ҰЛЫ ДАЛА ҰБТ
БІЛІМ БЕРУ ОРТАЛЫҒЫНЫҢ
Биология пәнінің мұғалімі: Абылқасымова Зере
Биология пәнінен
Эндокриндік жүйе
1.
Бездер – бұл мүшелер белгілі бір зат – сөл (секрет) бөліп шығарады. Безді
эпителий жасушаларынан тұратын мүшелер. Олар қан мен лимфаға таралады.
2.
Бездердің ішінде түзілетін заттар:
секреция
3.
Бездерден бөлінетін зат: секрет
4.
Қызметіне байланысты: сыртқы ішкі.
5.
Ішкі секреция н/е эндокриндік бездері – биологиялық белсенді заттар бөлетін
мүшелер.
6.
Жасушаларын: ұсақ қантамырлар мен лимфа капиллярлары торлап жатады.
7.
Өзегі болмағандықтан, ішкі секрекциядан бөлінген бездер бірден
қанға, лимфаға,
ұлпа сұйықтығына өтеді. Сол үшін
ішкі секреция бездері деп аталады.
8.
Гормондар'>Ішкі секреция бездері: Гипофиз, қалқанша без, қалқаншамаңы безі, айырша
без (тимус), эпифиз, бүйрекүсті бездері.
9.
Гормондар – ішкі секреция бездерінен бөлінетін ерекше сұйықтықтар. Өзегі
болмайды, тікелей қанға бөлінеді.
10.
Гормон: ағзаның ж/е жасушалар
тобының қызметін өзгертетін, бір мезгілде
бірнеше үдеріке әсер ететін арнайы заттар.
11.
Гипоталамус (көру төмпешікасты бөлімі) – ішкі секреция
бездерінің қызметін
реттейтін орталық.
12. Аралас секреция бездері:
Ұйқы безі, жыныс безі.
13. Сыртқы секреция бездері:
Тер, жас, сілекей, сүт бауыр, май бездері, қарын мен
ішек.
14.
Олардан бөлінген сұйықтықтар арнайы өзекшелер мен қуыстарға өтеді н/е
сыртқа шығарылады.
15.
Сөл – сыртқы секреция бездерінен бөлінетін сұйықтық.
16.
Бөліп шығару өзегі болады; секреттері мүшелерге н/е дененің сыртына
бөлінеді (қанға емес); секреттері көп түзіліп бөлінеді
17. Ішкі секреция бездерінен бөлінетін ж/е ұлпалар мен мүшелерге әсер
ететін
