ІҢКӘр дүние (1972 ж., «Жазушы» баспасы)

Қас қағымда қиялымен шықты орап. 

 

Дүние мынау – күнді айналған жұмыр жер, 

Уақыт-ұршық иіргенде дірілдер. 

Әрбір ұрпақ өтер жасап өз ісін, 

Әр ұрпақтың таңы қайта сібірлер. 

 

Ұрпаққа ұрпақ жалғасар да алмасар, 

Сүрлеу таптап біреу жаңа жол жасар. 

Ақ ниетпен, ақ жүрекпен қашанда 

Қара ниет қас мекерлер арбасар. 

 

Біреу жеңер, біреу жылар, жығылар, 

Біреу сезім, сенімінен суынар. 

Туған жерін іздеп біреу таба алмай, 

Сары уайым сағыныштан сылынар. 

Мұның бәрін қайталаған сан ұрпақ, 

Бұған ешкім қарамайды таңырқап. 

Мұның бәрін жазған, айтқан ақындар 

Қиссалармен, дастандармен жарылқап. 

 

Мұның бәрі Өмір заңы – заңды заң, 

Қарсы тұра алмайды ешбір жан бұған. 

Ақ ниет пен қара ниет қарсы боп, 

Қашан құрыр адамды адам аңдыған. 

 

Ақ қағазға мұның бәрін – саны ұзын, 

Түсіргенмен өтеле ме парызың?! 

Жетеді ақын,  

                       

жылнамашы сенсіз де, 

Адамзаттың саралайтын әр ізін. 

 

Сен одан да айтшы маған мынаны, 

Адамзаттық дәнекер мен сынаны, 

Адамзаттық дәстүр менен мұраны 

Сақтап қалу – адамзаттың ұраны. 

Сол ұранның Отаны мен тұрағы, 

Бір-бір жүрек... дірілдері бір әлі 

Сол бір жүрек замандар мен заңдардың 

Бола ала ма қолшоқпары, құралы?!  

 

Ақын сонда,  

                      

ақын басын шайқады, 

Қаламсабы қайқып кетті, байқады. 

Ойланбаққа тұрып кетті ол орнынан, 

Ойланған соң –  

                           

айтады ақын,  

                                                   

айтады! 

 

 

АҚЫНҒА СЫР 

(немесе бала Жамбыл туралы) 

                                                                                          

                                                                                      

Кей күні жыр жазбаймын, жер бетінде 

Бар ғой деп менен басқа бала Жамбыл. 

(Т. Молдағалиев) 

 

Жер бетінде бала Жамбыл бар еді, 

Жер бетінде жаңа Жамбыл бар еді. 

Дана Жамбыл жүзге жете көз жұмды, 

Бала Жамбыл он-ақ жасар бала еді. 

 

Дана Жамбыл ақ батасын халқына 

Шабытпенен бере салды – шалқыма. 

Бала Жамбыл басы айналып қарады 

Алатаудай ақиықтың даңқына. 

 

Дана Жамбыл ол да қимай қарады 

«Ізбасарым кім екен» деп артына. 

Бала Жамбыл бата сұрап баруға 

Жетпейді әлі шамасы да, шарқы да. 

 

Дана Жамбыл ізбасарын білген жоқ, 

Сенді бірақ, 

                     

табиғаттың шартына. 

Бір топырақта бір дана мен бір бала 

Алмасатын дүние заңы, салты да! 

 

Міне солай! 

                     

Алмасты да жалғасты, 

Дана Жамбыл қайтпас сапар, жолға асты.  

Сол топырақта, дәл сол кезде бір бала 

Күбірледі... 

                     

өлең жолын алғашқы. 

 

Тұмаш аға, 

                    

сен емес пе сол бала? 

Ес біле сап ел мұңына толғана, 

Ел мұңымен өз мұңыңды қосқанда 

Ең алғашқы жырың сенің болды, аға! 

 

Мұңмен бастың ең алғашқы мауқыңды, 

Гүлмен аштың сезіміңді, зауқыңды. 

Мұң мен гүлдің арасынан бал беріп, 

Сен тәнті еткен Тұманбайсың халқыңды. 

