Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы

- еңбекті қорғау бойынша нормативтік-

техникалық құжаттаманы пайдалану;

- өндірістің сенімді телімінде қауіпсіз 

жұмыс жасауды ұйымдастыруды;

- бақытсыз жағдайларға зерттеу жүргізуді 

және Н-1 нысаны бойынша акт ресімдеуді;

- технологиялық процестер мен 

жабдықтың қауіпсіздік парамтерлерінен 

ауытқу мен бұзылуды анықтау;

- адамға әсер ететін қауіпті және зи-

янды өндіріс факторлары мүмкіндігін 

бағалауды;

- ағымдағы және кезеңдік нұсқаулық өткізу 

және қауіптілігі жоғары жұмысқа наряд-

рұқсат ресімдеу;

- бақытсыз жағдайда зардап шеккенге 

алғашқы көмек көрсетуді.

еңбекті қорғаудың құқықтық және 

ұйымдастырушылық сұрақтары: Қазақстан 

Республикасындағы еңбекті қорғау бойын-

ша заңнама негіздері; еңбек қауіпсіздігінің 

стандарттар жүйесі (ЕҚСЖ); еңбекті қорғау 

бойынша жұмыстарды ұйымдастыру; 

қауіпті және зиянды өндіріс факторла-

ры; өндірістегі бақытсыз жағдайларды 

зерттеу, есепке алу және талдау; жұмыс 

орнында еңбекті ұйымдастыру; еңбек 

гигиенасы және өндірістік санитария: 

өндірістік орынжайларға, жұмыс орында-

рына, технологиялық жабдыққа жалпы 

санитарлы-гигиеналық талаптар; өндірістік 

орынжайлардың жарықталуына талап-

тар; шудан, вибрациядан, ультрадыбы-

стар, ионданған және электр магниттік 

сәулеленуден қорғану; қауіпсіздік техника-

сы: тиеп-түсіру, тасымалдау және қоймаға 

қою жұмыстарын атқару кезіндегі қауіпсіздік 

техникасы; бақылау және автоматтандыру 

жүйелерін монтаждау кезіндегі қауіпсіздік 

техникасы; электрлік қауіпсіздік негіздері; 

өрт қауіпсіздігі қорғанысы: заттардың жа-

нуы және жарылуға қауіпті қасиеттері; 

өртті сөндіру құралдары мен тәсілдері; 

кәсіпорында өрт қорғанысын ұйымдастыру.

БҚ

1,2,7

КҚ1,

11,

13

АҚ 

АП 0.8

- мұнай мен газ алу кәсіпорындарын 

басқару негіздерін; кәсіпорын мүлігінің 

құрамын, қозғалысын және есепке алуды;

- мекеме және еңбек төлемі сала-

сында кәсіпорындарды басқарудың 

экономикалық механизмінің жұмысын;

- мұнай мен газ алу кәсіпорындарында 

есепке алу мен есеп берудің түрлерін;

- мұнай мен газ алу кәсіпорындарының 

өндірістік-шаруашылық іс-әрекетін талдау 

негіздерін;

 

меңгеру керек:

- салалық кәсіпорынның өндірістік сипат-

тамасында ыңғайын табу;

- мұнай мен газ алу кәсіпорындарының 

құрылымында жұмыстың ыңғайын табу;

- әрбір қызметкердің жеке ерекшеліктеріне 

байланысты өндірістік ұжымды 

қалыптастыруды; - кәсіпорынның және 

мүлік қозғалысы көрсеткіштерінің негізгі 

өндірістік қорларын пайдаланудың 

көрсеткіштерін есептеуді;

- инновацияның ақпараттық ағымдарында 

бағыт-бағдар табуды;

- кәсіпорын табысы мен рентабелділігінің 

барлық түрлерін анықтауды; 

- кәсіпорын іс-әрекетінде экономикалық 

талдау қорытындыларын қолдануды.

Өндірістің экономикасы және басқару:

мұнай мен газ алу кәсіпорын және оны 

нарықтық экономика жүйесінде басқару: 

өнеркәсіптің салалық бөлінуі; нарықтық эко-

номика жүйесіндегі кәсіпорын; металлургия 

және энергетика кәсіпорындарын басқару 

негіздері; кәсіпорын қызметшілерін басқару; 

мұнай мен газ алу кәсіпорнының өндірістік 

іс-әрекет факторлары: мұнай мен газ алу 

кәсіпорынының мүлігі; мұнай мен газ алу 

кәсіпорындарындағы жаңа енгізулер мен ин-

вестициялар; мұнай мен газ алу кәсіпорнын 

басқарудың экономикалық механизмі; 

техникалық нормалау негіздері; еңбек 

өнімділігі; еңбек төлемі мен ұйымдастыру; 

фирма ішілік жоспарлау; кәсіпорынның 

автоматтандырылған ақпараттық жүйесі; 

жалға алу, лизинг, франчайзинг; өндіріс 

шығындары, табыс және кіріс; энергетикалық 

өндірістің рентабелділігі; мұнай мен газ алу 

кәсіпорнының өндірістік-шаруашылық іс-

әрекетін есепке алу және талдау; мұнай мен 

газ алу кәсіпорнының себі мен есепке алуы; 

мұнай мен газ алу кәсіпорнының өндірістік-

шаруашылық іс-әрекетін талдау

БҚ

1,2,6

КҚ 1

6,7

Пәнді оқу нәтижесінде оқушы 

- автоматтандырылған жүйелерді бап-

тау бойынша жұмыстардың құрамы мен 

мөлшерін, міндеттері мен мақсаттарын;

- автоматтандырылған жүйелерді бап-

тау бойынша техникалық құжаттаманың 

құрамы мен мазмұнын;

- автоматтандырылған жүйелерді баптауға 

құрылыс нормалары мен ережелерін;

- автоматтандырылған жүйелерді баптау 

жұмыстарын өндіруге қажетті жабдықты, 

айлабұйымдар мен құралдарды;

- өлшеу және автоматтандыру 

құралдарын монтаждау алдында тексе-

ру әдістерін;

- технологиялық бақылау мен автоматтық 

басқару жүйелерін жұмысқа баптау және 

қосу әдістерін;

- автоматтық реттеуіштерді баптаудың 

тиімді параметрлерін есептеу және 

анықтау әдістерін, автоматтық реттеу 

жүйелерін баптау, технологиялық сиг-

налдау, қорғаныс және блоктау жүйелерін;

меңгеру керек:

- автоматтандыру жобасының сызбала-

рын және басқа құжаттамасын оқу;

- жұмыс күшінде, материлдар мен 

жабдықта қажеттілікті анықтау;

- автоматтандырылған жүйелерді монтаж-

дау алдындағы тексеру және баптау үшін 

үлгілі аппаратураны таңдау;

- электр сымын және құбыр сымдарын 

дұрыс монтаждалуын тексеру;

- электр сымын және құбыр сымдарын 

сынау;

жүйелерді баптау бойынша жұмыстарды 

дайындау және ұйымдастыру: 

автоматтандырылған жүйелерді баптау 

бойынша жұмыстарды дайындау және 

ұйымдастыру; сенімділік туралы ұғым; 

қосып-реттеу жұмыстарына арналған аспап-

тар мен құрылғылар; автоматтандыру 

жүйелерінің байланыс желілері мен сым-

дарын баптау: технологиялық процестерді 

автоматтандыру жүйелерінің сұлбалары 

мен сымдарын баптау кезінде жұмыстарды 

ұйымдастыру; сымдар мен кабелдердің 

бүлінген жерін анықтау; технологиялық 

процестерді автоматтандыру жүйелерінің 

сұлбалары мен сымдарын баптау кезіндегі 

жұмыстардың құрамы; температураны 

өлшеу жүйелерін баптау: температураны 

өлшеу жүйелерін баптау бойынша жұмыс 

құрамы; монтаждау алдындағы тексеру және 

манометриялық термотүрлендіргіштермен 

өлшеу жүйелерін баптау; ақаулылықтардың 

диагностикасы; қысымды, шығынды және 

деңгейді өлшеу жүйелерін баптау: қысымды 

өлшеу жүйелері мен құрылғыларын бап-

тау; ақаулылықтардың диагностикасы; 

шығын мен деңгейді өлшеу жүйелері мен 

құрылғыларын баптау: қысым мен разряд-

талуды өлшеу жүйелері мен құрылғыларын 

баптау бойынша жұмыстардың құрамы; 

ақаулылықтардың диагностикасы;заттың 

құрамы мен мөлшерін өлшеу жүйесін бап-

тау: автоматтық реттеуіштер мен атқару 

механизмдерін баптау;технологиялық 

процестерді реттеудің автоматтық 

жүйелерін баптау; сигналдау және блок-

тау жүйелері мен құрылғыларын баптау; 

автоматтандырылған жүйелердің басқарушы 

есептеу жинақтарын баптау;

БҚ

2,3,4

2,3,6

АҚ

2,8,9

Пәнді оқу нәтижесінде оқушы 

- басқару объектісінің технологиялық 

процестерін, талдауды өткізу мен зерт-

теу тәртібін;

- гидромеханикалық, жылулық, май 

алмастыру, механикалық, химиялық 

процестерді автоматтандыру 

ерекшеліктерін;

жалпы сұрақтары: негізгі анықтамалар мен 

ұғымдар; басқару жүйелерін құру; бақылау, 

реттеу, сигналдау, қашықтан басқару және 

қорғаныстың үлгілік сұлбалары; басқару, 

сигналдау, блоктау және қорғаныстың үлгілік 

қағидалық электрлік және пневматикалық 

жүйелері; автоматтандыру және қағидалық

БҚ

1,2,3

КҚ

2,3,5

АҚ

1,4,9

дыру ерекшеліктерін;

- басқару процесінде есептеу техни-

касын пайдалану мүмкіндігі мен негізгі 

бағыттарын;

- автоматтық құрылғылардың жіктелуін, 

олардың белгіленуін;

- автоматтық реттеу, сигналдауды 

бақылау, қашықтықтан басқару, блоктау 

және қорғаныстың үлгілік жүйелерінің 

функционалдық сұлбаларын құрудың 

тәртібін;

- басқарудың таңдап алынған сұлбаларын 

дәлелдеу;

- автоматтандыру сұлбаларын, электрлік 

және пневматикалық сұлбаларды құруды 

және оқуды;

- автоматтандыру деңгейі тұрғысынан 

басқару объектісін талдауды; бұл 

деңгейдің

электр сұлбаларын құруға қойылатын та-

лаптар; технологиялық процестерді авто-

маттандыру: гидромеханикалық процестерді 

автоматтандыру; жылулық процестерді авто-

маттандыру; май алмастыру процестерін 

автоматтандыру; механикалық процестерді 

автоматтандыру; химиялық өндірістерді 

автоматтандыру; жалпы зауыттық жүйелерді 

процестерін автоматтандыру; технологиялық 

процестерді басқаруда есептеу техникасын 

қолдану; автоматтандыру деңгейін анықтау.

ЖКП 0.1

- МЖМБС 2.303-68* бойынша сызықтарды, 

МЖМБС 2.301-

68* бойынша форматтарды,

- МЖМБС 2.304-81 бойынша; сызба 

шрифттерін;

- МЖМБС 2.302-68 бойынша масштаб-

тарды, МЖМБС 2.307-68* бойынша 

өлшемдерді салу ережелерін, жанасу 

түрлерін;

- стандартты сақтай отырып, әртүрлі 

сызықтарды сызуды;

- сызбаларда стандартты шрифтпен жазу 

жазуды;

- сызба масштабын анықтауды, берілген 

- сызбада қарапайым нысандағы 

тетіктердің өлшемін жасау;

- әртүрлі жанасулар мен лекалды 

қисықтарды орындау.

Сызу:

ЕСКД, МЖМБС кіріспесі, түсінік; 

сызбалардың графикалық

ресімделуі; сызба сызықтары; сызба фор-

маттары; сызбаларда жазулар жазу; мас-

штабтар; өлшемдер салу; тетіктердің кон-

турларын орындау тәсілдері; проекциялық 

сызба және техникалық сурет салу; 

геометриялық денелердің аксонометриялық 

проекциялары; геометриялық денелердің 

толық қиылысуы; геометриялық денелердің 

өзара қиылысуы; проекциялық сызу; 

техникалық сызу; сызбалар мен нобайлар-

ды орындаудың жалпы ережелері; құрама 

сызба; берілістер; құрама сызбаларды оқу 

және детальдау; сұлбалардағы шартты, 

графикалық белгілеулер; мамандық бойын-

ша сұлбалар.

БҚ 4,7

КҚ 4

Пәнді оқу нәтижесінде оқушы 

- статиканың негізгі ұғымдарын, күштердің 

жазықтық жүйесін; күш моменттерін, кине-

матика және динамика элементтерін; 

меңгеру керек:

- механикалық жүйелердің беріктіктігін 

тексеріп есептеу;

- механизмнің қажетті түрін таңдау, 

механизмдер мен құралымдардың 

құрама бірліктерінің конструкциялық 

ерекшеліктері.

Техникалық механика негіздері:

статика; статика аксиомалары, күш жүйелері, 

материалдар кедергісі; деформацияланған 

күйдің түрлері: созылу (сығылу), ығысу, 

айналдыру, тура иілу, күрделі деформа-

ция; беріктікке есептеу; механизмдер мен 

машиналардың тетіктері; механизмдер мен 

машиналардың кинематикалық сұлбаларын 

оқу және құру; әртүрлі беріліс буындарының 

негізгі өлшемін геометриялық есептеу.

БҚ

3,5,7

ЖКП 0.3

- негізгі электрлік және магниттік 

құбылыстарды; олардың физикалық мәнін 

және және практикада пайдалданылу 

мүмкіндігін 

- теориялық электротехника ның 

жиі қолданылатын терминдері мен 

анықтамаларын;

- алмастыру сұлбалаларында 

қолданылатын электр тізбектері 

элементтерінің шартты графикалық 

белгілерін;

- электрлік және магниттік шамалардың 

өлшем бірліктері мен әріптік таңбаларын;

- тұрақты және айнымалы токтың электр 

тізбектерін есептеуді;

- электр машиналары мен трансформа-

торларды оқуда электр магниттік индук-

ция заңдарын қолдануды;

- электр шамаларының параметрлерін 

және өтпелі процесстердің ағу уақытын 

анықтауды;

Электротехниканың теориялық негіздері:

тұрақты токтың электр тізбектері; электр 

өрісі, потенциалдар және потенциалдар 

айырымы туралы ұғым; электр тогы, оның 

физикалық мәні және есептеу әдістері; 

кедергі, өтімділік; электр қозғаушы күш; 

электротехника заңдары; электр тізбегінің 

байланыстырушы параметрлері; электр 

магниттік өріс және оның құраушылары; 

магниттік және электр тізбектерінде ағатын 

электр магниттік процестер; магниттік 

тізбектерді есептеу; электр магниттік индук-

ция; тұрақты және айнымалы токтың желілік 

емес тізбектері; айнымалы және тұрақты 

токтың желілік емес тізбектері; есептеу 

ұғымдары мен әдістері; синусоидалы емес 

токтың электр тізбектері; есептеу ұғымдары 

мен әдістері; электр тізбектеріндегі өтпелі 

үрдістер; тарату параметрлері бар электр 

тізбектері. 

БҚ 1,2,

ЖКП 0.4

- электрлік машиналар мен 

трансформаторлардың жұмыс қағидасы 

негізіне жататын электр магниттік және 

электр механикалық процестерін;

- электрлік машиналар мен 

трансформаторлардың негізгі қасиеттерін, 

құралымдық ерекшеліктерін және сипат-

тамаларын; олардың қолданылу саласын;

- электржетегін басқару сұлбаларын;

- электржетегінің жылдамдығын реттеу 

және беріктігін анықтау тәсілдерін;

меңгеру керек:

- құралымы мен паспорттық мәліметтері 

бойынша электр машиналары мен 

трансформатордың типін анықтау; 

- қозғалтқыш сұлбаларын құру және си-

паттамаларын алуды;

- электржетегінің электрлік және 

электрмеханикалық параметрлерін 

есептеу.

Электрлік машиналар және электржетегі:

тұрақты ток машиналары; тәуелсіз қоздыру 

генераторы және оның сипаттамала-

ры; параллель қозу қозғалтқышы; ТТМ 

қуаты мен пәк шығыны; арнайы машина-

лар; трансформаторлардың белгіленуі; 

жұмыс қағидасы; трансформаторлардың 

жалғану сұлбалары мен топтары; 

трансформаторлардың бос жүріс және қысқа 

тұйықталу режимі; трансформаторлардың 

қуат және пәк шығыны; синхронды 

генераторлардың жұмыс қағидасы мен 

құралымы; синхронды генераторлардың 

жұмыс қағидасы мен құралымы; синхрон-

ды қозғалтқыштардың жұмыс сипаттама-

сы; асинхронды машиналар; асинхрон-

ды машиналардың жұмыс қағидасы мен 

құралымы; асинхронды машиналардың 

жұмыс сипаттамалары; электржетегінің 

механикасы; электржетегінің механикалық 

бөлігінің құрылымы мен есептік сұлбалары; 

тұрақты ток электр қозғалтқыштарымен 

электржетегі; асинхронды және син-

хронды тұрақты ток қозғалтқыштарымен 

электржетегі; электржетегі жұмысының 

энергетикалық көрсеткіштері, қуатын есеп-

теу, электрқозғалтқыштарын таңдау және 

тексеру.

1,2,3

КҚ

2,3

ЖКП 0.5

- электр техникалық материалдардың 

құрылысын; олардың электрлік, магниттік, 

жылулық, механикалық және физика-

химиялық сипаттамаларын;

- электртехникалық материалдардың 

қолданылу саласы мен алу тәсілдерін;

меңгеру керек:

- өткізгіш материалдарды жіктеуді;

- өткізгіштер мен кабелдердің маркасын 

ашып оқу;

- өндіріс талаптарына сәйкес 

электртехникалық материалды таңдау.

металдардың құрылысы мен қасиеттері; 

темірдің көміртекті қоспалары; түсті метал-

дар және олардың қорытпалары; магниттік 

материалдар; магниттік жұмсақ электр 

техникалық материалдар, өткізгіштік ма-

териалдар; өткізгіш материалдардың 

жіктелуі; сымдар, шиналар, кабелдер; жар-

тылай өткізгіш материалдар:қасиеттері, 

қолданылу саласы; электроқшаулау ма-

териалдары; диэлектриктердің физикасы; 

физика-химиялық сипаттамалары; газ тәрізді 

диэлектриктер; полярлану материалда-

ры; электр оқшаулау материалдары және 

компаундтар; резеңкелер; электр оқшаулау 

слюдасы, керамика, шыны, қабатты пласт-

массалар.

БҚ

1,2

АҚ 4

Пәнді оқу нәтижесінде оқушы 

- метрология негіздерін;

- қазіргі өлшеу жүйелері мен аспаптарды 

құру қағидаларын;

- өлшеу қателіктерін анықтау әдістемесі;

- негізгі электр шамаларының өлшемін;

- электрлік және радиотехникалық шама-

ларды өлшеу әдістерін;

- прибор шкалаларындағы шартты 

белгілер;

- электр радио өлшеулерді орындау 

кезіндегі қауіпсіздік шараларын;

- өлшеу техникасының қазіргі даму 

жетістіктерін;

- өлшеу дәлдігі мен өлшеу шегі талап-

тарына байланысты сәйкес приборды 

таңдап алуды;

- өлшеу приборын тізбекке қосуды дұрыс 

орындау;

- техника қауіпсіздігі талаптарына сәйкес 

зертханалық жұмыстарды орындау 

кезінде электр радио өлшеу аспаптарын 

пайдалануды;

- жаңа өлшеу приборларымен жұмыс істеу 

ережелерін өзбетімен меңгеруді және 

өлшеу құралдарын қолданумен байланы-

сты қажетті есептерді орындауды;

- прибор жасайтын зауыттардың 

нұсқаулықтарын, каталогтарын, 

техникалық және анықтама әдебиетті 

пайдалануды.

Электр радио өлшеулер:

метрология және өлшеу құралдары туралы 

негізгі мәліметтер; метрологияның негізгі 

ұғымдары, анықтамалары және терми-

нологиясы; негізгі электр шамаларының 

өлшемі; электр радио өлшеулер құралдары: 

электр механикалық өлшеу приборлары; 

электр өлшеу тізбектері; ток пен кернеу 

түрлендіргіштері; электронды өлшеу при-

борлары; цифрлік өлшеу приборлары, 

тіркеу приборлары; электр тізбектерінің 

параметрлерін және олардың элементтерін 

өлшеу; ток пен кернеуді өлшеу; кедергілерді, 

сыйымдылықтарды және индуктивтілікті 

өлшеу; қуат пен энергияны өлшеу; 

фазалардың қуат коэффициентін және 

ығысу бұрышын өлшеу; уақыт жиілігі мен 

аралықтарын өлшеу; магниттік шамаларды 

өлшеу; амплитудалық-жиіліктік сипаттама-

ларды өлшеу; сигналдардың бұрмалану 

нысандарын өлшеу; автоматтандырылған 

өлшеу-есептеу кешендері.

БҚ

1,3,4

2,5,

АҚ

4,9

Пәнді оқу нәтижесінде оқушы 

жұмыс қағидасын, вольтамперлік сипатта-

малары мен негізгі параметрлерін;

- микропроцессорлық техниканың элек-

тронды құрылғылары мен элементтерінің 

үлгілік түйіндері мен сұлбаларын құру 

қағидаларын;

- өнеркәсіптік электроника аспаптары мен 

құрылғыларын пайдалану шарттары мен 

қолданылу саласын;

меңгеру керек:

- үлгілік электронды сұлбаларды оқу;

- электронды аспаптар мен құрылғыларды 

зертханалық зерттеу бойынша экспе-

рименттер орындау, техникалық және 

анықтама әдебиетті пайдалану;

- негізгі есептік арақатынастар бойынша 

есептер шығару.

электр вакуумдық және иондық аспап-

тар; жартылай өткізгіш аспаптар: диодтар, 

транзисторлар, тиристорлар; интеграл-

ды микросұлбалар; микроэлектронды 

құрылғылардың жіктелуі; таңбалануы; 

микроинтегралды орындалуда элемент-

тер мен сұлбаларды дайындау техно-

логиясы; күшейткіштер; қорек көздері: 

түзеткіштер, жазу сүзгілері, кернеу 

көбейткіштері, тұрақтандырғыштар, жиілік 

инверторлары мен түрлендіргіштері; желілік 

тербеліс генераторлары; импульсты және 

цифрлы құрылғылардың элементтері; 

микропроцессорлық техника элементтері: 

санауыштар, тіркеуіштер, дешифраторлар, 

компараторлар, информаторлар; импульс 

қалыптастырушылары мен түрлендіргіштері.

БҚ 7

КҚ

2,5,

ЖКП 0.8

- бақылау және автоматтандыру 

құралдарында қолданылатын тетіктер мен 

түйіндердің түрлерін;

- автоматтандыру құралдарының тетіктері 

мен түйіндерінің құрылғысын, белгіленуін, 

жұмысын;

меңгеру керек:

- автоматтандыру құралдарының тетіктері 

мен түйіндерін қолдану бойынша қажетті 

есептер шығаруды;

теориялық механиканың негізгі ережелері: 

статика ұғымдары мен анықтамалары; ки-

нематика ұғымдары мен анықтамалары; 

динамика ұғымдары мен аксиомалары; 

тетіктердің жалғанулары: ажыратылмайтын 

жалғанымдар; ажыратылатын жалғанымдар; 

біліктер, осьтер және тіректер: біліктер 

мен осьтер; тіректер; берік элементтер: 

серіппелер; мембраналар мен мембраналық 

қораптар; сильфондар; құбырлы серіппелер; 

приборлар механизмдері: рычагты-шарнирлі 

механизмдер; фрикциялы берілістер; тісті 

механизмдер; жұдырықша механизмдер; 

есептеу құрылғылары.

БҚ

2,3,7

2,5,7

Арнайы пәндер

АП 0.1

Пәнді оқу нәтижесінде оқушы 

- өлшеудің негізгі түрлері мен әдістерін;