Көбейткіштердегі мағыналы цифрлар саны бірдей болса, көбейтіндідегі мағыналы цифрлар саны олардың біреуіндегі мағыналы цифрлар санына тең болады.
Периодты ондық бөлшектерді бүтін санға және разряд бірліктеріне көбейту. Мысалы:x=y=0,63;y=0,3842.x-y-ті табу керек. Ол үшін 1)Бөлінгіштің және бөлгіштің мағыналы цифрларының саны ең аз тауып,ондағы мағыналы цифрлар санын анықтау керек.х=0,63 жуық санында мағыналы цифрлар саны ең аз.Ондағы цифрлар саны екеу (6 және 3).
Есептеулер үшін жай бөлшектен есептеуден гөрі ондық бөлшекпен есептеу жеңіл де,ыңғайлы да. Сондықтан көбінесе жай бөлшек ондық бөлшекке айналдырылып есептеледі.
Бөлімдерінде 2 және 5 сандарынан да басқа жай көбейткіштері бар қысқармайтын жай бөлшектің шектеусіз периодты ондық бөлшекке айналатыны белгілі. Есептеулер ықшам болу үшін шектеусіз ондық бөлшектің жуық мәнін таба білу керек. Жуықтауда ондық таңбалар неғұрлым көп болса, соғұрлым шыққан сан дәлірек болады.
Берілген жай бөлшектің шектеусіз ондық бөлшегін дөңгелектеуден алынған ондық бөлшекті, сол жай бөлшектің ондық жуықтауы депатайды.
Мысалы: .Осы бөлшектің ондық жуықтауын жазайық: (ондық үлестерге дейін дөңгелектенген);
(жүздік үлестерге дейін дөңгелектенген); (мыңдық үлестерге дейін дөңгелектенген).
Мұндағы 0,5; 047 және 0,467-берілген жай бөлшегінің ондық жуықтаулары.
Есептеулерде шектеусіз ондық бөлшектің кемімен ондық жуықтауы немесе артығымен ондық жуықтауы пайдаланады. Мысалы: Бір тектік дайындау үшін 11г құйма керек 50г құймадан неше тетік дайындалады?
50г құймадан неше тетік дайындалатын табу үшін: . Демек 50 г
құймадан 4 тетік қана дайындалады. Бұл жағдайда 4,(54) периодты ондық бөлшегінің бірліктерге дейін кемімен ондық жуықтауы алынды. Шектеусіз ондық бөлшекті кемімен ондық жуықтауда оның жуықтауға тиісті үлестер разрядынан кейінгі цифрлары алынып тасталынады.
Мысалы: ондық бөлшегінің кемімен ондық жуықтауын жазайық: (ондық үлестерге дейінгі кемімен ондықжуықтауы);
,6 (жүздік үлестерге дейінгі кемімен ондық жуықтауы);
,66 (мыңдық үлестерге дейінгі кемімен ондық жуықтауы).
Достарыңызбен бөлісу: |