 

Ал бірақ та сол Тұманбай болғанша 

Жүрегіңмен кештің сапар, жол қанша. 

Мұңнан бақыт жасау үшін, гүлден – бал, 

Сен өмірді сүйдің естен танғанша. 

 

Адам – перзент, 

                         

Ақын – перзент қолынан 

Сүю келсе – келсінші тек молынан. 

Мен Тұманбай жыры арқылы әуелден 

Халқын сүю қасиетіне табынам. 

 

Халқын сүю, халқын сыйлау арқылы, 

Мүмкін ақын күйді, жанды, балқыды. 

Талай жаңа махаббатты тұтатты 

Тұманбайдың жырларының шарпуы. 

 

Сол Тұманбай – той иесі бүгінгі, 

Сан мың жүрек түкпіріне үңілді. 

Махаббаттың сөз кезегі келгенде 

Халқы талай Тұмашына жүгінді. 

 

Махаббаттан бағы жанған Тұмағаң, 

Махаббатпен жасады ылғи тұғырды. 

Барлық ақын махаббаттан туды да, 

Соқпақ іздеп сан тарапқа жүгірді. 

 

Ал Тұмағаң сол мейірімнің бауырында 

Туды, өсті, маңдай терін сіңірді. 

Алатаудың бауырында өскен емендей 

Тарам-тарам тартты тамыр, түбірді. 

Елу жылдық сол еменнің түбінде 

Ал, жас ұрпақ, оқы сен де жырыңды! 

 

Саясы кең елу жылдық – жақсы емен, 

Кәрі де емес, балаң да емес жас перен. 

Бар бұтағы, әр бұтағы бүр жарған, 

Бір жапырақ, бір гүлі жоқ тас керең. 

 

Қандай бақыт,  

                         

сол еменге теңейтін, 

Ақын ағаң бар алдыңда – демейтін. 

Дана Жамбыл бола қоймаса дағы 

Желеп-жебеп жібереді ол сені еркін. 

 

 

Дана Жамбыл туған топырақ құнары, 

Әлдилеген қазақы жыр шынары. 

Сонау жылғы бала Жамбыл бұл күнде 

Тұманбайы – елдің Тұмаш, Тұманы. 

 

Ол елуде,  

                 

еркелетсе елі оны, 

Еркелетер бар ғой оның себебі. 

Қаншама жыл...  

                      

түн ұйқысын төрт бөліп, 

Туған халқын жүрегіне бөледі. 

 

Ол елуде,  

                 

көтерсе елі төбеге, 

Одан, сірә, аласарып, шөге ме?! 

Қаншама жыл жүрегінен жұлып ап, 

Жылу берді басқа тән мен денеге. 

 

Бала Тұмаш – бала Жамбыл баяғы, 

Аға болды айналасы саялы. 

Халқынан ол қашан жанын аяды, 

Халқы да оған құшағын кең жаяды, 

Жыр – Жамбылдың қонды оған киесі, 

Қонсын енді бақытының баяны. 

 

...Жер бетіне жаңа Жамбыл келер деп, 

Бала Жамбыл жаңадан жыр берер деп, 

Кей күндері жыр жазбасаң, Тұмаға, 

Келешекке көз қырын сал, елеңдеп. 

 

Сонда, ағатай, көп қызықты көрерсің, 

Өнер – бәйге,  

                       

Өнер – сайыс, сенерсің. 

Сол бәйгеден малтыққан бір жүйріктің 

Жүйріктігін тани қалсаң... демерсің. 

 

Демерсің де,  

                      

деміңді бір аларсың, 

Бала Жамбыл жолыққандай боларсың. 

Бала Жамбыл болса өзіңе лайық, 

Ол баянды бақытыңнан хабаршың. 

 

 

БАҚЫТ  ДЕП  БІЛЕМ 

 

Отқа да салам өзімді, суға да салам, 

(Адам ба - өзін суарып шыңдамаса адам). 

Өз жүрегіммен үрлеймін өз көрігімді, 

Өз жүрегіммен - Өзіңді бірге жасаған. 

 

Өз көрігіммен өртеймін өзімді- өзім, 

Көрігімдегі өмірім Сезім – мінезім. 

Бақыт деп білем оттарға төзудің өзін, 

Балқып бір барып суықты сезудің өзін. 

 

Бақыт деп білем –  

                           

буланып балқудың өзін 

Алтынан гөрі қымбаттау жарқын мінезім. 

 

Қара темірмін,  

                       

сондықтан суырыламын, 

От пенен суды мәңгіге мұра қыламын. 

Отқы да салам өзімді, суға да салып, 

Өмір бойы өзім өзімді сынап аламын. 

 

 

* * * 

Бала деме,  

                  

баласынба баланы, 

Оның сенен оттырақ қой жанары. 

Көп нәрседен аз болғанмен хабары, 

Көп нәрседен қиялы оның жоғары. 

 

Бала деме,  

                   

баласынба, ертең-ақ 

Тасты жарып шыға келер өр талап. 

Заманыңның жасырма одан шындығын  

Өсірме оны,  

                     

көлеңкелеп, қалқалап. 

 

Бала болса, бала шығар бүгін-ақ, 

Уақыт ертең теңестірер зымырап. 

Ол да ертең мұңаяр да өкінер, 

Басын тауға, басын тасқа ұрып ап. 

 

Қайта қунап,  

                       

қайта түлеп қуанар, 

Тағдыр «сыйын» тәрк ете алмас,  

                                                

құп алар 

Топырағыңның қуаты мен құнары 

Уақыт шайқап,  

                        

көрсе байқап сыналар. 

 

Бізге де уақыт берер сонда бағасын, 

Ұрпағыңның көрерсің көзқарасын. 

Балалық шақ оралады қайтадан 

Сүю-күю арқылы өз баласын. 

 

Бала деме,  

                    

баласынба баланы. 

Оның сенен күрделірек заманы. 

Сен жетпеген жерге әлі-ақ жетеді, 

Сен таппаған асылды әлі-ақ табады. 

 

 

БАЛАМЫН ӘЛІ 

 

Баламын әлі...  

                         

Басымда менің көп қиял, 

Басымды ертең тауға да, басқа соқтырар. 

Заманның жал-жал толқынына да лақтырар, 

Суығына да, салқынына да тап қылар. 

 

Баламын әлі...  

                          

Бәрінен әзір бейхабар, 

Тіршілік заңы бұлжытпай бәрін қайталар. 

Қиялдың бәрі шындыққа қарай ойысып, 

Сарыауыз сана сарғаяр дағы шайқалар! 

 

Баламын әлі... 

                         

Баланың бәрі бір емес, 

Көз алдыма көлбеңдей берді бір елес. 

Көктемнің бәрі дөп келгенімен – жылы емес, 

Беткейдің бәрі көгергенімен – гүл емес. 

 

Баламын әлі... 

                       

Аңғарып соны қалам-ау, 

Күн шайдай ашық. 

                               

Қар жауып кетсе, тоңам-ау. 

Алмасулардың, жалғасулардың астарын 

Аңғарып қалдым, себебін, сірә, табам-ау. 

 

Баламын әлі... 

                         

Басымда қиял, көп үміт, 

Бәрі де маған оттан да ыстық көрініп. 

Өзіммен өзім. 

                       

Ойымнан өмір өріліп, 

Қиялмен жеңіл, қиялдан ғана жеңіліп, 

Баламын әлі,  

                      

баламын әлі, 

                                               

баламын, 

Бауырыңа, өмір, енемін міне, емініп. 

 

Бөле 

 

Кішкентайдан бірге өскен бөлем едің,  

Көгендесім, тамырлас көгенегім. 

Сенің орның бөлек қой… 

                                             

не дегенің, 

Балалықты сағынсам себебі едің. 

 

Бөз көйлекті бір киген бөлем едің, 

Қарындастай - қасымда демеу едің. 

Сенің орның бөлек қой… 

                                             

не дегенің, 

Елге келсем еркелер желеу едің. 

 

Құлын-тайдай бірге өскен бөлем едің, 

Сәл мұңайсам желер де, жебер едің. 

Тағдырымен қосқандай қос ағашты 

Таспасына құсаушы ең керегенің. 

 

Қабағы ашық, жаны жаз бөлем едің, 

Қыз Жібектеу тап келіп Төлегенің. 

Жазғы таңдай жап-жарық сүт пісірім 

Қос шаңырақты сәулеңе бөлеп едің. 

 

Бөлем едің бірге өскен, 

                                        

бөлек едің, 

Өнерінен туғандай өнегенің. 

Аз ғұмырда қыз болдың - қылығы ерек, 

Ана болдың, жар болдың және келін. 

 

Неге бізді «бөле» деп атады екен, 

(Бөлектеген сөз болса қатал екен.) 

Қатал болса қайтпекші,  

                                         

қош бөлежан, 

Өмір солай сан бөлек сапар екен. 

 

03.81 ж. 

 

 

БІР  БЕЛГІ 

Балалық шақтан салғанмен аулақ іргеңді, 

Балалық шақтан қалуға тиіс бір белгі. 

Алғашқы қиял, 

Алғашқы арман, 

Тәтті үміт, 

Солардың бәрін балалық бермей, кім берді?! 

 

Алғашқы түйсік, 

Алғашқы ағат түсінік, 

Алғашқы ізет – кішкентай ғана кісілік. 

Солардың бәрі алақынымен көтеріп, 

Азамат етіп жіберген жоқ па ұшырып. 

 

Сүрініп алғаш... 

                          

жығылмау керек соны ұқтың, 

Жарыла жүрек қуандың дағы қорықтың. 

Алғашқы мұңмен – жалғыздықпенен жолықтың, 

Зеріктің алғаш, жабықтың бәлкім, жалықтың. 

 

Алғашқы бәрі. 

                       

Барлығы тұңғыш, бастапқы, 

Үйрендік алғаш ымдасу, әзіл-оспақты. 

Кейбіреу күллі адалдығының барлығын 

Балалық шақтың босағасына тастапты. 

 

Ал одан әрі басталды үлкен –  

                                                     

ұлы Өмір, 

Азамат бол да, сол Өмірді еркін сүре біл. 

Балалық шақтан бір белгі қалмай жүрмесін 

Бойыңда түбі –  

                            

жүре де жүре, жүре бір.... 

 

 

 

 

 

 

 

Бір қарлығаш 

Бір қарлығаш қонды кеп, 

Тереземнің түбіне. 

Неге жалғыз қалды деп,  

Жаутаңдаймен түріне. 

 

Қанатыңмен су сеуіп, 

Қайырымсыздық көрдің бе! 

Іздей-іздей бір серік 

Ізін тауып келдің бе?! 

 

Қабақтағы неткен мұң, 

Жанардағы неткен наз. 

Иә, бәсе, өткен күн 

Мұң ба бәлем, өткен жаз. 

 

Кел, кіре ғой бөлмеме, 

Қорықпа мұңнан - мұңдаспыз. 

Құс секілді пенде де, 

Жалғыз жүрмей  тұрмаспыз. 

 

Жалғыз кейде қалғанда, 

Жабарқама, торықпа! 

Жалғыздар көп жалғанда, 

Жамандықтан деп ұқпа. 

 

Кел, кіре ғой бөлмеме, 

Дедім, ойым дөп түсіп. 

Қанатты құс - пенде ме, 

Лып етті де, кетті ұшып. 

 

ЖҰТПА ТАРТҚАНДА НЕМЕСЕ  

ЖЕЙДЕ ТУРАЛЫ ЖЫР 

 

Сәбила, сәбилік күн – сайран сағым, 

Қай қырдан асып кетті, қайран сағым. 

Сағымның толқынындай кетті алыстап 

Балалық – балбұлақтай қайран шағым. 

 

... Жүгірдік, жүгірдік те, жарыстық та, 

Алыстық, жағаластық, табыстық та. 

Жағалап жардың бойын, салдық ойын, 

Қыл баулы қалтамызда таныс жұтпа. 

 

Бір күні жұтпа тарттық  қайықпенен, 

Қайықты мен есіп ем байыппенен. 

Жұтпаны сен ұстадың жұтынған қыз, 

Қалтқыдай қозғалғанда ғайып денең, 

- 

Қайықты аударасың, - деймін саған, 

Бұл иірім, қара, терең, жауың, - дегем. 

 

Сақтанар қауіп те бар шат өмірде, 

Ал сенің сескену жоқ қаперіңде. 

Тепкенде тентек толқын шайқалып кеп, 

Қайығым кіліт тоқтады қапелімде. 

 

Сәбила айқай салды:  

                                     - 

Қапты, - деді, 

Қарлығып кенет шықты қатты демі. 

Қара күш үркіп тартып, сілкіп тартып, 

Құп-қу боп кеткен екен аққу өңі. 

 

Қара күш қайық басын бұрды келіп, 

Қыл бауды қаршадай қыз тұрды керіп. 

Әл бермей бұла шортан шоршып-шоршып, 

Қайықты құйрығымен ұрды келіп. 

 

- 

Тарт, - дедім, - тарт, - дедім мен 

                                                 

қайықты есіп, 

Үніме салмақ қосып, байып қосып. 

Біз тұрмыз жан ұшырып... 

                                            

өзен жатты 

Толқынын жайма-шуақ жайып көшіп. 

 

Тістеніп, тіреп тартып зорландың-ау, 

Зәрең ұшты-ау... қайықта толғандың-ау. 

Қарыссаң қара тастай қайсар едің, 

Қара күш болмаған соң қор болдың-ау. 

 

Бұл судан бұрын мұндай бұла көрсең, 

Жағада қармақ салып тұрар ең сен. 

Жалқы үйдің шолжаң өскен жалғыз қызы-ау, 

Қайықта қапа болып жыладың сен. 

 

Жұтпаны тартуға мен оқталған ем, 

(Балада болады ғой мақтан деген). 

Жігіт боп жейде киіп жүргеннен соң, 

Көмекке көңілің қалар деп бармап ем. 

 

Қарадың сонда маған сен шағына, 

Тұрдым мен мысым құрып, тау шағыла. 

...Шындықты жейде қалай жасыра алсын, 

Жар сүйіп, сәби сүйді сол Сәбила. 

 

* * * 

 

Заман – бізге, 

Біз – заманға 

Берешек те 

Алашақ. 

Бермеген де, 

Алмаған да 

Асар бастан санасақ. 

 

Соның бәрі 

Ағымдағы 

Күйбең болып кетер ме! 

Өмір сүрдік, 

Іс тындырдық 

Дерміз онда бекерге. 

 

Заман – бізге 

Біз - заманға 

Берейік те алайық. 

Атақ-мансап, 

Саудадан сақ, 

Бір қасиет табайық! 

 

 

 

     

ҚАЛДЫ-АУ... 

Ол бір ессіз-түссіз күндер, 

Ерке күндер болатын. 

Ерке-тотай қыз шіркіндер 

Көздің жауын алатын. 

 

Дүние дертіп, біздер елтіп, 

Мас қылатын буымен. 

Бірде шайқап, бірде желпіп 

Тұрды жастық туымен. 

 

Ләззат, рақат, бал махаббат, 

Таудай талап анталап. 

Көк сағымдай қудым қызық 

Көп үмітті арқалап. 

 

Қуып жеттім. 

                        

Қапы кеттім, 

Жете алмадым, «қап» дедім. 

Көрші санап, 

                       

қайсысы көп 

«О, пәлі!» мен «әттеңнің». 

 

Көбін-азын тарт, таразым, 

Тарт, таразы – жүрегім! 

Қылмай жазым, бір лажын 

Табарымды білемін. 

 

Ол бір ессіз-түссіз күндер 

Енді маған қайда бар?! 

Қайда ерке қыз шіркіндер 

Періштеге айналар?! 

 

Періште жоқ, пейіш те жоқ, 

Жас дәурен бар жалғыз-ақ. 

Ғажап елес, ғайып сурет 

Қалды-ау, қалды-ау, қалды ұзап. 

 

* * * 

 

Қалқан құлақ баяғы қара бала, 

Талайларға бастапты аға бола. 

Айтқан сөзі, ақылы, әрекеті 

Сәйкеседі сәтімен заманаға. 

 

Қара бастың қамы емес ойлағаны, 

Бес ешкі емес ысқырып айдағаны. 

Бар болмысын бабымен әдіптепті 

Әрекет пен астарлы ой заманы. 

 

Емеурінді ұғып тұр ебіңнен-ақ, 

Демегіңді біліп тұр деміңнен-ақ. 

Азамат-ақ болғалы тұр екен-ай, 

Арманына түрі бар берілген-ақ.   

 

Қимылында бір артық әрекет жоқ, 

Пиғылында пәле жоқ, пәлекет жоқ. 

Келе жатқан құрақтай жаңа көктеп, 

Судырлайды құрақтай және де ептеп... 

 

Талант емес, 

                     

дана емес туған асып, 

Заманына бірақ та тұр жарасып. 

Тап осындай көп қазір інішектер 

Бір-бірінен аумайды тұлғаласып. 

 

Өсер перзент уақытқа, заманға сай, 

Заман заңын алмайды жалаң жасай. 

Заман жасау адамның қолында ғой, 

Заман қамын ойлайық, замандас-ай! 

 

* * * 

 

Кейде түн ішінде, кейде таң алдында 

Күбірлеймін ақталып ар алдында. 

Заманыма көп екен бермегенім, 

Бермегені бар маған заманның да. 

 

Есе ала алмаппын мен заманнан, 

Өзім екем кенде де, кенже қалған. 

Көкке ұша алмай, бауырлап  

                                       

жерде қалған. 

 

Мен өзімді осылай кінәлаймын, 

Кінәлі өзім... Өксимін. Жыламаймын. 

Еңбегіммен бәрін де өтеп алам! 

Заманымнан жалынып сұрамаймын. 

 

Ал бірақ та, бірақ та заман-ана 

Қамқор болмай, ұл ұлы бола ала ма?! 

Ана бірақ ұлдарын алаламас, 

Бала бірақ бірдей боп жарала ма?.. 

 

Кіжін, күйін, кінәлан,  

                                    

қайта қуна, 

Заманыңа аз болмас айтарың да. 

Анаң сені тыңдайды – 

                                   

адал айтсаң, 

Ал ақ сүтін тиіссің қайтаруға! 

 

 

                        

Көген 

Қоңыр төбел көк қозы тілік құлақ, 

Түлкі құрсақ,  

                      

өзі сақ, сұмдық қу-ақ! 

Қимылыңды таниды анадайдан 

Қусаң - құйын.. құлағын жымып бірақ. 

 

Момын түлік төлі-ау деп ойламайсың, 

Алатайдай үркітіп айналасын. 

Көгенделмек ойы жоқ көк қозының 

Зыр қағады … соқса да қайда басын. 

 

Қыл көгеннен көк қозы сондай запы, 

Құтылуды ойлайды қалмай қапы. 

Көк қозының енесі сақа саулық 

Құнарлы мал - қайтпаған бар қайраты. 

 

Қошақанын иіскетіп енесіне, 

«Хош, хош», - деп бір қол тисе денесіне. 

Сақа саулық күрпілдеп күллі емшегі 

Қозысыз-ақ иіиді келесіде. 

 

Енесі оның құнарлы дегеннен бе, 

Көк қозыны құмармыз көгендеуге. 

Көк қозыны кім бұрын ұстап алса, 

Тап сол күні сол бала керер кеуде. 

 

Көк қозы емес көк қозы - көк көжектей, 

Бізді көрсе қашатын тек безектей. 

Біз де оны қуушы ек ожарланып, 

Ойын емес, әрине… жекпе-жектей. 

 

Ұйқы-тұйқы қотанды үркітуші ек, 

Көк қозы да сидиған шырпы тірсек. 

Саулықтардың бауырымен сүңгіп-сүңгіп, 

Шетке шығып кететін бір кідірсек. 

 

… Жеңгем маған нұсқады көк қозыны, 

Көзім түсті - көк қозы бөрте жүні. 

Бұйра-бұйра марқайып қалған екен, 

Сол қалпында сақтығы, еркелігі. 

 

Назарымды аударып басқа жаққа, 

Басқа сыңай үйіріп қас-қабаққа. 

Ниетімді білдірмей жақындадым 

Енесіне жанасқан «ашқараққа». 

 

Көк қозы да бардай-ақ көріпкелі, 

Жаурынымен қалғандай көріп мені. 

Сирағынан шап берген кезімде мен, 

Ол да кейін сирағын серіпкені. 

 

Енесінің бауырынан ырғып бір-ақ, 

Ыршып-ыршып жөнелді жымық құлақ. 

Езуінде көпіршіп тәтті иінді, 

Сілекейін үлгірмей жиып бірақ. 

 

Қуыс-қуыс қотанның қалтарысын 

Қуын қара,  

                     

қуалап жалтарысын. 

Мен де қуып келемін жау қуғандай, 

Ол да қашып барады жан-тәні үшін. 

 

Ұстататын түрі жоқ, ант атқанның, 

Жеңешемнен қысылып жалтақтадым. 

Белімдегі қыл бас жіп сап етті еске, 

Қыл бас жіпті тұзақтап, сәл тоқтадым. 

 

Сәл тоқтадым саулықты көлегейлеп, 

Қыл тұзақты жібердім көлбей сермеп. 

Бір серпіліп көк қозы бір-ақ сәтте 

Еркелігі сап болды желдей сергек. 

 

Беу, бейкүнә! 

                        

Төлі ғой момын малдың 

Не екенін білмейтін жалынғанның. 

Көк қозының қоп-қоңыр көздерінен 

Көрдім мұхит - мұнарға малынған мұң. 

 

Көрдім… бірақ мен оны еледім бе,  

Төбел қозы тұрды сол көгенінде. 

Кейін білдім -  

                           

қиын көген емес, 

Көндікпеудің көгенге, 

                                       

көнеріңде! 

03.05.1981 ж. 

 

* * * 

 

Көк шалғында көбелек қудық, 

Көбін ұстай алмадық. 

Көбелекті неге көп қудық 

Көлбеңдегеніне алданып? 

 

Көк көбелек қолға қонбаған 

Көз ұшында – сағымға сіңді. 

Көбелектен көбелек таңдаған 

Аптық-арын басылды. 

 

Көктем жазға ауысқанда 

Көк көбелек сиреуі қалай? 

Шіліңгір шілде қысқанда 

Қанаты күйгені қалай? 

 

Көк шалғын сарғая бастады, 

Көбейді шегіртке шырылы. 

Сары ала жаздың аспаны 

Ақ шарбы бұлтын сылыды. 

 

Бұлақтың сылдыры азайды, 

Құрақтың сыбдыры азайды. 

Таңғы шық сулана бастады, 

Шалғындар қуара бастады. 

 

Көктем – көбелек қанатың, 

Қолың жетпес ұшпақтай. 

Өтті-ау дәурен – заматың 

Сырғып сынаптай ұстатпай. 

 

* * * 

 

Көктемгі дала... 

Кең дала, 

Бусанып жатты жер жаңа. 

Ала қанат төскейге 

Қадады уық ел жаңа. 

 

Боз жусан басы көгерді, 

Төскейге жаңа төл өрді. 

Көкжиек жақтан көк сағым 

Көзіңді арбай жөнелді. 

 

Ауада жаңа – жас иіс, 

Албарда құйттай – жас шыбыш. 

Аузымыз тиді-ау аққа да 

Баянды болғай осы ырыс. 

Жөңкиді бұлттар асығыс, 

Бүркеді жаңбыр жас иіс. 

Қатал да болса қайырымды, 

Қайырымды болды-ау осы қыс. 

 

 

* * * 

 

Өмір – сынақ,  

                         

өмір – сабақ, әрине, 

Оқисың да тоқисың ғой бәрін де 

Мың мехнат, мың машақат жатады 

Сол оқу мен сол тоқудың мәнінде. 

 

Махаббатты мехнаттан іздерміз, 

Жүрегінде түгі барлар – Біздерміз. 

Мың өліп, мың тірілерміз, 

                                         

сондықтан 

Өмір сүрдік дей аламыз Сіз бен Біз. 

 

Өмір сүру, өмір кешу мәніне 

Жеттім деген жан көрмедім әлі де. 

Тойдым деген жан көрмедім және де 

Махаббаттың ащы, тәтті дәміне. 

 

Өмір сүру...  

                      

күю-сүю әлі де, 

Сан ұрпақты салар әрі-сәріге. 

Махаббаттың топырағына гүл өсер, 

Қадіріне жетіп, түсін мәніне. 

 

 

жүктеу/скачать 1,85 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: