Қоғамда көптен бері ой тудырып жүрген мәселенің бірі осы оралман сөзі
жүктеу/скачать 3,14 Mb. Pdf көрінісі
|
| ИӘ — Қоғамда көптен бері ой тудырып жүрген мәселенің бірі – осы оралман сөзі. Оны біз бұрын репатриант ұғымы ретінде пайдаланып жүрдік. Кейін біраз жылдар өткен соң оралман сөзінің мазмұны өзгерді. Әйтпесе уақытында оларды қашып кетіп, жағдай түзелген соң қайтып келушілер деген жағымсыз түсінік етек алды. Тіпті оларға моңғол, қытай, өзбек деген жанама аттар да қойды. Айналып келгенде, бұл адамдар арасындағы түсініспеушілікті туғызды. Осыған орай Елбасымыз оралман сөзіне басқаша балама қарастыру туралы тапсырма берді. Болашақта бұл сөздің қолданыстан шығуына байланысты 41 заңға өзгеріс енгізілуі тиіс болады. Яғни ондағы оралман сөзінің бәрін жаңа атаумен ауыстыруымыз керек қой. Өткен жолы осы мәселеге байланысты жиын өтіп, көптеген пікірлер айтылды. Рас, қазақтың тілі бай. Бірақ соған қарамастан, ол заңның тілі болуы қажет. жоқ – Жалпы, оралман сөзін басқа атауға ауыс тыруға қарсы емеспін. Ал оны «этни калық отандастар» деп атау туралы ұсыныс тар айтылып жатыр. Меніңше, біз бұған асық пауымыз керек. Этникалық отандастар деген сөзге келетін болсақ, отандастар де ген жал пы ұғым болып кетеді. Оның алдына этни калық деген сөз қосып, бір қазақты екі ге бөліп алғандай қылудың қажеті ша малы секілді. Сондықтан оларды оралған қазақ тар, оралатын қазақтар болмаса шетте гі қа зақтар деген секілді бір ұғыммен атауы мыз керек секілді. Біз шеттегі қандастары мыз ды атау барысында қазақ деген сөзді қол данудан қашпағанымыз жөн. Бұл қайта бізді біріктіруге, тұтастыруға жетелейтін ұғым бо ла ды. Бұл жерде жалтақтық таны туы мыз орын сыз қылық саналмақ. Шеттегі қазақ тар дың бәрі кезінде әртүрлі тағдыр қыс пағымен кетіп қалған, сол жерлерде қа лып қойған өзі міздің қандас бауырлары мыз. Республикалық қоғамдық-саяси ақпараттық газет Владимир РыжкоВ, саяси сарапшы, РФ Мемле кет тік думасының бұрынғы депу таты: «Орыс халқы үшін дәстүрге айналған бір теория бар, мем лекет басшылары: тақырбасқа лың шашты, тақырбасқалың шаш ты болып кезекпен ауысып оты рады. Оның айқын бір көрінісі бүгін де байқалып отыр ғой». (rosconcert.com сайтынан) №74 (74) 15 мамыр жұма
2009 жыл
Нұртай САБИЛЬЯНоВ, Мәжіліс депутаты: Уәлихан қАЛИжАН, Мәжіліс депутаты: Ж ОБ А 4-бет 5-бет 7-бет ОйКӨКпАР Көрермен Сәпиевті көре алмай кетті... «Шәкен
жұлдыздары» жанатын күн жақын Қазақстанның аграрлық саясаты қандай болуы керек?
Тыл
С ы М ДАТ! 6-б етте оралбай ӘБДІкӘРІМоВ: ШЕНЕУНІКТЕРДІҢ ТАБыСыН ЖАРИЯлАУДы ЗАҢДАСТыРУыМыЗ КЕРЕК Шымкентті Лондонға теңестірген жарымжан жоба Осы өңірдегі әріптесте рі міз дің хабарлауынша, Зе ле нов ауданының Раздольное ауы лы маңына бей мәлім ны сандардың құлағанын көктемгі егіс жұмы сы нан қайтып келе жатқан жергілікті шаруа қо жа лығының механизаторы Денис Кононов бай қапты. Оның ай туын ша, беймәлім нысан жан жағына ұшқын шаша қат ты екпінмен жерге гүрс еткен. Ме ханизатор алғаш қыда зә ре сі қалмай қорқып кетке німен, кейін тылсым ның сырын бі луге құмартып, көк тен түскен темір шарларды трак торы мен үйіне алып келеді. Бірақ әйелі азардабезер болып, ауыл сыртына апарып лақтыр тады. Диаметрі 40 сантиметр болатын шарлардың бірі бүтін, екіншісінің бір бүйірі балқып кеткен екен. Раздольноеға келген Төтенше жағдай лар жөніндегі және Санитарлықэпидемиологиялық қада ға лау департа мент терінің мамандары шар тәрізді ны сан дардың не екенін әлі тап басып айта алмай отыр. Болжам бо йынша ол адам қолымен жасалған ұшу аппаратта рының қалдығы болуы мүмкін. «Жабдықтың қайдан шыққанын және қандай мақсатта жасалғанын арнайы тексерістің нә тижесі анықтайды. Ал металл шарлардың құрамында ғы радиация мөлшеріне кел сек, қауіп төндірер әсер байқал майды», – дейді Батыс Қазақстан облыстық төтенше жағ дайлар жө ніндегі де парта ментінің басқарма бастығы Мак сим Хайре кенов. P.S. Ана жолы алматылық астрофизиктер Көктөбе аспанынан байқалған нысанның жергілікті тұрғындар қолдан жасаған жабдық екенін дәлелдеп берген еді. Бұл жолы да беймәлім шарларға «жасанды НЛО» де ген болжам жасалып отыр. Ал көпшілік оларды із-түзсіз кеткен «ҚазСаттың» қалдығы болар деп ойлаған... Болатбек МұхТАРоВ Тағы да «жасанды НЛо» ма? Газетіміздің №59 санында Алматы аспанынан байқалған ұшатын беймәлім нысан жайлы жазғанбыз («көктөбе аспанында беймәлім нысан ұшып жүр», 22.04.2009). Ал кеше Батыс қазақстан облысында көктен әлдеқандай қос шар құлағаны жайлы ақпарат тарады. облыстық төтенше жағдайлар жөніндегі департаментке хабарласқанымызда, бір топ маманның оқиға орнына дереу аттанып кеткені белгілі болды. жақында Шымкенттің жаңа бас жоспары қайта жасалды. ондағы көрсетілген қаланың көлемі – 86 мың (!) гектар. Маман болмасақ та, бұл көлемнің тым үлкен екендігін болжаған бо- латынбыз. Сол секілді Шымқаланың көркі де адам танымастай өзгеріп, Американың аспалы көпірлермен әспеттелген алдың- ғы қатарлы қалаларының бейнесін елестетті. Әрине, жобада. ...де дiм-ай, а у! Үкіметтің тапсырмасын бірде-бір облыс орындай алмай отырғаны жайлы естіп пе едіңіз? кеше Астанада Премьер-министр кәрім Мәсімовтің барлық деңгейдегі әкімдермен өткізген кездесуі барысында осыған куә болдық. «Әрбір кәсіпорындағы өндіріс сатысының барлық кезеңіне, шикізат пен азық қорынан бастап, дайын өнімді нарыққа шығаруға және олардың нақты даму жоспарына дейін сараптама жүргізудің қажеттігі жөніндегі Үкіметтің тапсырмасын бірде-бір облыс орындамағанын айта кеткім келеді», – деп қалды ауыл шаруашылығы министрі Ақылбек күрішбаев өз баяндамасында. Бір қызығы, пәлендей әкетіп бара жатқан күрделі тапсырма да емес. кәсіпорындардың жұмысын егжей-тегжейлі сараптап отыруы тиіс. Бір жағынан, бұл әкімдердің ешқандай тапсырмасыз-ақ күнделікті істейтін шаруасы емес пе? Сонда әкімдердің өзі қадағалайтын аумақтағы кәсіпорын жұмысынан еш хабарсыз болғаны ма? Салтан СӘкЕН жалғасы 3-бетте жеке және заңды тұлғалар үшін: индекс – 64259. «қазпошта» Ақ-тың барлық бөлімшелерінде жазылуға болады 2009 жылдың екінші жартыжылдығына жазылу басталды. «Алаш айнасына» жазылу жалғасады Шадияр МоЛДАБЕк Болжамымыз алдамапты. Ал ма ты қаласында өткен Қазақ стан ның қоғамдық құры лыс шы лар ке ңесінің отырысында ар найы ма ман дар Шымкенттің бас жоспа ры ның шынайы өмір ден тым ал шақ тығын алға тартты. Жобаны іске асы ру мүмкін де емес. Бейнелей айт қанда, фун да менті жоқ фантас тика! Өйткені 86 мың гектарлық қа ла көлемі жа ғынан әлемдегі Мәскеу мен лон дон секілді санаулы алып қа ла ларға ғана жол береді екен. Бір қызығы, жобаның көліктік инфраструктура бойынша инже нері Камал Наурызбаевтың өзі де авторларының бірі бола тұра өз дерінің жасаған жобасына қатыс ты енді оңдырмай сын айтып жүр. «Қала аумағы тым үлкен, оны игеру мүмкін емес, шаһар шағын, жинақы болуы тиіс», – дейді ол. Бір түсін бегеніміз, осы пікірді жо баны жасап жатқанда неге айтпады екен? Ал осы жарамсыз жобаны жа сауға осы күнге дейін қала қоржы нынан 50 миллион теңгеге жуық қа ражат жұмсалыпты. Егер де осы қа ражат әлеуметтік тұрмысы төмен от басылардың қажетіне жұмсал ған да жарымжан жоба жасағаннан гөрі әлдеқайда сауапты іс болған бо лар еді. Қазақша айтқанда, «қорқыт деген де осылай қорқыту» керек пе еді?!. Серікжан кЕНжАЛИН, Облыстық сәулет және қала құ ры лысы басқармасы бастығының орын басары: – Сәрсенбі күні әкімдікте осы бас жос пар бойынша арнайы жиналыс бол ды. Сонда айтылды, Мәскеудің кө лемі 110 мың гектар шамасында екен. Ал әлемге әйгілі лондонның көлемі – 95 мың гектар. Шымкенттікі – 86 мың гектар! Айырма аз ғана. Ал тұрғындар саны жағынан айырмашылық жер мен көктей. лондонда 15 миллионнан ас там халық тұрады. Мәскеуде де бұдан көп болмаса аз емес. Талап бойынша бас жоспар жасалмас бұрын қала хал қының санын болжап алу керек. Мәсе лен, қала халқы 30 жылдан кейін қан ша болуы мүмкін деген секілді. Соған қарай қала аумағы, көппәтерлі үй лердің қажеттілігі, қажетті инфра струк туралардың жобалары жасала ды.
Оңтүстік Қазақстан облысы Мансұр Х
АМИТ Кешелі бері әкім атаулының бәрін Астанадан таба сыз. Облыстардың, Алматы мен Астана қала ла рының, үлкендікішілі өзге де қалалардың, аудандардың және ауылдық округтердің әкімдері тайлытұяғымен келіпті. Астанамен сағына қауышып, әлде бірінші рет табан тигі зіп тұрған болса керек, «Бәйтерек» монументі, Ақорда се кілді көрікті орындардың алдында жарқжұрқ сурет ке түсіп жатқан әкімдерді бірден танисыз. Олардың бәрі нің дерлік «Нұр Отан» партиясының мүшесі екенін ес кер сек, бүгінгі құрылтайға қатыспай кете қоймас.
2 РеспубликалыҚ ҚоҒамдыҚ-саяси аҚпаРаттыҚ газет №74 (74)
СаяСи бюро Байқау
«Журналист әр жерден алған мағлұматын толық тексермей, асығыс жазып жіберсе, өзі де ұятқа қалады, басылымның да беделіне нұқсан келтіреді. Журналист сын жазғанда, қоғам дұрыс болсын, орын алған кемшіліктер жойылсын деп ойлайды. Сыбайлас жемқорлықты, қоғамдағы тәртіпсіздіктерді жазады, халықтың көңілінен шықпай қалатын шенеуніктердің әрекеттері сынға алынып жатады. Оның бәрі де қажет. Сынның не гізінде тәрбие жатқаны абзал. Сол арқылы оқыр мандарға ой салу керек. Сын мақаланы оқыған адам ондай әдепсіздікке бармау керектігін ұғынса, басылымның мақсаты орындалғаны деп білеміз». (ҚазАқпаратқа берген сұхбатынан) Без
Бен ? А л А ш т ы А л А ң д А т Қ А н с А у А л А л А ш т ы А л А ң д А т Қ А н с А у А л нұрлан ЕріМБЕтОв, саясаттанушы: Марат БашиМОв, заңгер, Еуропалық құқық және адам құқы институтының төрағасы: Досым СәтпаЕв, саясаттанушы: «нұр Отанның» 10 жылдық жұмысына қандай баға бересіз? – «нұр Отан» партиясы өзінің 10 жылдық ғұмырында біраз өзгерістерді, ауыстүйістерді басынан өткерді. еліміздегі фаворит партияның алғашқы жылдардағы еңбектеріне «үш» деген баға берем. атқарған іс қимылдары мойнына жүктелген міндеттермен қиыспайтын еді. Себебі құрылған кездері «нұр Отан» партиясының әр бастамасы негізінен, науқаншылдық пен ұраншылдыққа құрылған. ал партияның бүгініне «төрт» деген баға берем. Әсіресе, басшылығына жас буын келіп отырғалы бері оның жалпы келбеті де өзгеріп салды. Меніңше, осы келген буынға ары қарай жұмыс істеуге мүмкіндік берсе, әлі де біршама тәуір өзгерістер болады деп ойлаймын. – «нұр Отан» партиясының жұмысын жақсы бағалаймын. Әсіресе, әлеуметтік салада атқарған жұмыстары көзге көрініп тұр. азаматтардың шешілмей жатқан мәселелерін қайта қарастыру жұмыстарын жіті бақылап отырдым. Сондайақ бірқатар игі заңдардың қабылдануына сеп болды. Мысалы, соңғы шақырылымдағы Парламент қабылдаған 159 заң жобасының 34і осы «нұр Отан» партиясы көтеріп жүрген мәселе бойынша қамтылған. Оның үстіне, партия құрамында жүрген бюрократ шенеуніктердің соңғы кездері ысырыла бастағаны маған ұнайды. «нұр Отанды» тек сөз бен пікірдің ғана емес, істе де біраз жетістіктерге жеткен партия деп есептеймін. – егер мектеп тәртібі бойынша бағалайтын болсам – «екі» қояр едім. Теориялық тұрғыдан қарасақ, біз партия деген ұғымды мүлде қате түсініп жүрміз. Әсілінде, партиялардың жұмысы басқаша өрбуі керек еді. Мәселен, «нұр Отанның» мүшелігі қалай толысып жатқандығын бәріміз білеміз, яғни мүшелік тізімді әкімшілік ресурспен көбейтетіні жасырын емес. Саяси бәсекеде «нұр Отан» партиясы өзге партияларға дес бермей келеді. елімізде «нұр Отаннан» өзге партиялардың жұмысында нәтиже болмауы олардың идеялық әлсіздігінен я болмаса салғырттығынан емес. әзірлеген Сәкен КөКЕнОв ҮкiМеТ
Министр мен шегірткені қоса шырылдатқан әкімдер... фОруМ
Үкіметтің жауапкершілігін бөлісетiндер табылды Дүниежүзін дүрбелеңге салып, елімізге де суық ызғарын сез- ді ріп жатқан экономикалық дағдарысқа қарсы енді Үкіметпен бір ге «нұр Отан» да үлкен қадам жасамақ. Бұл туралы кеше ел- ордада өткен билік партиясы депутаттарының форумына қаты- су шылар мәлім етті. Мамырдың 15-і күні астанада «нұр Отан» хДп-ның хіі съезі өтетіні белгілі. алқалы жиын алдында ел аза- маттарына жасаған мәлімдемесінде партия өкілдері ендігі уа- қытта дағдарысқа қарсы бағдарламаның тиімді атқарылу жауап- кершілігін Үкіметпен бірге мойындарына алатынын жария етті. аты өзгерген партиялардың заты өзгерді ме? астанаға жиналған әкімдердің Үкімет басшысымен кездесуі әдеттегіден де жай машуақ өтті. Баяндамашылардың ылғи ел экономикасындағы тұрақтылықты баян дап жатқаны да ықпал етсе керек. Бірлі жарым жоғарыдағыдай сын болмаса... «Біздің кездесуіміздің басты көздегені – Мемлекет басшысының «Дағдарыс ар қылы жаңару мен дамуға» атты Жолдауын атқарушы органдардың орындауы жө ніндегі сқимыл жоспарының орында луын талқылау. Бүгіндері Үкімет «Жол кар тасының» жемісті іске асырылуы үшін қажетті жағдайдың бәрін жасап отыр», – деді Премьер. Тағы бір айта кетер жайт, шегірткенің биылғы шабуылы да оңай болмайтын іспетті. ауыл шаруашылығы министрлігі шегірткеден келер қауіпқатерге қардың көбесі сөгіле кіріскен болатын. Тіпті жылы жақтан келетін қараторғайларға дейін жағ дай жасалуда. Шегірткелерді азайту ға олардың да септігі тимек. Мамандардың сараптауынша, тиісті алдын алу шара ла рын дер кезінде атқара алмасақ, 2 мил лион гектарға жуық егістік жеріміздің ойрантопанын шығарайын деп тұр. Осы ған қатысты үйірлі шегірткемен күреске қаражат республикалық бюджеттен, ал жеке дара жүрген шегірткелермен күресу үшін қаржы жергілікті бюджеттің есебінен бөлінеді деп келісілген болатын. Яғни Үкімет жергілікті билік органдарының қал тасына аса ауыр салмақ салғысы келмеп еді. Соның өзінде қаншама облыс «шық бермес шығайбайлық» танытып, шегірт ке лерге қарсы жеткілікті шара қол данбай отыр. атап айтқанда, Павлодар, қостанай және Оңтүстік қазақстан об лыс тарының кейбір аудандары ғана шегірт келерге қарсы қам жасап жатыр екен. ал басқа облыстар осы уақытқа дейін қара жат шығармай, сараңдық танытып отыр арпалыс та Үкі метіміздің қасықтап жина ған абыройын әкімдердің сараңдығы нан бі рер аптада ғана шегірткеге жем қылып алып жүрмесек не қылсын?! Астана ға ны белгілі болды. Мұны да ауыл шаруашы лығының жанашыры ақылбек қа жы ғұл ұлы мәлім етті. қазақ «жұт – жеті ағайынды» дегенді бекер айтпаса керек. Дағдарыспен Кез келген саяси партияның атауы құрылымның негізгі көзқарасы мен идео логиясын айшықтап тұруы шарт. Кең та ралған либералды-демократия- лық, коммунистік деген атау лар сол партияның негізгі мақсатын айқындап тұрады. яғни бірі ашық қоғам құруға ұмтылса, екіншісі қоғам мүшелерінің теңдігі, тап күресі т.б. ұрандарды ойға салады. ал ресейдің «яблоко» пар- тиясы құрыл тайшылары болған явлинский, Болдырев, лукиндердің тегіне бай ла нысты қойылған. атаУДа Да Мағына Бар форумға қатысып сөз сөйлеген Премь ерминистрдің орынбасары Се рік ахметовтің мәліметіне сүйенсек, Үкімет дағдарысты еңсеруде ештеңеден аянып жатпаған секілді. Бір ғана мысал, жыл басынан бері әлеуметтің әлеуетін арттыруға арналған 4000ға жуық ме морандумға қол қойылыпты. Бұл – ел басы атап көрсеткен бизнестің әлеумет тік жауапкершілігін арттырудың негізгі ұстанымына жауап беретін жайт. қар жы лық дағдарыстың бір қыспағы жұ мыссыздық жайы десек, Үкімет бекіткен «Жол картасы» ол қиындықтың да жөнін келтіріп, тігісін жатқызуда үлкен жол сілтеп отыр. Бұл мақсатта ел қазына сынан қаржы да қарастырылып қойған. атап айтар болсақ, әлеуметтік жұмыс орындарын ашу мен жастар тәжірибесін арттыру бағытында бюджеттен 8,6 мил лиард теңге бөлінді. С.ахметов «Жол картасы» аясында 260 мыңдай жұмыс орны ашылып, 4,7 мыңға жуық нысан жұмыс істей бастайтынын айтты. ал жұмыскерлерді қысқартпау жайында қол қойған меморандумдардың нәти жесінде өндіріс орындары өз уәделерін 98 пайызға орындауда. Соның арқа сында 5000ға жуық кәсіпорында 700 мың жұмысшы алаңсыз қызмет етіп жа тыр. негізгі құрамы нұротандықтардан ғана құралған Парламент депутаттары іске кіріскеннен бері Үкімет дайындаған 180 заң жобасын мақұлдаған. «Олар дың 159ы заңдық күшіне еніп үлгерді», – дейді Мәжіліс төрағасы Орал Мұ хаметжанов. форумға қатысқан Серік ах метов «нұр Отан» партиясының ха лық тық тұғырнамасы Үкімет үшін әлеу меттікэкономикалық саясатты қалып тастыратын негізгі бағыт екенін қадап айт ты. Премьерминистрдің орынба са ры партия тұғырнамасынан орын алған ел азаматтарының сапалы өмір сүруін қамтамасыз ету, жоғары технологиялар мен бәсекеге қабілетті экономика құру, білімғылым саласын дамытудың бәрі Үкімет дайындаған бағдарламалар мен жобажоспарлардағы міндеттермен ба рынша сәйкес келетінін тілге тиек етті.
Ырымтыйымды қалт жібермейтін ха лық болғаннан кейін саясатта да ырымшыл қасиет жоқ емес. Үлкен жолға шыққанда, сапарға аттанғанда бата бергенде айты латын «ақ жол болсын!» деген сөз біздегі білдей бір партияның атауы. Сондайақ «Отан» партиясы да нұрлы жолды таңда ғанының белгісі ретінде «нұр Отан» деп аталды. ал қалған партиялардың атаулары өздері басымдық беретін салаға байла нысты «ауыл», «Әділет», «руханият» деп ата лады. ал соңғы 10 жылдағы саяси ахуал ға көз жүгіртсек, кейбір саяси пар тиялардың атауларының өзгеріске ұшы рағанын байқаймыз. Осыдан он жыл бұ жүктеу/скачать 3,14 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|