Педагогикалық менеджмент
"Басқару функциясы" түсінігі
жүктеу/скачать 1,36 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Нельсон, Боб, Питер
"Басқару функциясы" түсінігі"Тиімді қарым-қатынас жасамайтын және араласпайтын басшылар басқарудың өмірлік маңызды функцияларын орындай алмайды".Нельсон, Боб, ПитерПедагогикалық менеджмент-бұл білім беру процесін басқарудың принциптерінің, әдістерінің, ұйымдастырушылық формалары мен технологиялық әдістерінің кешені, соңғысының тиімділігін арттыруға ықпал етеді (Петрова л.и.). Симонов в. п. "Педагогикалық жүйелерді басқарудағы 50 ноу‐ хау" кітабында Педагогикалық менеджмент: педагогикалық жүйелерді басқарудың принциптері, әдістері, ұйымдастырушылық формалары мен технологиялық әдістерінің кешені ретінде олардың жұмыс істеуі мен дамуының тиімділігін арттыруға бағытталған-деп түсінік береді. «Менеджмент» түсінігінің анықтамалары өте көп. Жалпы менеджмент деп «жеңу өнері» ретінде, адамдардың интеллектісін, еңбегін, жүрістұрысының уәжін пайдалану арқылы алдына қойған мақсаттарына жете алуын айтады. «Менеджмент» түсінігінің мазмұнын бірнеше аспектілермен қарастыруға болады: 1) Менеджмент – бұл әртүрлі ұйымдардағы адамдарға жетекші ету қызметінің түрі, функциясы, басқару. 2) Менеджмент – бұл басқару функциясын жүзеге асыруға көмектесетін адамзат білімінің аймағы. 3) Менеджмент – басқару бойынша жұмыс жасаушының әлеуметтік тобы. 4) Менеджмент – басқарудың жаңа моделі, ұйымдастыру әдісі. 5) Менеджмент – процесс, өзара ынтымақтастықтағы адамдардың алға қойған мақсатқа жету жолында өзінің бар күш- жігерін, білімін бағыттауы. 6) Менеджмент – қарым-қатынас әдісі, басқарудың әкімшілік дағдысы. 7) Менеджмент – бұл адамдардың ынтымақтастығы, адамдардың өзара қарым-қатынас тәсілі, адамның ішкі әлеуетіне бағытталған әкімшілік іскерліктің ерекше формасы. 10 8) Менеджмент – адамдардың айналасындағыларды басқарудың арнайы түрі (Питтер, Буккер). 9) Менеджмент – бұл басқару ғана емес, кез келген маманға қажет білімдердің жиынтығы. Педагогикалық менеджерлердің жұмысы оқушылармен, ата-аналармен және мұғалімдермен өзара әрекеттесуге негізделген. Өзара әрекеттесу жүйесі осы топтың әрқайсысының жас ерекшеліктері мен жыныстық ерекшеліктері ғана емес екендігімен қиындайды, сонымен қатар басқару пирамидасының көп деңгейлі жүйесінде ерекше орын алады. Педагогикалық менеджменттің өнімі педагогикалық менеджерлер жүзеге асыратын ақпарат болып саналады. Бұл өте ерекше, өйткені ол жас ұрпақты оқыту мен тәрбиелеуге қатысты. Сондықтан білім беру ұйымын тиімді басқару үшін басшыға мектептің басқару-педагогикалық қызметіндегі функционалдық процесті Құзыретті түрде жүзеге асыру маңызды. Басқару функциясының пайда болу тарихынан: "Функция" термині латын тілінен шыққан "орындау", "орындау". Қазіргі интерпретацияда бұл ұғым міндет, қызмет шеңбері, мақсаты, рөлі дегенді білдіреді. Алғаш рет басқарудың "функциясы" ұғымын А. Файол енгізді, оның пікірінше, басқару алты негізгі функцияның дұрыс жүруін қамтамасыз етеді: - техникалық қызмет (өндіріс); - коммерциялық қызмет; - қаржылық қызмет; - қауіпсіздік қызметі; - эккаунтинг (талдау, есепке алу және статистика жөніндегі қызмет); - басқару (жоспарлау, ұйымдастыру функциясы, басқару, үйлестіру, ынталандыру, бақылау). Мектептегі басқару функцияларын зерттеген алғашқы ғалымдардың бірі П.М. Керженцев болды. Ол бөлген жалпы басқару функцияларын (жоспарлау, тапсырманы орындаушыларға беру, бақылау) көптеген ғалымдар әлі күнге дейін қолдайды. И. К. Шалаев басқару функциялары – бұл басқарудың мазмұнын педагогикалық процестің барлық қатысушыларының жұмысын реттеуге, үйлестіруге және реттеуге бағытталған қызмет ретінде сипаттайтын іс-әрекеттің ең типтік түрлері деп санайды. Басқару теоретигі П. И. Третьяков басқару функциясы бойынша қызмет түрін түсінуді ұсынады, сипаттамалардың белгілі бір жиынтығын негіздеуге бағытталған: мақсаттар, тәсілдер, құралдар, әсерлер және оларды басқару субъектісінің (объектісінің) даму жоспары арқылы іске асыруды қамтамасыз ету. Басқару функцияларын кез-келген басқарушы субъект объектілер жүзеге асырады. Олар басқару органдары шешетін нақты міндеттерге, олардың ерекшеліктеріне және иерархиялық деңгейіне тәуелді емес. Басқару функциялары циклдік сипаттағы басқару процесінің қадамдарымен тығыз байланысты. Басқару циклі‐ бұл Кеңістіктік және уақыттық шеңберлермен шектелген және басқарылатын жүйенің тиімді дамуын қамтамасыз етуге бағытталған бір уақытта немесе белгілі бір логикалық дәйектілікпен жүзеге асырылатын мақсатты, өзара әрекеттесетін басқару функцияларына негізделген қайталанатын процесс. Басқару функциясының жіктелуі Ғылыми әдебиеттерді талдау функцияларды бөлектеу және оларды жіктеу тәсілдері әртүрлі болуы мүмкін екенін көрсетеді, әсіресе бұл мәселе ұзақ уақыт бойы көптеген зерттеушілердің назарын аударғандықтан. Қазіргі ғылыми әдебиеттерде басқарудың функционалды құрамының көптеген жіктеу схемалары қарастырылған. Біз тек білім беру жүйелерін басқаруға қатысты мәселелермен шектелеміз. Сонымен қатар, білім беруді басқару органдарына қатысты функциялардың саны, олардың мазмұны және басқарудағы рөлі туралы жалпы қабылданған көзқарас әлі қалыптаспағанын атап өтеміз. Мектепішілік басқару туралы айтатын болсақ, М. Л. Портнов жоспарлауды, ұйымдастыруды және бақылауды бөліп көрсетеді. Н. с. Сунцовтың пікірінше, мектепішілік басқарудың ерекшелігі негізінен төрт функцияға негізделген: жоспарлау, ұйымдастыру, бақылау және үйлестіру. С. к. Исламгулова "мектептің дамуын басқару: технологиялық аспект" кітабында келесі функцияларды бөліп көрсетеді басқару: жобалау, ұйымдастыру, бақылау, түзету. Көмекші функцияларға ақпаратты жинау және талдау, міндеттер қою, мотивация кіреді. Осылайша, іс жүзінде білім беру ұйымын басқаруда әртүрлі факторларға байланысты басшының көптеген функциялары бар. Жаңа әлеуметтік‐ экономикалық жағдайда орта мектеп басшысының қызметін талдай отырып, ол келесі функцияларды орындайды деп санаймыз: талдау, мақсат қою, жоспарлау, шешім қабылдау, ұйымдастыру, өкілеттік беру, педагогикалық ұжымды ынталандыру, мектепішілік бақылау, педагогикалық мониторинг, білім беру қызметінің маркетингі. жүктеу/скачать 1,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|