ПОӘК 042-18. 39 06/01-2013 10. 09. 2013 ж. №1 басылым

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 325 

 

 

325 

 

 

 

 

 

Зертханалық жұмыс №6 (7 сағ) 

Тақырыбы:  MS  Access.  Форманы  қолдану.  Шебер  көмегімен  форма  жасау. 

Сұраныс құру және оларды қолдану. 

Мақсаты:  



 

MS  ACCES  МҚБЖ  шебер  көмегімен  форма  құрып  үйрену.  Басқару 

элементтерімен жұмыс жасау 



 

MS  ACCES    МҚБЖ    сұраныстар  құрып  үйрену.  Сұраныс  құрудың 

шарттарын жазу тәсілдерін меңгеру. 



 

MS Access МҚБЖ-де есеп  құру режимдерімен танысу 

Қолданылатын материалдар мен құрал- жабдықтар: 

Компьютер, MS ACCES 2003  МҚБЖ 

Теориялық түсініктеме: 

Форма – көрнекі түрде берілген ақпараттар жиыны.  

Форма құрудың төрт түрі бар: 



 

Конструктор 



 

Форма шебері  (Мастер форм) 



 

Автоформа (баған бойынша, ленталық, кестелік, қиылысқан (сводная) 

кесте, қиылысқан диаграмма) 



 

Диаграмма  

Келесі терезеде көрсетілген (Сурет 24).  

 

Сурет 24. Жаңа форма құру терезесі 

MS  Access-тегі  сұраныс  дегеніміз  алдын-ала  дайындалған  сұрақ.  Керек 

мәліметтерді  қандай  да  бір  шартқа  байланысты  шығаруға,  сұрыптауға 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 326 

 

 

326 

мүмкіндік  береді.  Сонымен  қатар  сұраныс  құрғанда  кейбір  есептеулерді  де 

жүргізуге болады. 

Сұраныс құрудың төрт түрі бар: 



 

Конструктор 



 

Қарапайм сұраныс (Простой запрос) 



 

Қиылысқан сұраныс (Перекрестный запрос) 



 

Қайталанатын жазулар (Повторяющиеся записи) 

Есеп – мәліметтерді баспаға шығару үшін құрылатын объект. (Сурет 25) 

Есеп құрудың түрлері: 



 

Конструктор 



 

Есеп шебері  (Мастер отчетов) 



 

Автоесеп (баған бойынша, ленталық) 



 

Диаграмма шебері 



 

Почталық наклейкалар 

 

Сурет 25. Жаңа есеп терезесі 

Тапсырма: 

Тапсырма 1 

Зертханалық  сабақ  №6  құрған  тСтуденты  кестесіне  форма  шебері  арқылы 

форма құру. 

Тапсырма 2 

СОӨЖ  №4  құрған  «Абитуриент»  МҚ  кестелеріне  шебер  көмегімен  көмегімен 

формалар құру.  

Тапсырма 3 

Зертханалық  сабақ  №6  құрған  тСтуденты  кестесіне  сұраныстар  құру. 

Конструктор көмегімен аты «А» әрпінен басталатын студенттер тізімін шығару, 

Фамилия  өрісін  кему  реті  бойынша,  Дата  рождения  өрісін  өсу  реті  бойынша, 

Телефон өрісін өзгеріссіз шығару. 

Тапсырма 4 

Осы  кестеге  қарапайым  сұраныс  көмегімен  Аты,  Фамилия,  Дата  рождения 

өрістерін өзгеріссіз шығару. 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 327 

 

 

327 

Тапсырма 5 

Қосымша №1, 2, 3 берілген МҚ сұраныстар құрыңыз.  

Тапсырма 6 

СОӨЖ №5 құрған ДАННЫЕ  МҚ тПРЕДМЕТ кестесіне шебер көмегімен есеп 

құру. 

Тапсырманы орындауға әдістемелік нұсқаулар: 

Тапсырма 1 

1

 

Форма  шебері  арқылы  тСТУДЕНТЫ  кестесіне  форма құрайық.  Ол үшін 

ашылған  терезеден  форма  шеберін  және  кесте  атын  таңдаймыз.  ОК 

батырмасын басамыз.  

2

 

Келесі ашылған терезеде форма құруда керек өрістерді таңдаймыз (Сурет 

26).  

 

 

Сурет 26. Форма құрудың екінші қадам терезесі 

3

 

Суретте көрсетілген 3 өрісте таңдаңыз. Ары қарай батырмасын басыңыз 

(Сурет 27).  

 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 328 

 

 

328 

 

Сурет 27. Үшінші қадам терезесі. 

4

 

Ленталық түрін таңдап ары қарай батырмасын басыңыз (Сурет 28) 

 

 

Сурет 28. Төртінші қадам терезесі. 

5

 

Стиль  түрі  «Международный».  Ары  қарай  батырмасын  басыңыз  (Сурет 

29).  

 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 329 

 

 

329 

 

Сурет 29. Соңғы қадам терезесі.  

6

 

Бұл терезеде форманы ашуға болады немесе оны конструктор режимінде 

өзгерту  үшін  ашуға  және  формаға  ат  беруге  болады.  Біз  Форма  макетін 

өзгерту деген жерге белгі қойып  (Изменить макет формы)  форма атын 

фСТУДЕНТЫ  деп  өзгертейік  те,  дайын  батырмасын  басайық.  Сонда 

форма конструктор режимінде ашылады (Сурет 30).  

 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 330 

 

 

330 

Сурет 30. Конструктор режимінде ашылған форма 

 

7

 

 Бұл  терезеде  тСТУДЕНТЫ  кестесінің  өрістер  тізімі,  форма  шебері 

арқылы құрған формамыз және Элементтер тақтасы (Панель элементов) 

көріп тұрмыз. Элементтер тақтасында басқару элементтері орналасқан.  

8

 

Аталған  тақтадан  Батырма  (Кнопка)  элементін  таңдап  алып,  форма 

Форма  ескертулерінен  (Примечание  формы)    төмен  орналастырыңыз. 

Келесі терезе ашылады (Сурет 31). 

 

 

Сурет 31. Батырма құру терезесі 

9

 

Батырманың  қызметін  анықтау  үшін,  біз  Категориялар  өрісінен  қажет 

категорияны  таңдаймыз.  Ол    -  формалармен  жұмыс  (работа  с  формой). 

Категорияны таңдағанда сәйкес әрекеттері ашылады.  

10

 

Ол  жерден  Форманы  жабу  (Закрыть  форму)  әрекетін  таңдаймыз.    Ары 

қарай   батырмасын басыңыз (Сурет 32) 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 331 

 

 

331 

 

Сурет 32. Келесі қадам терезесі  

11

 

 Ашылған терезеден сурет түрін таңдаңыз. Сурет орнына Леп белгісін (!) 

таңдаңыз.  Ары қарай батырмасын басамыз (Сурет 33). 

 

Сурет 33. Соңғы қадам терезесі 

 

12

 

Батырмаға ат береміз. Дайын батырмасын басамыз.  

13

 

Формадағы өзгерістерді сақтап, форманы ашыңыз (Сурет 34). 

 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 332 

 

 

332 

 

Сурет 34. Дайын форма терезесі 

14

 

 Батырманы басқанда форма жабылады.  

Тапсырма 2 

тАбитуриент, тАттестат, тОплатаОбучения, тСвязьАбВУЗ кестелеріне шебер 

көмегімен жоғарыдағы нұсқауларға сүйене отырып,  әр түрлі формалар 

құрыңыз. 

Тапсырма 3 

1

 

Конструктор  көмегімен  сұраныс  құруды  қарастырайық.  Ол  үшін 

ДАННЫЕ МҚ сұраныс қабаттамасына барып Құру (Создать) батырмасын 

шертеміз.  Келесі  терезе  ашылады  (Сурет  35).  Конструктор  режимін 

таңдап ОК батырмасын шертеміз.   

 

 

Сурет 35. Жаңа сұраныс терезесі 

2

 

Келесі сұхбат терезе ашылады (Сурет 36):  

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 333 

 

 

333 

 

Сурет 36. Кесте қосу терезесі 

 

3

 

Осы  жерден  тСтуденты  кестесін  таңдап,  Қосу  (Добавить)  батырмасын 

шертіп, содан кейін терезені жабамыз.  

4

 

Кестені қосқаннан кейін керек өрістерді тышқанның сол жақ батырмасын 

басып  тұрып,  сұраныс  құру  терезесіне  әкелеміз.  Осы  мысалда  Аты, 

фамилия, адрес, дата рождения ,телефон өрістерін алыңыздар.  

5

 

Осы терезеде:    Өріс (Поле) - өріс аты, Кесте аты (Имя таблицы) – қай 

кестенің өрісі екені жазылып тұрады, Сұрыптау (Сортировка) - өрістерді 

өсу  және  кему  реттері  бойынша  сұрыптауға  болады,  Экранға  шығару 

(Вывод  на  экран)  –  таңдалған  өрісте  сұрыптау  шартын  жазуға  болады, 

бірақ  сұраныс  нәтижесінде  ол  өрісті  шығармауға  да  болады  (жалауша 

белгісін алып тастаймыз), Сұрыптау шарты (Условие отбора) – сұраныс 

шарты жазылады. 

6

 

Келесі  суреттегі  (Сурет  37)  түрге  сұраныс  терезесін  әкеліңіз. 

 

Сурет 37.  Сұраныс шартын жазу 

7

 

Бұл жерде аты «А» әрпінен басталатын студенттер тізімін шығару керек. 

LIKE(*) операторы көмегімен қай әріптен басталатыны бойынша сұраныс 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 334 

 

 

334 

жасауға  болады.  Басқа  да  сұраныс  жазу  шарттарының  үлгілері  келесі 

кестеде  берілген  (Кесте  11).  Фамилия  өрісін  кему  реті  бойынша,  Дата 

рождения  өрісін  өсу  реті  бойынша,  Телефон  өрісін  өзгеріссіз  шығару 

керек. Адрес өрісін экранға шығармау керек. 

Кесте 11 

Шартты өрнектер 

Мәндері 

Саратов 

Саратов мәніне ие 

Not Саратов 

Саратов мәніне ие емес 

In (Саратов, Томск, Уфа) 

Саратов, Томск немесе Уфа мәніне ие 

<М 

А-Л әріптерінен басталады 

>=М 

М-Я әріптерінен басталады 

100 

100 санына тең 

<=20 

 20 кіші және тең мәнін қабылдайды 

Date() 

Ағымдағы датаны көрсетеді 

>=01.01.94 

 01.01.94 датасынан кейінгі датаны береді 

Beetween 01.01.93 AND 31.12.93 

1993 жыл аралығындағы мәндерді береді 

*.02.* 

Ақпан айындағы мәндерді береді 

Null 

Өрісте бос мәнді береді 

Is Not Null 

Өрісте бос мән жоқ 

Like "Р*" 

Р әрпінен басталады. 

8

 

Сұраныс терезесін жабыңыз. Сұранысты зИМЯ атымен сақтаңыздар.  

9

 

Сұранысты ашамыз, нәтижесі келесі суретте көрсетілген (Сурет 38).  

 

Сурет 38. Сұраныс нәтижесі. 

10

 

Сұраныс нәтижесі жазған шарттарды қанағаттандырды ма тексеріңіз.  

Тапсырма 4 

1

 

Енді  осы  кестедегі  мәліметтерге  қарапайым  сұраныс  құрайық.  Ол  үшін 

Сұраныс  –  Құру  –  Қарапайым  сұраныс  командасын  орындаңыздар.  

Келесі терезе ашылады (Сурет 39):  

 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 335 

 

 

335 

Сурет 39. Қарапайым сұраныс құру  терезесі. 

 

2

 

Бұл терезеде керек өрістерді таңдаймыз. Ары қарай батырмасын басамыз. 

Сонда келесі (Сурет 40) терезесі ашылады:  

 

 

Сурет 40. Қарапайым сұраныс құрудың соңғы қадам терезесі. 

3

 

 Бұл терезеде сұранысты ашуға болады немесе сұраныс макетін өзгертуге 

болады. Бірінші жағдайда таңдалған өрістердегі мәліметтер шығады. Ал 

екінші жағдайда сұраныс конструктор режимінде ашылады, яғни, қандай 

да бір шарт беріп сұраныс құруға болады.  

4

 

Біз сұранысты өзгеріссіз ашайық (Сурет 41):  

 

Сурет 41. Сұраныс нәтижесі. 

5

 

Нәтиже  көрсетілген  суретте  өзгеріссіз  өрістегі  мәліметтер  шыққанын 

байқаймыз.  

Тапсырма 5 

1

 

Қосымша №1.  4-8 тапсырмаларын жоғарыдағы әдістемелік нұсқауларға 

сүйене отырып орындаңыз.  

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 336 

 

 

336 

2

 

Қосымша №2.  6-11 тапсырмаларын жоғарыдағы әдістемелік нұсқауларға 

сүйене отырып орындаңыз.  

3

 

Қосымша №3.  5-11 тапсырмаларын жоғарыдағы әдістемелік нұсқауларға 

сүйене отырып орындаңыз.  

Тапсырма 6 

1

 

Есеп  шеберін  және  есеп  құратын  кесте  немесе  сұранысты  таңдап,    ОК 

басыңыз (Сурет 42). 

