Подвижные игры в подготовке футболисток на начальном этапе к. И. Адамбеков – д п. н., проф., Каз нпу им. Абая

Вестник КазНПУ имени Абая, Серия «Начальная школа и физическая культура», №1 (36), 2013 г. 
 
124 
болады. Ол ӛмірді мағыналы ұғынуды, жаңа шығармашылық жинақтау жасауды, жаңа идеялар кӛтерудегі 
зиялылық іс-әркетті және оларды ӛмірге ендірудегі дене еңбегі іс-әрекетін біріктіреді. Әр түрлі іс-әрекет-
тің ӛзіне тән ерекшеліктеріне сай, шығармашылық барысы да сан-қилы болады [2]. 
Басқа сфералардағы (ғылым, ӛнер, техника) шығармашылықтан айырмашылығы педагогтік шығарма-
шылықтың мақсаты әлеуметтік құнды жаңаны, оригинальді нәрселерді жасау емес, ӛйткені, оның ӛнімі 
әрқашан  жеке  тұлғаның  дамуы  болып  қала  береді.  Педагог  іс-әрекетінің  ұжымдық  сипатын  да  оның 
ерекшелігіне жатқызады, ӛйткені педагогикалық іс-әрекет нәтижесі басқа оқытушыларға, жанұяға және 
басқа  да  әсерлерге  байланысты.  Сонымен  қатар,  жұмыс  нәтижесі  ұжымдағы  психологиялық  жағдайға 
және  оқытушылардың  ынтымақтастық  деңгейіне,  психикалық  және  физикалық  кӛңіл-күйіне  де  тәуелді 
болады. Шығармашылық қабілетті дамытуда ең маңызды кезең мектеп кезеңі болып табылса да, оқушы-
лардың қабілеттерін дамытудың да орны ерекше. 
Қабілеттің  шығармашылық  деңгейге  жеткізілуі  неге  байланысты  деген  сұрақтар  әрбір  ұстазды 
мазалайды. Шығармашылық әрекет ӛте күрделі үрдіс және ол адамға ғана тән. Шығармашылық – адам іс-
әрекетінің  түрі.  «Қабілет»  ұғымына  берілген  психологиялық  анықтамалар  саны  ӛте  кӛп.  Қабілет  –  деп 
әрекеттің  талаптарын  қанағаттандыратын  және  үлкен  жетістіктерге  жеткізетін  адамның  қасиеттерінің 
синтезін атайды (А.Н. Леонтьев). 
«Қабілет – білім алуға қажетті адамның психологиялық ерекшеліктері», – дейді А.В. Петровский. 
«Қабілет  –  іс-әрекеттің  белгілі  бір  түрін  ойдағыдай,  нәтижелі  орындаудан  кӛрінетін  адамның  жеке 
қасиеті», – деп жазады академик Т.Тәжібаев. Қабілет – адамның іс-әрекетінің белгілі бір түрін орындай 
алу мүмкіндіктері деген де анықтама бар.  
Қабілет проблемасы – жекелік айырмашылықтар проблемасы. Егер барлық адамдардың түрлі әрекет-
пен  айналасуға  арналған  мүмкіндіктері  бірдей  болса,  онда  қабілет  туралы  сӛз  етпеуге  де  болар  еді. 
Мүлдем  еш  нәрсеге  қабілеті  жоқ  адам  болмайды.  Әр  адамның  бойында  бір  нәрсеге  деген  қабілет 
болатындығы кеңестік психология ғылымының негізгі ережелерінің бірі, бірақ ол қабілеттің дәрежесі әр 
адамда  әр  түрлі  деңгейде  болады.  Олардың  іс-әрекеттің  белгілі  бір  түріне  қабілеті  не  жоғарылау,  не 
тӛмендеу  келеді.  Қабілет  туа  біткен  қасиет  емес,  олар  ӛмір  сүру  барысында  іс-әрекет  арқылы  дамып 
отырады [3]. 
Тәрбиеші-мұғалімнің, оқушылардың дүниеге кӛзқарасы, ӛмірге және еңбекке ұлықтық-талғамдық 
қатынасы сияқты күрделі тәрбиелік міндеттерін шешуде шығармашылықтың ерекше мәні бар. Тәр-
биеші-мұғалім  шығармашылығы  теорияны  терең  білу,  осы  заманғы  келелі  мәселелерді  мағыналы 
ұғыну болып табылады. Ол оқу-тәрбие міндеттерін жоғары тиімділікпен шешілуден, ойлаудың тома-
ға-тұйық  еместігінен,  ӛз  ойын  сауатты  баяндап  беруінен,  зор  сеніммен  кӛрінеді,  осылайша  оқушы 
бойындағы белсенділікті оятады. 
Педагогикалық  қызмет  те  әр  алуан  педагогикалық  міндетті  шешуді  қарастырады.  Педагогикалық 
міндеттерді дұрыс шешуді үйрену болашақ педагогке оңайға түспегенімен, ӛте қажетті, ӛйткені мұндай 
әрбір  шешімнің  ӛзі  –  күрделі,  кӛп  кезеңді,  шығармашылық  процесс.  Шығармашылықтың  ӛзі  міндетті 
қоюдан басталады. Балалармен қарым-қатынас жасау, олардың оқу жұмысы мен еңбегі, қоғамға пайдалы 
іс-әрекеті  мен  кӛңіл  кӛтеруін  ұйымдастыру  арқылы  тәрбиеші-педагог  олармен  тікелей  бірлесіп  әрекет 
етіп, еңбекке, білімне, жолдастарына, мектепке деген кӛзқарасын, мінез-құлқы мен қылығын ойлауы мен 
ерік-жігерін танып біледі. Осы бақылаулардың ӛзі педагогикалық міндеттерді қоюдың негізіне айналады. 
Педагогикалық  міндет  дегеніміз  пайда  болған  педагогикалық  жағдайды  мағыналау  және  осының 
негізінде шешім қабылдау және қажетті әрекеттердің жоспарын құру. Педагогикалық міндетті дұрыс қою 
үшін  тәрбиеленушілеріңді  жақсы  танып  білуің,  ӛз  қызметіңнің  нақты  мақсатын  белгілей  алуың  қажет. 
Әрбір  педагогтің  тек  ӛзіне  ғана  тән  «педагогикалық  міндеті»  болады,  ол  оның  оқушысының  ӛмірі. 
Педагогикалық міндет қойылғаннан кейін педагогикалық ықпал әдістерін жобалау кезеңі басталады, яғни 
педагог  балалармен  алдағы  практикалық  жұмысты  жоспарлайды.  Мұндайда  оның  ең  басты  кӛмекшісі-
педагогиканы, психологияны, оқыту және тәрбиелеу әдістемесін білу. Шығармашылқпен жұмыс істейтін 
педагог жаңа, әдеттен тыс шешім қабылдауға, іс-әрекеттің барлық жағдайын барынша толық пайдалану-
ға,  балалардың  мүмкіндігі  мен  қажетін  ескеруге  тырысады.  Ол  бұрынғы  белгілі  жайттарды  қайталауға 
кӛнбейді де, қазіргі ғылыми деректерді кеңінен пайдаланады, үнемі ізденеді. Бұл жоспар мұқият ойласты-
рылады, онда алдағы жұмыстың бүге-шегесіне дейін қарастырылады. Педагогьің білімі, тәжірибесі мен 
сезінуі, бала ӛміріне деген шын ықыласы, оның педагогикалық шешімді дұрыс қабылдауына жәрдемдесе-
ді. Педагогикалық міндеттерді үлкен үш топқа бӛлуге болады: стратегиялық, тактикалық, оперативтік. 
Стратегиялық міндеттер – бұл ең ірі, ең үлкен міндеттер, оны шешу тәрбиеленушілердің жеке басын-
да, олардың ӛмірге, еңбекке, бір-біріне деген қарым-қатынасында елеулі ӛзгерістер тудыруы тиіс. Мұндай 

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Бастауыш мектеп және дене мәдениеті» сериясы, №1 (36), 2013 ж. 
125 
міндетті шешу-педагогикалық мұраттың белгілі бір шебіне жуықтау деген сӛз. Ол үшін педагог тәрбиелік 
ықпалдың тұтас жүйесін жобалайды. Стратегиялық міндеттерді шешу кӛп жағдайда ұзақ уақытты қажет 
етеді. Сынып немесе топ жетекшісінің қызметіндегі мұндай міндеттің мысалы ретінде балаларды саналы 
тәртіпке тәрбиелеуді атауға болады. Стратегиялық міндет тактикалық міндет жүйесі арқылы нақтылана-
ды, ал оны дәйекті шешу алға қойылған стратегиялық мақсатты қамтамасыз етуі тиіс. Мәселен,  саналы 
тәртіпке  тәрбиеленумен  жұмыс  істей  отырып,  сынып  жетекшісі  мынадай  тактикалық  міндеттерді  қою 
мүмкін.  Оқушылардың  оқу  тапсырмасы  мен  қоғамдық  тасырманы  тиянақты  орындауына  баулу,  тәртіп 
бұзушылыққа  жол  берілмейтіндей  етіп  оқу  жұмысын  ұйымдастыруды  қамтамасыз  ету,  оқушылар 
ұжымында  тәртіп  бұзушылықтың  барлық  жағдайына  белсенді  қоғамдық  пікір  туғызуды  қалыптастыру, 
осы  жұмыстарға  оқушылардың  ӛздері  басшылық  ету  рӛлін  арттыру  т.б.  Бұл  міндеттерді  шешу  үшін 
педагог топпен және жекелеген балалармен міндет және жауапкершілік туралы әңгіме ӛткізіп, ата-аналар 
жиналысын шақыруды, осы бағытта  оның тобында сабақ беретін бүкіл мұғалімдер жұмысын үйлестіруді, 
қамқорлыққа алған кәсіпорынның еңбек ұжымымен ынтымақтасу мүмкіндігін қарастыруды т.б. жоспар-
лай  алады.  Стратегиялық  және  тактикалық  міндеттерді  қоюды,  сондай-ақ  педагогикалық  ықпал  ету 
әдістерін жобалауды педагог дербес те, әріптестерімен бірге де жүзеге асырады. Бұл кезеңдерде балалар, 
әдетте, педагогтың жоспары туралы әлі ештеңе білмейді. Іс-әрекетті жоспарлаудан оны тікелей орындауға 
кӛшу – бұл тактикалық міндеттен оперативтік міндетке ауысу, яғни жедел түрде, балалардың кӛз алдын-
да, солардың белсене қатысуымен шешілетін міндеттер. Оқушылардың шығармашылық ойлауын табыс-
ты дамыту – тек оқу-тәрбие үрдісі кезінде оқушының жүйелі түрде белсенді интеллектуальды ізденіске 
тартылуы  арқылы  ғана  мүмкіін.  Оқушы  осы  кезде  туындаған  оқу  проблемасын  салмақтап,  негізделген 
және жан-жақты тексерілген шешім қабылдайды, оны практикада жүзеге асырады. Сӛйтіп, оқушы «жаңа» 
ғылыми білімді игеруші орнына қойылады да, шығармашыл зерттеушілік тәсілдерін үйренеді [4]. 
Оқушы шығармашылығы дегеніміз – ой бостандығы мен еріктілік болған жағдайда ойлау үрдісін бір 
ізділіктен  шығарып,  логикалық  ойлауды  талдағыштық  тұрғыға  жетелеп,  ӛзін-ӛзі  дамытатын  ой  еңбегі. 
Осындай  еңбектің  негізінде  білімді  игеруге,  оқуға,  оқи  білуге  тәрбиелеу  білім  беру  үрдісінің  негізіне 
айналса, баланың жан-жақты дамып, шығармашыл адам болып жетілуінің негізі болады [5]. 
Шығармашылық сипаттағы сабақтар түрлерін жүйелі ұйымдастыру арқылы оқушылардың танымдық 
белсенділігі қалыптасып, ұстазы берген ақпаратты, іс-әрекет тәсілдері мен бағалау ӛлшемдерін қамтитын 
қоғамдық және ұжымдық тәжірибе тағлымдарын игеріп қана қоймай, оқушы барлық іс-әрекетте шығар-
машылық  бағыт  ұстанады,  қабілет,  білігін  ұштай  түседі.  Шығармашылық  сабақтардың  оқушылар  үшін 
мынадай маңызды жақтары бар: 
-
 
оқушының танымдық іздемпаздығы қалыптасады; 
-
 
сұрақтарды, мәселелерді терең талдауға үйренеді; 
-
 
шығармашылық ой-ӛрісі артады; 
-
 
кітаппен  жұмыс,  кӛркем  және  ғылыми  әдебиеттер,  баспа  материалдармен  жұмыс  істеу  біліктерін 
қалыптастырады; 
-
 
ұжымдық ой-пікірлері жетіледі, топ мүшелерін пікірлерімен ортақ тұжырым жасауға үйренеді; 
-
 
мұғаліммен оқушылардың қарым-қатынасы ынтымақтастыққа болып, сенімділіктері артады; 
-
 
оқушы ӛз ойын еркін айтуға, сӛз мәдениетіне үйренеді; 
-
 
білімін жүйелі түрде толықтыруға; 
-
 
ӛз әрекетіне сын тұрғысынан қарауға; 
-
 
тұжырым жасап қорытындылауға үйренеді; 
- оқу міндеттерін тиімді шешу мүмкіндігін тудырады. 
Жаңа материалдарды түсіндіруде ақпарат беруші қызметінде ғана қалмай, мұғалім баланың танымдық 
дербестігін қалыптастырудағы әрекеттерін негізгі міндеттеріне тоқталсақ: 
- білімді шығармашылықпен меңгеру дағдыларын қалыптастыруы; 
- білімді шығармашылықпен қолдануға дағдыландыру және оқу проблемаларын шешу шеберліктерін 
арттыру; 
- ғылыми дүниетанымды қалыптастыру т.б. 
Оқу  іс  әрекетінде  мұғалім  мен  оқушы  тығыз  байланыста  болуы  керек.  Ол  үшін  мұғалім  бар  күш  - 
жігерін, педагогикалық шеберлігін оқушы бойындағы табиғи мүмкіндіктерді ашуға, үйлесімді дамытуға 
бағыттауы,  шығармашылық  жағдай  жасауы  қажет.  Ал  оқушы  ӛз  тарапынан  белсенділік,  дербестілік 
кӛрсетуі, ӛзіне деген сенімділігі арқылы шығармашылық әрекетті қалыптастыра алады. Бастауыш сынып-
тарда шығармашылықпен жұмыс істеуге үйренген оқушы жоғары сыныптарда шығармашылық жұмыс-
тың қай түріне болсын бейім болады және дұрыс жол табу үшін дұрыс ой түйіп, ӛздігінен сапалы, дәлел-
деді шешімдер қабылдай білуге тырысады [6]. 

Вестник КазНПУ имени Абая, Серия «Начальная школа и физическая культура», №1 (36), 2013 г. 
 
126 
Егемендігін  алған  елімізде  жаңа  ғасыр  алдында  оқытудың  жаңа  жүйесі  қалыптасуда,  ертеңгі  күнге 
бағытталған рухани жаңарудың іргетасы қалануда. Оқушылардың ақыл-ойын, шығармашылығын дамыту 
мәселелерін шешеді. Білімнің сапасын кӛтереді. Бастауыш сыныптың қай пәнінде болсын оқушылардың 
танымдық,  шығармашылық  қабілетін  дамыта  оқыту  олардың  сабаққа  деген  қызығушылығын  оятып,  ӛз 
ойын ашық, қысылмай жеткізе білуін, ынтасын дамыта түседі. Шығармашылық дарындылықтың белгіле-
рі  әртүрлі  болатындығы  қиындық  туғызады  және  де  олар  әлеуметтің  ортамен  тығыз  байланысты. 
Баланың  қандай  болса  да  кез  келген  шығармашылық  талпынысын  құптауымыз  керек.  Себебі  оның 
астарында баланың таза, ашылмаған шығармашылық бастауы жатыр. О.Бальзактың «Ұдайы еңбек ету – 
ӛнердің де, ӛмірдің де заңы» дегеніндей, оқушылардың шығармашылық қабілеті мен белсенділігін артты-
руда мұғалімге үнемі ізденуге, тұрақты еңбек етуді міндеттейді. 
 
1.
 
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңы, «Қазақстан-2030» стратегиялық бағдарламасы.  
2.
 
Бабаев С.Б., Жалпы педагогика / Бабаев С.Б., Оңалбек Ж.К. – Алматы, 2005. 
3.
 
Богоявленская Д.Б. Психология творческих способностей. – М.: Академия, 2002. 
4.
 
Селиванов В.С. Основы общей педагогики: теория и методика воспитания. – М., 2000. 
5.
 
Цукерман Г.А. Как младшие школьники учатся учиться. – М., 2000. 
6.
 
Андреев В.И. Педагогика творческого саморазвития. Инновационный курс. Кн. 1 и 2. Изд-во Казанского 
ун-та, 1998. 
 
Резюме 
В данной статье рассматриваются психологические особенности повышения творческих способностей учащихся 
начальных классов. 
 
Summary 
This article focuses on the psychological characteristics enhance creative abilities of students in primary schools. 
 
ОСНОВЫ ПРОВЕДЕНИЯ ЧЕРЛИДИНГА В ВУЗАХ 
 
О.В. Муртазина – преподаватель, магистрант, кафедра ОФК, КазНПУ им. Абая 
 
Черлидинг – физическая активность, иногда соревновательный вид спорта, основанный на выполне-
нии программы, как правило, длительностью от одной до трех минут. Программа включает в себя элемен-
ты акробатики, компоненты танцев, прыжки, пирамиды, речевки, которые выполняются под ритмичную 
музыку. Команду черлидеров часто называют группой поддержки. 
Черлидинг можно разделить на два основных направления: 
1.
 
Соревнования  команд  по  программам,  подготовленным  по  специальным  правилам  в  различных 
номинациях; 
2.
 
Работа со спортивными командами, клубами, федерациями для выполнения следующих задач: 
 
привлечение  зрителей  (болельщиков)  на  стадионы  и  в  спортивные  залы  с  целью  популяризации 
физкультуры и спорта, здорового образа жизни; 
 
создание благоприятного морально-психологического климата на стадионе, смягчение агрессивного 
настроения болельщиков-фанатов, создание обстановки «позитивного фанатизма» и управление эмоция-
ми фанатов; 
 
поддержка спортивных команд, участвующих в матче; 
 
активизация и разнообразие рекламно-имиджевой работы на спортивных мероприятиях. 
Черлидинг зародился в США в 1870-е годы и приобрѐл наиболее широкое распространение к середине 
XX века. Изначально данный вид был мужским. Девушки появились в черлидинге только с 1907 года и 
начали доминировать в данном виде спорте во времена Второй Мировой Войны. С появлением девушек в 
данном виде спорта, были введены такие атрибуты как униформа и помпоны (от англ. Pom-Pon). Совре-
менные шоу на 97% состоят из девушек. В 60-е годы ХХ в. Национальная Футбольная Лига США начала 
привлекать черлидеров на футбольные игры – так организовались первые профессиональные команды по 
черлидингу.  Профессиональные  команды  внесли  кардинальные  изменения  в  группах  поддержки  – 
программы стали более интересными и зрелищными. На 80 гг. XX века приходится рассвет современного 
черлидинга.  В  1998  году  была  основана  Международная  федерация  черлидинга  (англ.International 
Federation  of  Cheerleading),  в  которую  входят  следующие  страны:  Тайвань,  ЮАР,  Гонконг,  Индонезия, 
Япония,  Малайзия,  Филиппины,  Сингапур,  Таиланд,  Австрия,  Дания,  Финляндия,  Франция,  Германия, 
Венгрия,  Ирландия,  Норвегия,  Россия,  Беларусь,  Сербия,  Черногория,  Словения,  Швеция,  Украина, 
Великобритания,  Австралия,  Барбадос,  Боливия,  Бразилия,  Чили,  Колумбия,  Коста-Рика,  Эквадор, 
Панама, Перу, США, Венесуэла, Казахстан, Узбекистан. 

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Бастауыш мектеп және дене мәдениеті» сериясы, №1 (36), 2013 ж. 
127 
В Республике Казахстан черлидинг появился в 2007 году. В Федерацию Черлидинга Казахстана вошли 
команды общеобразовательных школ и спортивных клубов. С 2007 года регулярно проходят обучающие 
семинары, Чемпионаты и Кубки РК по черлидингу. За 6 лет развития в Казахстане состоялись следующие 
международные старты: 
 
V Чемпионат мира 2009 г. г. Бремен, Германия; 
 
IV Открытый Чемпионат Азии 2010 г. г. Токио, Япония; 
 
Международный турнир «SunshineCup» среди молодежи, 2012 г. г. Риччоне, Италия. 
Развитие черлидинга в РК идет постепенно, и данный вид спорта приобретает более широкое распро-
странение.  Казахский  Национальный  Педагогический  Университет  им.  Абая  культивирует  черлидинг, 
начиная с 2011 года. В начале 2011-2012 учебного года занятия физической культурой стали проводиться 
потоками  по  200-500  человек,  было  внедрено  проведение  аэробики  с  элементами  черлидинга,  а  также 
была организована секция черлидинга. Секция привлекла девушек 1-2 курса обучения, которые и соста-
вили  сборную  команду  КазНПУ  им.  Абая  по  черлидингу.  Проблема  состояла  в  том,  что  большинство 
отобранных девушек не имели представления о черлидинге, а также имели невысокие показатели общей 
физической подготовки. В работе с командой учитывалось множество факторов, в том числе и особенно-
сти занятий с девушками.  
Специфика занятий черлидингом с девушками обусловлена особенностями строения и функциониро-
вания  женского  организма.  Женщины  по  сравнению  с  мужчинами  имеют  меньший  рост,  верхние  и 
нижние конечности у них относительно короче, а позвоночник длиннее, таз шире и тяжелее, ширина плеч 
значительно меньше, чем у мужчин. Женщины существенно уступают мужчинам в развитии мышечной 
системы. Вес скелетной мускулатуры у них составляет 25-30% веса тела, тогда как у мужчин этот показа-
тель  доходит  до  45%.  При  относительно  хорошо  развитых  мышцах  ног  и  брюшного  пресса  у  женщин 
слабо  развиты  мышцы  плечевого  пояса  и  рук.  Морфологические  особенности  строения  опорно-двига-
тельного  аппарата  женщины  отрицательно  сказываются  на  быстроте  передвижения,  ограничивают 
высоту  прыжков,  затрудняют  выполнение  упражнений  с  опорой  на  руки.  В  то  же  время  особенности 
строения тела создают для женщины выгодные предпосылки для поддержания статического и динамиче-
ского равновесия, облегчая ей выполнение упражнений в условиях опоры на нижние конечности.  
Женский организм отличается от мужского и по своим функциональным возможностям. Работоспо-
собность  женщины,  ее  уровень  и  динамика  имеют  свою  специфику.  Особенности  реакций  организма 
женщины на физическую нагрузку обусловлены относительно небольшими размерами сердца и соответ-
ственно меньшей по сравнению с мужчинами величиной ударного объема крови, более частым ритмом 
дыхания и сердечных сокращений, меньшей жизненной емкостью легких. При физических нагрузках у 
женщин отмечается более частый, чем у мужчин, пульс, менее высокий подъем максимального кровяного 
давления  и  более  продолжительный  период  восстановления  этих  параметров  до  исходного  уровня. 
Несмотря  на  то,  что  под  влиянием  регулярных  и  целенаправленных  тренировок  некоторые  реакции 
организма  женщин  по  своему  характеру  могут  существенно  приблизиться  к  типу  реакций  мужского 
организма,  все  же  есть  достаточно  оснований  говорить,  что  женский  организм  плохо  приспособлен  к 
продолжительным  максимальным  мышечным  усилиям  и  трудно  переносит  длительные  нагрузки  на 
выносливость. 
На  функции  нервной  и  вегетативных  систем  женского  организма  значительное  влияние  оказывает 
деятельность  желез  внутренней  секреции  и  прежде  всего  секреторная  деятельность  половых  желез. 
Периодичность функциональных изменений в женском организме связана с овариально-менструальными 
циклами, вызывающими значительные сдвиги в деятельности важнейших систем организма и существен-
но влияющими на общее самочувствие и работоспособность. Это необходимо учитывать при планирова-
нии занятий – необходим индивидуальный подход к каждой спортсменке. В период менструаций режим 
тренировочных занятий должен быть щадящим – объем и интенсивность нагрузки, как правило, снижа-
ются, упражнения, требующие больших мышечных напряжений, исключаются.  
Специфика  тренировочного  процесса  девушек-черлидеров  обусловливается  в  определенной  мере  и 
психологическими особенностями женщин. Им свойственна несколько большая по сравнению с мужчи-
нами нервная возбудимость, более резкая смена настроения, неуравновешенность и обидчивость, более 
яркое проявление защитных реакций, не всегда достаточная уверенность в своих силах. Процесс воспита-
ния  волевых  качеств,  особенно  смелости,  решительности,  самостоятельности  в  принятии  решений,  у 
женщин  протекает  медленнее,  чем  у  мужчин.На  психическое  состояние  черлидеров  часто  оказывают 
существенное влияние утомление, неудачи на тренировках и соревнованиях, отношения с окружающими, 
общее  самочувствие.  Особое  внимание  нужно  уделить  психологическому  настрою  в  команде.  Друже-

Вестник КазНПУ имени Абая, Серия «Начальная школа и физическая культура», №1 (36), 2013 г. 
 
128 
ственные отношения внутри команды могут значительно сплотить команду и улучшить результативность 
учебно-тренировочного процесса.  
Все  эти  морфо-функциональные  и  психологические  особенности  женщин  должны  учитываться  при 
планировании тренировочного процесса и его осуществлении. В учебно-тренировочной работе с черлиде-
рами  надо  особенно  строго  соблюдать  основные  дидактические  принципы,  и  прежде  всего  принцип 
постепенности и систематичности. Увеличение объема и интенсивности тренировочных нагрузок должно 
осуществляться плавно, в строгом соответствии с физической подготовленностью студенток. 
Систематические  занятия  черлидингом  при  их  правильной  организации  являются  действенным 
средством подготовки девушки к выполнению ее важнейшей функции – деторождению. В этом отноше-
нии весьма важное значение имеет развитие мышечной системы. Хорошо развитые мышцы туловища и 
тазового  пояса  создают  благоприятные  условия  для  нормального  протекания  беременности,  облегчают 
роды и послеродовой период. Специальное внимание надо уделять укреплению мышц брюшного пресса, 
являющихся синергистами мышц тазового дна. Необходимо специально заботиться и о развитии мышц 
спины. Это важно для укрепления относительно длинного и гибкого позвоночника женщины и формиро-
вания красивой осанки. Особое значение в черлидинге имеет сила мышц рук и плечевого пояса. Развитие 
силы этих групп мышц у женщин протекает, как правило, медленно и этот процесс ни в коем случае не 
следует форсировать. 
Важное значение для достижения  высоких спортивных результатов имеет скоростно-силовая подго-
товка  в  черлидинге.  Для  воспитания  скоростно-силовые  качеств  используются  в  основном  бег  на 
скорость и различные прыжковые упражнения. Высота прыжков и сходов с пирамид и стантов должна 
быть такой, при которой спортсменка в состоянии осуществить мягкое приземление. Технике выполне-
ния приземлений необходимо обучать специально. 
Качество выполнения многих упражнений, входящих в арсенал черлидинга, во многом определяется 
их амплитудой. Чем свободнее выполняется упражнение, чем шире его амплитуда, тем оно более зрелищ-
но. Возможность выполнения движений с большой амплитудой определяется главным образом уровнем 
развития гибкости. Эластичные мышцы девушки облегчают развитие этого важного качества. Наиболь-
ший  эффект в развитии гибкости достигается, если соответствующая подготовка начинается  в детском 
возрасте, хотя часто студентки 1-2 курса улучшают свои показатели гибкости, путем упорных трениро-
вок.  Процесс  развития  гибкости  необходимо  осуществлять  постепенно.  Для  достижения  максимальной 
амплитуды движений надо работать параллельно над развитием и гибкости,  и силы. С первых занятий 
надо уделять достаточно времени хореографии, ритмике, гимнастике и другим средствам, способствую-
щим совершенствованию двигательной координации, воспитанию пластичности, грациозности и вырази-
тельности движений, развитию музыкального слуха. 
Недостаток мышечной силы, смелости и решительности нередко является причиной того, что студент-
ки медленно (иногда с большим трудом) овладевают сложными по технике упражнениями, особенно если 
они связаны с определенным риском. При обучении таким упражнениям необходимо тщательно проду-
мывать  организацию  учебного  процесса,  соблюдать  рациональную  последовательность  применения 
различных  методов  и  приемов  (подводящих  и  подготовительных  упражнений,  физической  помощи  и 
надежной страховки). 
Женщины по сравнению с мужчинами обычно менее самостоятельны в тренировочной работе. Роль 
тренера при подготовке девушек-черлидеров более значительна. Даже в тренировке спотсменок высшей 
квалификации  наставник  часто  бывает  вынужден  сохранять  роль  непосредственного  руководителя. 
Объясняется  это,  с  одной  стороны,  особенностями  женщин,  о  которых  говорилось  выше,  а  с  другой  – 
недостаточным вниманием тренера к психологической подготовке своих воспитанниц. Между тем недос-
таток самостоятельности ограничивает творческие возможности и может препятствовать росту спортив-
ного  мастерства.  Поэтому  необходима  кропотливая  воспитательная  работа,  направленная  на  развитие 
творческой активности занимающихся и их самостоятельности. Уже на начальном этапе подготовки не 
следует излишне опекать воспитанниц, надо привлекать их к разработке планов тренировки и составле-
нию  произвольных  программ,  организовывать  взаимную  помощь,  давать  девушкам  различные  задания 
для  самостоятельной  работы.  Как  показывает  практика,  студентки  с  большим  интересом  выполняют 
поручения  по  организации  показательных,  культурно-массовых  выступлений,  учебно-тренировочных 
занятий, оформлению программ, подбору костюмов и музыкального сопровождения. 
 
1.
 
Погадаев Г.И. Настольная книга учителя физической культуры. – М.: ФИС, 2000.  
2.
 
Теория и методика гимнастики. Под ред. Филипповича В.И. Учебник для факультетов физ. воспитания пед. 
институтов. – М.: «Просвещение», 1971. 
3.
 
www.wikipedia.com 

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Бастауыш мектеп және дене мәдениеті» сериясы, №1 (36), 2013 ж. 
129 
4.
 
www.cheerleading.com 
5.
 
Зациорский В.М. Физические качества спортсмена. – М.: ФИС, 1970. 
 

жүктеу/скачать 1,86 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: