бақылау  кезінде, 

әуе көліктерін қайта толтыру ұйымы". 

Кәсіпорын, өзінің саласында басты мақсат ретінде әуе ғарышын қолдануды жоспарлау және тү-

зету, әуе көліктерін басқару, әуе ғарышын пайдалану тәртібін және ұшу  уақытын бақылау, қауіпсіз-

дікті қамтамасыз ету және әуе қозғалысының оған белгіленген аймақтардағы қозғалысын қамтамасыз 

ету. 

Аэродромда  белгілі  сызба  бойынша  орналасқан  жарық  сигнал  құрылғыларының  жиынтығы, 

электрлік жабдық және қашықтан басқару аппаратуралары, яғни  ұшуды, қонуды, қону уақытын және 

әуе кемелерін басқаруды қамтамасыз етеді. 

Ғылыми  немесе  басқа  ұйым,  әуежайлардың азаматтық  авиациялық  талаптарға  ҚР  заңына  сәй-

кес  болуы  азаматтық  авиациялық  облыстағы  талаптарға  сәйкестігі  бойынша  бағаланады. 

Заңды немесе жеке тұлға, азаматтық авиация обласындағы уәкілетті органға сертификат алуға немесе 

оның мерзімін ұзартуға, өзгеріс енгізуге өтініш беру. 

Әуежайды  сертификаттау,  әуежайда  қызмет  атқаратын  заңды  тұлғалар  (бұдан  былай  –  әуежайды 

сертификаттау), - ҚР заңы әуежайдың сәйкестігі және талаптарға сәйкестігі және мақсатының болуы: 

-ҚР әуе транспорттының эффективтілігі үшін жағдай жасау; 

-ұшу  қауіпсіздігін  қамтамасыз  ету  және  заңсыз  актілердің  болуын  тоқтату,  халықтың  өмірі, 

денсаулығы және мүлікінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету; 

-қоршаған ортаны қорғау; 

-мемлекет,  қауым  және  азаматтардың  мүддесін  әділетсіздіктен  қорғау  және  басқа  заңды  және 

жеке тұлғаларды. 

Әуежай қызметі қамтиды: 

-әуелік  кешенді  тасымалдау  шараларын  қамтамасыз  ету,  тасымалдауға  және  әуе  кемелерін 

авиациялық жанар-жағармай материалдарымен  және арнайы сұйықтықтармен қамтамасыз етуді жү-

зеге  асыру  (қабылдау,  сақтау,  дайындау,  әуе  кемелерін  авиациялық  жанар-жағармай  материалдары 

және арнайы сұйықтықтармен толтыру); 

-аэродромдық  қамтамасыз  ету  -  аэродромның  жаздық  алаңдарын  үнемі  эксплуатациялық  дай-

ындықта ұстау керек, яғни ұшу, қону және әуе кемелерінің тұрағы; 

-электротехникалық қамтамасыз ету - ұшудың техникалық шаралар кешенін қамтамасыз етеді, 

қону  уақытын,  қону  және  әуе  кемесін  басқару,  әуежайдың  объектісінің  орталықтандырылған  электр 

энергиясын қамтамасыз ету; 

 

●

 Техникалық ғылымдар 

 

ҚазҰТЗУ хабаршысы №1 2017                                          

171 

 

-штурмандық қамтамасыз ету - ұйымдастыру сатысында жүзеге асатын шаралар кешені, ұшуға 

дайындық және жүзеге асыру, аэронавигацияның қауіпсіз, нақты және тиімді бағытын жасау; 

-радиотехникалық  қамтамасыз  ету  және  авиациялық  электр  байланысы  -  авиациялық  кәсіпо-

рындардың қызметіне байланысты орындалатын ұйымдастыру және техникалық шаралар кешені, әуе 

кеңістігін пайдалану бойынша мемлекеттік кәсіпорын және әуе қозғалысын басқару, басқа заңды тұл-

ғалар  және  азаматтық авиация  қауіпсіздігін  ұшу  кезінде  қамтамасыз  ету,  сонымен  қатар  әуежайдың 

ішкі  электр  байланысын  ұйымдастыру  шаралары,  жолаушыларды  ақпараттандыру,  күзеттік  дабыл 

және арнайы техникалық құралдар; 

-инженерлі-авиациялық  қамтамасыз  ету  -  әуе  кемелерінің  өз  уақытылы  және  сапалы  қызмет 

етуін бойынша шаралар кешені; 

-авиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету - жолаушылар және әуе қызметкерлерінің қауіпсізді-

гін қамтамасыз ету мақсатындағы режимді-күзеттік шаралар кешені; 

-жолаушыларға қызмет етуді қамтамасыз ету, багаж, пошта және жүкті - жолаушыларды отыр-

ғызу,  багажды,  пошта  және  жүкті  сақтауды  ұйымдық  және  технологиялық  шараларының  кешені, 

авиациялық қауіпсіздік талаптарын сақтай отырып, жолаушыларды белгіленген пунктке жеткізу және 

ұшу қауіпсіздігін сақтау; 

-өлшеу  тұтастығын  және  нақтылығын  қамтамасыз  етуге  бағытталған  міндетті  және  ұсыныла-

тын  шаралар,  өлшеу  жұмыстарының  сапасын  және  тиімділігін  арттыру,  техникалық  эксплуатация 

және авиациалық техниканы жөндеу, сонымен қатар "метрологиялық қамтамасыз ету" [1]. 

Әуежайларды сертификаттау азаматтық авиация облысында уәкілетті орган және аймақтық бө-

лімшелері бойынша жүзеге асады. 

Азаматтық авиация облысында уәкілетті орган және аймақтық бөлімшелері бекітілген тәртіпте 

сертификаттауды жүргізеді: 

-Азаматтық  авиация  облысындағы  уәкілетті  орган  әуежайларды,  халықаралық  әуежайларды 

сертификаттауды жүзеге асырады; 

-Азаматтық авиация облысындағы уәкілетті органдардың аймақтық бөлімшелері белгілі аймақ-

тық әуежайларды сертификаттауды жүзеге асырады, яғни федералдық және халықаралық әуежайлар-

дан басқа. 

Әуежайды сертификаттауға қатысушылар: 

 -Азаматтық авиация облысында уәкілетті орган және аймақтық бөлімшелері; 

-Азаматтық авиация облысындағы ұйымдар; 

-Өтініш берушілер. 

Сертификаттау сұрақтарын азаматтық авиация облысында уәкілетті  орган, аймақтық бөлімше-

лер және азаматтық авиация облысындағы ұйымдар ұйымдастырады. 

1. Әуежайды сертификаттау әуежай саласында қызмет атқаратын заңды тұлғаның өтініші бой-

ынша жүргізіледі. 

2.  Сертификаттау  нәтижесі  бойынша  әуе  мамандығына  белгіленген  үлгіне  байланысты  серти-

фикаттар толтырылады немесе сертификат беруден бас тарту себептері көрсетіледі. 

3.  Міндетті  сертификаттауға  жататын  әуежай  объектілері  мен  құралдары  келесілер:  аэродром-

дар,  радиотехникалық  жабдықтар,  радионавигация  объектілері,  радиолокация  объектілері,  авиация-

лық электр байланыс объектілері, іздеу және құтқару жабдықтары, авиациялық қауіпсіздікті қамтама-

сыз  ететін  жабдықтар,  техникалық  қаржылар,  жасанды  аэродромдарды  жабуды  қалпына  келтіру, 

авиациялық жанар-жағармай материалдары және арнайы сұйықтықтар. 

4.  Әуежай  салаларының  түрлеріне  байланысты  барлық  сертификаттардың  толық  болуы,  мін-

детті  сертификаттауға  жататын  әуежайды  сертификаттау  органдары  әуежайдың  сәйкестігі  туралы 

сертификат береді. 

5.  Сертификат  иесі  эксплуатация  жағдайында,  әуежайды  сертификаттау  талаптарына,  норма-

тивтік құжат талаптарына сәйкестігіне сертификаттың мерзімінде жауап береді. 

6. Сертификат иесі сертификатты басқа заңды тұлғаға беруге құқығы жоқ. 

7. Сертификаттау белгіленген тәртіп бойынша жүргізіледі. 

8. Әуежай саласының түрлеріне сертификатты азаматтық авиация облысындағы уәкілетті орган 

және оның аймақтық бөлімшелері толтырады, рәсімдейді және береді. 

9. Әуежайды  эксплуатациялау  азаматтың  немесе  заңды  тұлғаның  сәйкестік  сертификатынсыз 

жүзеге аспайды. 

 

 

●

 Технические науки 

 

172                                                                                            

№1 2017 Вестник КазНИТУ 

 

Әуежайды сертификаттау рәсімдерін жүргізу. 

Әуежайды сертификаттау келесі сатыларды қамтиды: 

а) сертификаттау өтінішін ұсыну және оның құжаттамасын тексеру; 

б) құжаттаманы қарау; 

в) сертификаталатын әуежайды тексеру; 

г) сертификаттау нәтижелерін рәсімдеу;  

д) әуежай салаларына инспекциялық бақылау. 

Сертификаттау өтінішін ұсыну және оның құжаттамасын тексеру. 

Өтінішті ұсыну және құжаттама келесілерді қамтиды: 

-азаматтық авиация облысындағы уәкілетті органға және оның аймақтық бөлімшелеріне серти-

фикаттау өтінішін және құжаттаманы ұсыну; 

-азаматтық авиация облысындағы уәкілетті органға және оның аймақтық бөлімшелеріне серти-

фикаттау өтінішін тіркеу және қарастыру. 

Сертификаттау өтініші азаматтық авиация облысындағы уәкілетті органға және оның аймақтық 

бөлімшелеріне беріледі [2]. 

Өтініш қамтуы тиіс: 

а) заңды тұлғаның толық ресми атауы; 

б) мекен-жайы, байланыс деректемелері және банктік деректемелер; 

в) сертификаталатын қызмет саласын көрсету; 

г) әуежай саласы бойынша басқа заңды тұлғалармен жасалған келісімшарт көшірмесі, міндетті 

немесе лицензиялық сертификаттауға жататын, бірақ өтінішке енгізілмеген; 

д) қосымша мәліметтер: 

-әуежай саласындағы жұмыстарды орындау немесе жоспарлауда тәжірибесінің бар болуы; 

-инженерлі-техникалық  маман  ретінде  білімі  мен  тәжірибесінің  бар  болуы,  квалификацияны 

жоғарлату; 

-әуежайды және оның объектілерін дамыту келешегі. 

Азаматтық авиация облысындағы уәкілетті органға және оның аймақтық бөлімшелерінің тексе-

рісі оң нәтиже берсе, әуежайды сертификаттау шешімі қабылданады, азаматтық авиация облысында-

ғы  уәкілетті  органға  және  оның  аймақтық  бөлімшелерімен  расталғанды  туралы  шешім  өтініш  беру-

шіге немесе ұйымға хабарланады. 

Тексеріс  нәтижелері теріс болған жағдайда, өтініш және оған қосымша құжаттар өтініш беру-

шіге түзетуге қайтарылады. Азаматтық авиация облысындағы уәкілетті органға және оның аймақтық 

бөлімшелерінің  шешімі  әуежайды  сертификаттау  бойынша  негізгі  сертификаттауды  жүргізу  болып 

табылады. 

 

ӘДЕБИЕТТЕР 

[1] Крылова Г.Д. Основы стандартизации, сертификации, метрологии: Учебник для вузов. - 3-е изд., пе-

рераб. и доп. - М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2006. - 671 с. 

[2] rostransport.com›transportrf/pdf/7/9-11.pdf. 

 

 

Кеңесбек А.Е., Зульбухарова Э.М., Асембаева М.К., Нурмуханова А.З., Оспанова Ш.С. 

Анализ    проведения процедуры  сертификации   аэропортов 

Аннотация:    В    данной      статье    дан    анализ   процедуры    проведения      сертификации      аэропортов    и 

юридических  лиц,  осуществляющих  аэропортовскую  деятельность,  выполняемую  в  соответствии  с  законода-

тельством РК. 

Ключевые    слова:      аэропорт,    процедура      проведения,    сертификация,  стандартизация,    метрология, 

протокол,  испытание   и  контроль,    продукция,  качество, сертификация. 

 

Kenesbek A. E., Zulbuharova E.M., Asembaeva M.K., Nurmuhanova A.Z., Ospanova Sh.S. 

Analysis of the procedure of certification of airports 

Summary: This article discusses the analysis procedures for the certification of airports and legal persons carry-

ing out airport activity conducted in accordance with the RK legislation. 

Key words: airport, procedure, certification, standardization, Metrology, Protocol, testing and monitoring, pro-

duction, quality, certification. 

 

 

●

 Техникалық ғылымдар 

 

ҚазҰТЗУ хабаршысы №1 2017                                          

173 

 

жүктеу/скачать 28,19 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: