°дебиет теориясынан кјп нЅсєалы тест дайындау ѕшiн берiлетiн тапсырмалар



Pdf көрінісі
бет26/68
Дата08.04.2023
өлшемі1,27 Mb.
#80698
түріЛекция
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   68
Шешiм (развязка– суреткердiң ӛзi суреттеп отырған ӛмiр шындығына 
шығарған “үкiмi“; адамдар арасындағы қарама-қарсы тайталастардың
күрделi күрестердiң бiтуi; шығармадағы оқиғаға қатысушылардың ең ақырғы 
хал күйi, күллi құбылыс, кӛрiнiстердiң соңғы сахнасы; түрлiше тағдырлар 
тартысынан туған нақты нәтиже. 
Финал (латын., итал. Fin - аяғы, соңы) – әдеби шығарманың аяқтамасы, 
ең соңғы эпизоды, суреттемесi; ӛрiстеп дамып, деңгейiне жете шиеленiсiп
ақырына жеткен сюжет, фабуланың соңғы түйiнi; шығарманың идеялық 
мазмұнын айқындау жағынан ерекше маңызды, салмақты аяқтамасы
шығарма мазмҰнының тетiгi, логикалық тиянақтылық табатын соңғы шешiм. 
Композицияның сюжеттен тыс элементтерi болады: 
Пролог (грек.prologos - алғы сӛз) – кӛркем шығармаға кiрiспелердiң бiр 
түрi; шығармадағы негiзгi сюжетке дейiнгi оқиғалар баяндалатын кiрiспе; бас 


36 
кейiпкердiң ӛткен ӛмiрiнен кӛрiнiс беретiн сюжеттен тыс нәрсе; кӛркем 
шындықты қабылдауға дайындық, оқырманды баурап әкететiн суреткерлiк 
тәсiл; композицияға орнымен орайласатын, жiксiз жымдасатын беташар. 
Эпилог (грек.epilogos-соңғы сӛз) – кӛркем шығарманы қорытудың бiр 
түрi; ӛзектi оқиғалар бiткеннен соңғы басты қаһармандардың одан арғы хал-
күйiнен мәлiмет беру; тартыс аяқталып, оқиғалар бiткеннен кейiнгi негiзгi 
кейiпкерлердiң хал-күйiнен хабардар ететiн сюжеттен тыс нәрсе. 
 
Бақылау сҧрақтары: 
1. 
Композиция кӛркем шығарманың құрылысы дегендi қалай түсiнесiң? 
2. 
Сюжет деген әдеби терминге сипаттама берiңiз. 
3. 
Сюжеттi шығармалардағы композицияның кезеңдерi қандай? 
4. 
Композицияның сюжетттен тыс элементтерi пролог пен эпилогтың кӛркем 
туындыдағы орны туралы айтыңыз.
 
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   68




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет