МЕТОДИКА ИЗУЧЕНИЯ ИНОСТРАННЫХ ЯЗЫКОВ
Вестник КАСУ
146
tainly, to understand how to use such types of
exercises in practice.
For this purpose, in this article we will
consider:
- the essence of notion “exercise” in the
foreign language teaching;
- the main types of language exercises;
- the teaching techniques for successful
use of situational exercises;
- we will select the situational exercises
for development of students’ communicative
skills in the 7th grade of comprehensive
school.
The hypothesis of this research is: the
purposeful application of situational exercises
will be effective if:
- the teacher uses educational speech
situations as the representation and enhancing
the new material;
- the teacher applies various ways of a
reinforcement of speech situations (audio
means, fragments from the movie, presenta-
tions) in order to motivate students
- the teacher uses preparatory situational
exercises at the initial stages of teaching Eng-
lish to secondary school students
- the teacher introduces a complex of
communicative exercises gradually, after
working thoroughly with preparatory exer-
cises.
As the main emphasis here is placed on
a communicative method, in the very begin-
ning we would like to make a review of litera-
ture on the topic. The main resources include:
Passov Efim Izralievich "Коммуникативный
метод обучения иноязычному говорению";
Zimnya Irina Alekseevna "Психологические
аспекты обучения говорению на иностран-
ном языке"; Skalkin Vladimir Lvovich
"Коммуникативные упражнения на англий-
ском языке"; H. Douglas Brown “Principles
of language learning and teaching”; Kuli-
bayeva Dinara Nursultanovna “Методологи-
ческие основы управления образователь-
ной системой школ международного типа”,
Rogova G.V. “Роль учебной ситуации при
обучении иностранному языку”; Vaysburd
Mira Lazarevna “ Использование учебных
ситуаций при обучении устной речи на
иностранном языке ”.
All above-mentioned works of authors
contain classification of methods by certain
criteria, for example, E.I. Passov paid the spe-
cial attention to speech reaction of students,
M.L. Vaysburd examines the components of a
speech situation and ways of their creation, V.
L. Skalkin, in his turn, offered conditional
speech exercises which are considered as a
complex of preparatory exercises to be used
before making situational exercises. H. Doug-
las Brown described the way to use communi-
cative methods in a classroom, what additional
resources we can apply.
This article is an attempt to make the
general classification of situational exercises,
to consider the main methods of their use and
determine their importance in teaching Eng-
lish.
An exercise is defined as a regularly re-
peated action directed at mastering certain ac-
tivity.
To reveal the efficiency of using exer-
cise, E.I. Passov singled out three main com-
ponents:
- specific goal (skill, ability);
- qualitative parameters of exercise
(structure, nature of action);
- specific conditions of using exercise
(external, internal) [5].
Conditional speech situations are one of
effective means in the development of speech
skills and abilities:
1. Due to an educational speech situa-
tion students are in the conditions close to
conditions of the real speech communication.
2. Using conditional speech situations it
is possible to make active all studied lexical
and grammatical material in such a way that
students use them in communicative tasks, and
it promotes the best assimilation of the mate-
rial.
3. Conditional speech situations help to
develop the imagination of students. Being
guided by the experience of many teachers it
is possible to tell with confidence that the fre-
quent use of an imaginary situation in a class-
room helps the students "to get the feel of the
role" and to easily perceive a conditional char-
acter of an educational situation [6].
In order to make students enthusiasti-
cally perceive an educational speech situation,
a teacher has to consider such aspects as sub-
ject of discussed topics in the native language,
a personal orientation of tasks and age features
of school students. Taking into account these
factors creating speech situations promotes
МЕТОДИКА ИЗУЧЕНИЯ ИНОСТРАННЫХ ЯЗЫКОВ
Вестник КАСУ
147
strengthening of their stimulation and allows
increasing their educational effect.
Language exercises are subdivided into
linguistic and verbal exercises.
Linguistic exercises include:
a) grammatical ("Put verbs in the cor-
rect tense", "Write sentences in the second
conditional", etc.);
b) lexical ("The allocated words replace
with synonyms", "Find the antonyms", etc.),
c) phonetic ("Group words in a way of a
pronunciation", "Read the following words",
etc.).
Basic element of situational exercises is
the situation. We can refer the term “speech
situation” to any elements of reality which
prompt students to speech activity. However
the educational speech situation differs from
naturalistic situation due to the stimulus exis-
tence. In a natural situation this stimulus is
created with the help of real circumstances, in
the conditional speech situation the stimulus is
created verbally. The student is given the
situation description (You are guest in your
friend’s house or your friend invites you to go
skating) and at once - the stimulus (Ask ques-
tions about his room. Then say how you like it
or refuse to go skating. Explain why you are
so busy).
Among ways of creation of educational
and speech situations M.L. Vaysburd men-
tions:
- verbal description;
- presentation (the graphic: drawing on
a board, an illustration in the book, a wall pic-
ture, the movie; CD, Multi ROM);
- role playing, using the ready texts,
playing of speech games;
- use of real circumstances [1].
The majority of methodologists con-
sider the situational exercises to be subdivided
into preparatory and communicative. Prepara-
tory exercises (according to E.I. Passov) in-
clude imitative, substitutional, transforma-
tional and reproductive). In his turn, V.L.
Skalkin divided communicative exercises into:
supplemented, problem, imagined and role
educational and speech situations
Logically, the first complex of training
exercises is preparatory and is aimed at the use
of lexical and grammatical constructions in
speech. There are four types of such exercises:
imitative, substitutional, transformational and
reproductive.
1) Imitative exercises: a student finds
language structures, lexical units in a cue of a
teacher (in a sample) and uses them without
changing.
For example: short answers to a ques-
tion, consent, confirmation:
– Is Sasha a good student?
- Yes, he is.
2) Substitutional exercises suppose the
substitution of lexical units in the structure of
a grammatical form. For example "express
disagreement to something", "remind some-
thing":
- Do you have a small flat?
- No. I have a big flat.
3) In transformational exercises students
change a cue of the interlocutor. It can be the
replacement of a word order or the change of
tense etc. For example: analogical answer,
inquiry:
- I don't read detectives.
- He said that he didn't read detectives.
4) Reproductive exercises (students an-
swer the question, the statement with use of a
trained structure) [7].
For example: the interlocutor has to
guess the word or the phrase, to answer a
question independently:
- Yesterday I bought something in the
shop.
- New costume?
- No a new coat.
All four types of exercises should be
performed in specified sequence; they repre-
sent the complex of exercises used usually for
assimilation of one form or group of lexical
and/or grammatical units.
Communicative
educational
speech
situations include the following types:
1. Supplemented educational speech
situations consider the addition of new infor-
mation, the description of a situation, making
a conclusion.
For example:
Situation 1. The plane you are flying on
lands in Astana instead of Almaty (place
where you are going to). You ask the steward-
ess why. She says…
Student: She says, "Because of the bad
weather…" (foggy, unfavorable) in Almaty.
(Variant: Because of the bad weather
report we have received from the Almaty air-
МЕТОДИКА ИЗУЧЕНИЯ ИНОСТРАННЫХ ЯЗЫКОВ
Вестник КАСУ
148
port.)
2. The problem educational speech
situation contains an extra speech task; stu-
dents describe a problem precisely and ways
of its decision" (V.L. Skalkin).
For example:
Situation: You want to learn Chinese by
yourself (on your own). You need some in-
struction, textbooks, and records.
Student: First of all I will go to the cen-
tral bookshop and ask if they have any Chi-
nese teaching material. If they haven’t got
them, I will then go to the Abai library and
visit section of foreign languages.
3. Imaginary educational speech situa-
tions comprise dispute, discussion, assertion of
an opinion.
For example: You get an e-mail from a
friend of yours who is going to arrive in your
city tomorrow at 3 p.m. As you are very busy
at this time, you ask your sister to meet him at
the railway station and describe his appear-
ance to her.
4. Role-play educational speech situa-
tions assume the indication of social roles of
participants. Some details of conversation can
be specified also. The task of participants is to
play a role and to define a topic of conversa-
tion independently.
For example:
You are a journalist of local newspaper.
You should write a report about one famous
artist of your town. You take interview about
his the most attractive pictures, portraits and
other works.
V.L. Skalkin recommends to use educa-
tional speech situations in that sequence in
which they are given above, i.e. from simpler
supplemented educational speech situations to
the most difficult ones - role-play situations,
and also to apply them at the final stage of
learning the material. It is considered that,
only having seized all lexical material of a
subject, students will be able to participate in
offered situations [7].
Thus, application of situational exer-
cises:
- develops speaking and thinking activ-
ity
-
stimulates
the
development
of
monological and dialogical speech
- develops skills of spontaneous speech
- is aimed at students’ communicative
skills development in a context of real com-
munication.
REFERENCES
1. Вайсбург М.Л. Использование учебных
ситуаций при обучении устной речи на
иностранном языке. – Обнинск, 2001.
2. Зимняя И.А. Психологические аспекты
обучения говорению на иностранном
языке. - М., 1989.
3. Колшанский Г.В. Лингвокоммуникатив-
ные аспекты речевого общения// Ино-
странные языки в школе. – 1985. – № 1.
4. Кулибаева Д.Н. Методологические осно-
вы управления образовательной систе-
мой школ международного типа.- Алма-
ты, 2006.
5. Пассов Е.И. Коммуникативный метод
обучения иноязычному говорению. - М.,
1991.
6. Рогова Г.В. Роль учебной ситуации при
обучении иностранному языку. – М.,
1984.
7. Скалкин В.Л. Коммуникативные упраж-
нения на английском языке. - М., 1983.
ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ИКТ В ОБУЧЕНИИ ИНОСТРАННЫМ ЯЗЫКАМ
Вестник КАСУ
149
УДК 811.111: 004
ЖАҢА АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ АҒЫЛШЫН ТІЛІ
САБАҒЫНДА ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУ
Кешилбаева Г. С.
Елбасының «Жаңа әлемдегі жаңа Қа-
зақстан» атты жолдауында: «Біз бүкіл елі-
міз бойынша әлемдік стандарттар дең-
гейінде сапалы білім беру қызметін көр-
сетуге қол жеткізуіміз керек» десе, ІІІ та-
рауы, 18-ші бағытының 7-ші тармақша-
сында: «Ақпараттық технологиялар мен
ақпаратты таратудың жаңа нысандарына
бағытталған мамандандырылған білім беру
бағыттарын құру міндеті де алдымызда
тұр» делінген, сондай-ақ 17-ші бағыттың 3-
ші тармақшасында «он-лайн тәсілінде оқы-
ту тәжірибесін дамытып, елімізде оқу теле-
дидарын құру қажет» деп көрсетілгендей
бүгінгі күні білім беру жүйесі жаңа педа-
гогикалық технологияға негізделуін және
ақпараттық құралдардың кеңінен қолда-
нуын қажет етеді. Осылайша оқу-тәрбие
үрдісіндегі жаңа ақпараттық техноло-
гияларды пайдалану заман талабынан
туындап отыр.
Бәсекеге қабілетті білім кеңістігін құ-
руға бағытталған қазақстандық білім беру
реформасының басты мақсаттарының бірі –
инновациялық технологияларға сүйене
отырып, баланың бойында шығармашылық
ойлауды дамытуға мүмкіндік жасау болып
отыр. Мұндай күрделі міндеттерді шешуде
мектепке дейінгі мекемелердің алатын
орны ерекше. Бүлдіршіндердің білім бе-
рудің кейінгі сатыларында нәтижелі даму-
ын анықтайтын негіз – балабақшадан қала-
натындығы баршамызға мәлім.
Қазіргі кезеңде еліміздің білім беру
ұйымдарында оқыту процесін ізгілендіру
мақсатында көптеген жұмыстар жасалуда.
Оларды ғылыми тілмен айтқанда «иннова-
циялық процесс» немесе «педагогикалық
жаңалықтарды енгізу» деп аталады. Ин-
новатика ұғымының мәні латынның «in-
novus» деген сөзінен шыққан, «жаңарту, өз-
герту, жаңашылдық» деген мағынаны біл-
діреді. Яғни, педагогика ғылымында жаңа
әдістерді, тәсілдерді, құралдарды, бағдар-
ламаларды пайдалану.
Инновациялық білім беру құрал-
дарына: аудио-видео құралдар, компьютер,
интерактивті тақта, интернет, компьютер –
мультимедиялық құрал, электрондық оқу-
лықтар мен оқу-әдістемелік кешен, инно-
вациялық ақпараттық банк, инновациялық
сайт және тағы басқалары жатады. Сон-
дықтан да қазіргі таңда көптеген ин-
терактивтік бағдарламалық бөлімдер, қоз-
ғалмалы объектілері құруға мүмкіндік бе-
ретін векторлық және графикалық жабдық-
тар көптеп шығып, қолданыс табуда. Осын-
дай құралдардың бірі – мультимедиялық
оқулықтарды балабақшада кеңінен пай-
далану оқу іс-әрекеттерін жоғары дәрежеде
жүзеге асыруға мүмкіндік туғызары анық.
Бұл жағдайда тәрбиеші әр оқу іс-әре-
кеттерін өткізер алдында жиі-жиі көр-
некіліктер ауыстырмаған болар еді. Ал
мультимедиялық оқулықтар арқылы тәр-
биеші уақытты тиімді және ұтымды пайда-
ланары айқын.
Мультимедиялық оқулықтар бірін-
шіден оқушылардың қызығушылығын арт-
тырады, екіншіден зейін қойып көрумен қа-
тар түсінбеген жерлерін қайта көруге, тың-
дауға және алған мағлұматты нақтылауға
мүмкіндік береді, сонымен қатар бүлдір-
шіннің білім алу кезеңінде оқу іс-әрекетіне
белсенділігін арттыра түседі. Мульти-
медиялық оқулықтар балабақша бүл-
діршіндеріне арналған таптырмас құрал.
Себебі, бұл кезеңдегі балалардың зейіні
әдемі түстерге, әдемі ойыншықтарға, әдемі
суреттерге, яғни, әдемілікке, әсемдікке әуес
болады. Кез келген сабақта әр түрлі әдемі,
ұнамды, жағымды суреттер, сызбалар, тә-
сілдер арқылы графикалық иллюстрация-
лар
негізінде
ақпараттық-коммуника-
циялық технологияларды пайдалану тәр-
биеленушілердің танымдық белсенділігін
арттырып қана қоймай, логикалық ойлау
жүйесін қалыптастыруға, шығармашылық-
пен еңбек етуіне жағдай жасайды.
Заманымызға сай қазіргі қоғамды ақ-
параттандыруда педагогтардың біліктілігін
ақпараттық-коммуникациялық технология-
ны қолдану саласы бойынша көтеру негізгі
міндеттердің біріне айналды. Қазақстан-
ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ИКТ В ОБУЧЕНИИ ИНОСТРАННЫМ ЯЗЫКАМ
Вестник КАСУ
150
дағы білім беруді дамытудың 2011-2020
жылдарға арналған мемлекеттік бағдарла-
масы жобасында Қазақстанда оқитындарды
сапалы біліммен қамтамасыз етіп, халық-
аралық рейтингілердегі білім көрсеткішінің
жақсаруы мен қазақстандық білім беру
жүйесінің тартымдылығын арттыру үшін,
ең алдымен, педагог кадрлардың мәрте-
бесін арттыру, олардың бүкіл қызметі
бойына мансаптық өсуі, оқытылуы және
кәсіби біліктілігін дамытуды қамтамасыз
ету, сондай - ақ педагогтердің еңбегін
мемлекеттік қолдау мен ынталандыруды
арттыру мәселелеріне үлкен мән берілген.
Өз бетімен білім алу – педагогтың кәсіптік
шеберлігін көтерудің бірден бір жолы.
Осыған байланысты ХХІ ғасырда ақ-
параттанған қоғам қажеттілігін қанағаттан-
дыру үшін білім беру саласында төмен-
дегідей міндеттерді шешу көзделініп отыр.
Олар: компьютерлік техниканы, интер-
нетті, компьютерлік желі, электронды оқу-
лықтарды оқу үрдісіне тиімді пайдалану
арқылы оқушылардың білімділігін күшейту
және білім сапасын көтеру.
Оқыту үрдісінде ақпараттық техноло-
гияны пайдаланып білім берудің әр түрлі
аспектілерін дамытуға болады. Олар:
ақпаратты өңдеудің когнитивті аспектілері,
оқытудың мотивациялық аспектілері және
оқытудың коммуникациялық аспектілері
және танымдық аспектілері.Мәселен, элек-
тронды оқулықпен жұмыс жасағанда, ком-
пьютерлік бағдарламада таңдап алған та-
раудың барлық тақырыптардың теориялық
материалдары, есеп шығару үлгілері, өз
беттерімен жұмыс істеуге арналған жатты-
ғулар, әр тақырып бойынша орындалатын
зертханалық жұмыс тапсырмалары, оқу-
шылардың білім сапасын тексеруге ар-
налған тест тапсырмалары беріледі және
сынып оқушыларының әрқайсысына жеке-
жеке нұсқаулар бойынша жұмыс жүргізуге
қолайлы. Бұндай бағдарламалардың ерек-
шелігі сол, әрі уақытты да үнемдейді, әрі
мұғалімнің де жұмысын жеңілдетеді.
Елімізде білім беру саласында жаңа
ақпараттық технологияларды қолдану бас-
ты мақсат болып отыр. Ол тек қана
техникалық құрал емес, сонымен бірге
жаңа ақпараттық, коммуникациялық техно-
логия және білім беру жүйесіндегі сабақ
берудің жаңаша әдісі болып отыр.
Елбасымыздың Қазақстан халқына
жолдауында ХХІ ғасырда ақпараттық қо-
ғам қажеттілігін қанағаттандыру үшін білім
беру саласында төмендегідей міндеттерді
шешу керектігін атап көрсетті: Ком-
пьютерлік техниканы, интернет, телеком-
муникациялық желі, электрондық және
телекоммуникациялық құралдарды, муль-
тимедиялық электрондық оқулықтарды оқу
үрдісіне тиімді пайдалану арқылы білім
сапасын көрсету. Сонымен қатар тәуелсіз
еліміздің болашағы - жарқын, білімді, па-
расатты, өз ана тілімен бірге шетел тілі
«ағылшын тілінде» еркін сөйлеп, өз елін,
халқын, мәдениетін шетелге таныстыра
алатын үш тілде еркін сөйлейтін азамат
болып шығуы керек деген еді.
Компьютерлік телекоммуникациялар
бүгінгі қоғамда үлкен қолданысқа ие. Мә-
селен бизнесте, ақпараттық құралдарда, ғы-
лым мен білімде.
Қазіргі заман мұғалімі тек өз пәнінің
терең білгірі болу емес, тарихи-танымдық,
педагогикалық-психологиялық
сауатты,
саяси-экономикалық білімді және ақпа-
раттық-коммуникациялық білімді және ақ-
параттық-коммуникациялық технологияны
жан-жақты меңгерген ақпараттық құзырлы
маман болу керек.
Ағылшын тілі - бүгінгі заманы-
мыздың кілті, компьютер технологиясының
кілті екені белгілі. Ағылшын тілі - ұлы әде-
биет тілі. Бұл тілде әлемге әйгілі Вильям
Шекспир, Джонаттан Свифт, Вальтер
Скотт сөйлеген.
Біздің мемлекетімізде жаңа теле-
коммуникациялық құралдың дамып келе
жатқаны сөзсіз. Қазіргі заман педагог-
тарына компьютер және мультимедиялық
құралдарды қолданудың сабақ өту бар-
сында өте тиімді тәсіл екені белгілі. Бұл құ-
ралдың қуаттылығы соншалықты онымен
бірге білім жүйесіне жаңа әдістермен бірге
әлемдік ойлаудың жаңа идеологиясы
(шығармашылығы) енгізілді.
Компьютерлік
және
ақпараттық
технологиялар заман талабы.
Бұл жұмыстың басты мақсаты ком-
пьютер желісін және мультимедиялық –
электрондық құралдарды шет тілі саба-
ғында тиімді қолдану, нақтылап айтқанда
ағылшын тілі сабағында презентацияларды
және мультимедиялық - электрондық құ-
ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ИКТ В ОБУЧЕНИИ ИНОСТРАННЫМ ЯЗЫКАМ
Вестник КАСУ
151
ралдарды мектеп қабырғасында және білім
беру процесінде терең қолдану.
Ең тиімді программалардың бірі
Microsoft Power Point.
Ол мұғалімге қысқа мерзімде өзінің
үлкен дидактикалық материалдармен қам-
тамсыз етіп, компьютерлік білімін даяр-
лауға көмектеседі. Және ол оқушылардың
түрлі қабілеттерін ашады. Олар: есте
сақтау, көру, есту, ойлау, эмоционалды,
автоматты және т.б.
Интерактивті тақтамен презента-
цияны бірге қолдану оқушылардың сабаққа
деген қызығушылығын ерекше арттырады.
Ағылшын тілі сабағында компьютерді,
мультимедиялық және электрондық оқу-
лықтарды және интерактивті тақтаны пай-
даланғанда:
- лексиканы оқып үйретеді;
- сөйлеу ырғағын;
- диалог, монолог және рөлдік ойын-
дарды;
- хат жазуға үйретеді;
- грамматикалық құрылымдарды тү-
сіндіріп, оқушылардың есінде сақтауға кө-
мектеседі.
Қазіргі кезде ағылшын тілімен ком-
пьютер, телекоммуникациялық құралдарды
меңгеруді уақыттың өзі талап етеді, тіпті
кейінгі жылдары олардың рөлі зорая
түсуде.
Жаңа ақпараттық құралдарды ағыл-
шын тілі сабағында қолданғанда күтілетін
нәтижелер:
- үлгерімі төмен оқушыларға кө-
мектеседі;
- оқушыларың сабаққа деген қызы-
ғушылығын арттырады;
- сабақта пайдаланылатын көрнекі-
ліктердің санын арттырады;
- оқушылардың шығармашылығын
арттырады;
- оқушыларды жеке жұмыс істеуге
үйретеді;
-
грамматикалық құрылымдарды
оңай түсінуге көмектеседі;
- оқушылардың есте сақтау, есту, кө-
ру, сөйлеу, ойлау қабілеттерін дамытады;
- пікірталас, талдау, анализ жасау
мүмкіндіктерін арттырады;
Көбіне мен ағылшын пәнінде ком-
пьютерді жаңа сабақ түсіндіргенде, грам-
матикалық құрылымдарды өткенде және
қорытынды сабақта қолданамын.
Шетел тілін оқытудың басты мақ-
саты - оқытушыларға шетел тілінде қарым-
қатынас жасауды базалық деңгейде игерту.
Осыған сәйкес оқыту мазмұнына қара-
пайым коммуникативтік біліктілікті, қа-
жетті жағдайда ауызша және жазбаша (сөз,
тыңдап түсіну, оқу, жазу) өзара мәдени
қарым-қатынас процессінде қолдана алу
қабілеттілігі мен дайындығын қалыптас-
тыруды қамтамсыз ететін тілдік, сөздік,
әлеуметтік-мәдени білім, білік дағдылар
енеді. Осы мақсатқа сай оқыту міндеттері
екі үлкен бағыт бойынша белгіленеді:
Танымдық бағыт бойынша:
- Оқушының лингвистикалық дүние-
танымын қалыптастыру;
- Тілдің қоғамдық-әлеуметтік мәнін
түсіндіру: (Қазіргі уақыт талабына сай ше-
тел тілінің пән ретінде қажеттілігі күннен-
күнге артып отыр. Ол қоғамның әлеу-
меттік-экономикалық, ғылыми-техникалық
және жалпы мәдени алға басуында қоз-
ғаушы фактор болуда).
- Оқушының тілін дамыту, тілдік шы-
ғармашылық қабілеттерін жетілдіру;
- Сөз мәдениетін таныту;
- Пікірталас мәдениетін жетілдіру;
Сөйлеу
түрін,
сөйлеу
тәсілін
меңгерту;
- Оқушылардың логикалық ойлауы-
ның бір ізді болуын қалыптастыру;
Коммуникативтік, практикалық ба-
ғыт бойынша:
- Оқушыларға тіл нормаларын мең-
герту;
- Тілдік сауаттылығын арттыру;
- Оқушылардың тілдік - эстетикалық
талғамдарын қалыптастыру;
- Этикет нормаларына сай тіл мәде-
ниетін жетілдіру;
- Сөйлеу әрекетіне қажетті заңды-
лықтар мен талаптарды меңгерту;
- Шығармашылық қабілеттерін да-
мыту;
- Қарым-қатынас талаптарына сай іс-
керліктерде қолдана білу;
- Пікірталас түрлеріне сай сөз қол-
дану біліктілігін қалыптастыру;
Бұл міндеттердің жүзеге асырылуы
тілдік білімнің (мұның қай - қайсысы да тіл
арқылы баланың логикалық ойлауын дамы-
туға, қарым-қатынастық дағдыларын же-
|