Пәнінен syllabus


№12 практикалық сабақтың тақырыбы



Pdf көрінісі
бет22/33
Дата24.05.2022
өлшемі0,83 Mb.
#35551
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   33
№12 практикалық сабақтың тақырыбы: Микродүниедегі сақталу заңдары тақырыбына есептер 
шығару.
№12 зертханалық жұмыс тақырыбы: Франг-Герц тәжрибесін зерделеу 
34-35-36-СОӨЖ тақырыбы: №12 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару. 
2.Сақталу заңдарына есептер шығару 
3.Зертханалық жұмыстың теориясын тапсыру 
Есеп беру түрі: жазбаша 
34-35-36-СӨЖ тапсырмалары: №12 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару. 
2.№12 зертханалық жұмысқа есепке дайындалу 
3.№13 зертханалық жұмысқа дайындық 
Есеп беру түрі: ауызша, жазбаша 
Әдебиет: 
8,9,10, 14,15
 
Он үшінші апта
 
№13 дәрістің тақырыбы: Элементар бөлшектердің жүйелендіруі.
№ 13 практикалық сабақтың тақырыбы: Унитарлық симметрия 
Микродүниеде көптеген бөлшектер адрондар болып есептеледі. Бұндай бөлшектер 
саны 400-ден астам. Бөлшектердің жүйелендіруін әртүрлі әдістер мен жүргізген. Олардың 
бірі 1950 жылдары Л.Б.Окунь, Марков, Саката ұсыныс жасаған. Тек қана үш бөлшек пен
олардың антибөлшектері элементар болып саналады. Олар 

,
n
p
-гиперон, қалғандары 
олардың қосылысы. Мысалы:
2
/
1
,
1
:
1
,
0
:
.
1
,
0
:













T
S
гиперон
мен
нейтрон
анти
T
S
нейтрон
анти
мен
протон
анти
T
S
нейтрон
анти
мен
протон
о
о




Бірақ бариондық зарядтың сақталу заңы орындалмайды. 
Осы уақытта 1950 жылдардың басында тағы да бір ұсыныс берілген. Оны 
Гейзенбергтің бірлік өріс теориясы дап атайды.
Бұл теория бойынша табиғатта ең алғашқы тек қана бір өріс болған, ол спинарлық 
өріс. Бұл өріс кванты фермион болған. Осы квантардың қосындысынан кез-келген спиндер 
шығады. Элементар бөлшектер қозған спинарлық өрістен шығады және бұл бөлшектер 
матералдық нүкте емес, кернеулігі бар локальдық зона болып кездеседі. Осы спинарлық өріс 
қозғанда өз-өзімен әсерлеседі. Гейзенберг өзінің сызықтық емес теңдеуін тапқан. Бұл 
теңдеудің шешімі протон, нетрон және π-мезонның магниттік моментімен спині болады.
Элементар бөлшектердің жүйелеуін Нееман мен М.Гелл-Ман да жүргізген. Оны 
унитарлы симметрия моделі деп атаған. Бұл модель бойынша: 


1. Адрондар күшті әсерлесуге қатысады. 
2. Олар супермультиплеттерге топталады. 
Супермультиплет деп шамамен бірлік массасы бар, спинмен жұптылығы бірдей 
бөлшектерді айтады. Бұлардың айырмашылығы бөгделік пен электр зарядында. 
Супремультиплеттке топтасатын бөлшектер күшті әсерлесуге бірдей қатысады. Гелл-Ман 
бойынша бариондардың супермультиплеттері және мезондардың супермультиплеттері 
болады. Бұны схема бойынша қарастырайық. OX осі бойынша изотоптық спин проекциясы, 
OY осі бойынша гипер зарядтарды аламыз (сурет 26).
1 n p 
1
o
k

k
0




0




-1
o

~
o

-1


0
~
к  
-1 -
0
2
1
1 T -1 -
0
1 Т 
Сурет 26. 
Горизонталь сызықтар бойынша мультиплеттер орналасқан. Мультиплеттер
бөгделіктері бірдей, бірақ әртүрлі электр зарядтары бар бөлшектер. Олар күшті әсерлесуге 
бірдей қатысады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   33




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет