Оқулық Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі бекіткен Алматы, 2011

5 
 
КІРІСПЕ 
 
Арнайы психология – психикалық және дене бітімі жағынан 
кемістіктері бар, ересек адамдар мен балалардың психикалық 
даму заңдылықтарын, психикалық қызметтерінің ӛзіндік 
ерекшеліктерін зерттейтін, психология ғылымының дербес 
саласы.
«Арнайы психологияның жалпы психологиядан ӛз алдына 
дербес сала ретінде, бӛлініп шығу кезеңі ХХ ғ. 60 жылдарына 
сәйкес келеді. Бастапқы кезде арнайы психология, жоғары оқу 
орындары мамандықтарының арасында «Психология» саласына 
енгізілді. Бірақ, бҧл адамдардың психикалық даму жағдайлары 
мен механизмдері, тҥрлі патогендік факторлардың әсері туралы, 
сондай-ақ, компенсаторлық және коррекциялық ҥдерістердің 
жҥзеге асу заңдылықтары туралы, ғылыми жетістіктер мен 
практикалық тәжірибелерді жинақтап, ӛз алдына қалыптасқан, 
қалған арнайы психологияның тек формальды тҥрде, жалпы 
психология қҧрамына енгізілуі еді»
1
. 
Арнайы психологияның нысаны - туа біткен және жҥре 
пайда болған, психикалық және дене бітімі дамуында ауытқуы 
бар балалар. 
Арнайы психологияның пәні, ерекше оқытуды қажет ететін 
балалардың психикалық дамуы болып табылады. 
Арнайы психологияның мақсаты – тҥрлі психикалық, 
соматикалық, 
сенсорлық, 
зияткерлік, 
тҧлғалық-әлеуметтік 
дамуында ауытқуы бар балалар мен жасӛспірімдерді, сондай-ақ, 
мҥмкіндігі шектелген ересек адамдарды қоғамға бейімдеу.
Арнайы психологияның міндеттері: 
1. Даму кемістігі бар балалар мен қалыпты дамитын баланың 
психикалық дамуындағы негізгі заңдылықтарды ашу. 
2. Даму кемістігі бар баланың әртҥрлі категорияларының 
психикалық даму ерекшеліктерін қарастыру. 
3. Даму кемістігі бар баланың даму механизмін анықтау.
----------------------------- 
1
Основы специальной психологии / Под ред. Л. В. Кузнецовой. — М.: 
«Академия», 2002. — С.21.

6 
4. Бала дамуындағы бҧзылудың тегін, уақытын, тереңдігін 
анықтау.
5. 
Дамудағы 
кемістіктерге 
байланысты, 
ӛзіндік 
ерекшеліктерді анықтау. 

жүктеу/скачать 1,6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: