«Кодекс Куманикус» жазба жәдігерінің ғылыми құндылығы
жүктеу/скачать 198,46 Kb. Pdf көрінісі
|
КОРАБАЙ КОДЕКС КУМАНИКУС (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Научная ценность письменного памятника «Кодекс Куманикус» Резюме.
| Қорытынды.«Кодекстегі» жұмбақтар мен қазақ жұмбақтарының ұқсастық
ерекшеліктері олардың арасында тікелей сабақтастық болғанын айғақтайды. Сөздіктегі жұмбақтарды бірқатар қазақ жұмбақтарының көне үлгілері ретінде қарастырып, бұл жанрдың ерте заманда қалыптасқанын аңғаруға болады. Сонымен бірге қанша ғасыр өтсе де, «Кодекс» жұмбақтары мысалында қазақ жұмбақтарының жанрлық табиғаты соншалықты өзгеріске ұшырамағаны сезіледі. Сөздіктегі жұмбақтарды тақырыптық жағынан қарастырғанда олар аспан, жер туралы, хайуандар мен жәндіктер туралы, құстар туралы, адам және оның мүшелері туралы, өсімдіктер туралы, киім-кешек, үй, от жағу, ыдыс-аяқ туралы, үй жабдықтары мен құрал-саймандары туралы, көлік қатынас туралы болып келеді. Қазақ жұмбақтарының тақырыптық жіктелуі де дәл осылай. Қорыта айтқанда, «Бүкіл әлемдік мәдениет мойындаған бұндай қымбат есекерткіштерді елеусіз қалдыруға болмайды» деп ежелгі және орта ғасырлар әдебиетін зерттеген білікті ғалым Х.Сүйішәлиев айтқандай (Сүйішәлиев Х., 1989: 85) «Кодекс Куманикус» кітабы – әлемдік өркениеттің құнды мұрасы, қазақ әдебиетінің орта ғасырлардағы тарихынан сыр шертетін бағалы жазба жәдігер. Корабай С.С. Институт литературы и искусства им. М.О. Ауэзова главный научный сотрудник, к.филол.н, Алматы, Казахстан E-mail: korabay_ss@mail.ru Научная ценность письменного памятника «Кодекс Куманикус» Резюме. Статья посвящена уникальному тюркскому письменному памятнику «Кодекс Куманикус». Это практический справочник по кыпчакскому языку, который включал глоссарии слов латинского языка и переводы на персидский и кыпчакские языки. Эта часть охватывает слова повседневного обихода и терминологию по торговле, религии, астрономии, военной и государственной службе и тому подобное. В рукописи также даны куманские загадки, которые являются важнейшим источником изучения раннетюркского фольклора. В мировой тюркологии Сodex Сumanikus считается наиболее известным памятником тюркского письма периода Золотой Орды. Эта книга была написана более семи веков тому назад и единственный экземпляр рукописи «Кодекса» обнаружена в 1363 г. в Венеции среди книг библиотеки им. Св. Марка, где она и поныне сохраняется.Написан «Кодекс» латинским алфавитом на огузо-кыпчакском наречии. Он содержит кыпчакские календари и фольклорные материалы, а также латино-персидско-кыпчакский и кыпчако- немецко-латинский словари. жүктеу/скачать 198,46 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|