 

Сурет 42. Екінші қадам терезесі 

2

 

Бұл  терезеден  қажет  өрістерді  таңдаймыз.  Ары  қарай  батырмасын 

басыңыз (Сурет 43). 

 

Сурет 43. Үшінші қадам терезесі 

3

 

Топтау  жасаймыз.    Өрістердің  орналасу  деңгейін  реттеу  мүмкіндігі  бар. 

Ары қарай батырмасын басамыз  (Сурет 44). 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 337 

 

 

337 

 

Сурет 45. Төртінші қадам терезесі. 

4

 

Бұл  терезеде  өрістердегі  мәліметтерді  сұрыптау  мүмкіндігі  бар.  Ары 

қарай батырмасын басамыз (Сурет 46). 

 

Сурет 46. Бесінші қадам терезесі 

5

 

Есептің  құрылымын  таңдауғаболады.  Беттің  орналасуы  ориентациясын 

көрсетеміз. Ары қарай батырасын басамыз (Сурет 47). 

 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 338 

 

 

338 

Сурет 47. Алтыншы қадам терезесі 

6

 

Жартылай қарайтылған стиль түрін таңдап ары қарай батырмаын басамыз 

(Сурет 48).  

 

Сурет 48. соңғы қадам терезесі.  

7

 

Бұл терезеде есеп құрылымын өзгертуге ашуға болады немесе өзгеріссіз 

шебер  көмегімен  құрылған  есепті  ашуға  болады  және  есепке  ат  беруге 

облады. Есеп атын оПРЕДМЕТ деп беріңіз.  Біз Есепті қарау жеріне белгі 

қойып, Дайын батырмасын басамыз. Есеп ашылады.  

8

 

Құрылған  есепті  конструктор  режимінде  ашып  өзгертуге,  басқару 

батырмаларын орнатуға болады.  

9

 

Өз беттеріңізбен есепті конструктор режимінде ашып, өрістердің түстерін 

өлшемдерін өзгертіңіз.  

Тапсыру  формасы:  Тапсырманы  орындап,  мұғалімге  көрсетіңіз,  қалай 

орындалғанын түсіндіріңіз.  

Ұсынылатын әдебиеттер:  

[1-9,12]/[1,2,3,4] 

Бақылау сұрақтары: 

1

 

Форма құрудың неше тәсілі бар? 

2

 

Форма  не үшін қажет? 

3

 

Форманы конструктор режимінде не үшін ашамыз? 

4

 

Басқару элементі дегеніміз не? 

5

 

Шебер көмегімен форма  құру неше қадамнан тұрады? 

6

 

Сұраныс құрудың неше тәсілі бар? 

7

 

Сұраныс  не үшін қажет? 

8

 

Сұранысты конструктор режимінде не үшін ашамыз? 

9

 

Қарапайым сұраныс құру ерекшелігі 

10

 

Null  сөзінің қызметі қандай? 

11

 

Есеп  құрудың неше тәсілі бар? 

12

 

Есеп  не үшін қажет? 

13

 

Есепті  конструктор режимінде өңдеуге бола ма? 

14

 

Диаграмма құру не үшін қажет деп ойлайсыз? 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 339 

 

 

339 

15

 

Шебер көмегімен есеп құру неше қадамнан тұрады? 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Зертханалық жұмыс №7 (6 сағ) 

Тақырыбы: MS Power Point. Негізгі ұғымдар.  Функциональды мүмкіндіктері. 

Слайдтарды өңдеу. Презентацияны демонстрациялау. 

Мақсаты: Microsoft PowerPoint  терезесімен танысу, жаңадан слайдтар құрып 

үйрену.  Презентацияны  слайд  фильм  режимінде  қосып,  көру, 

параметрлерін  орнатып,  үйрену,  басқару  батырмаларын  орнатуды 

меңгеру

 

Қолданылатын материалдар мен құрал- жабдықтар: 

Компьютер, MS Power Point 2003   

Теориялық түсініктеме: 

Презентация  құру  дегеніміз  мәтіндер,  графика,  суреттер  орналасқан 

слайдтар  жиыны.  Презентация  құруға  арналған  Microsoft  PowerPoint  

программасы  басқа  да  офистік  программалар  сияқты  өте  жеңіл  және 

қарапайым.  Бұл  программа  өзі  көптеген  шаблондар  мен  дизайндардың 

нұсқаларын ұсынады. Программаны іске қосу үішн  Іске қосу – Программалар - 

Microsoft Office - Microsoft PowerPoint  командасын орындаймыз (Сурет 49).  

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 340 

 

 

340 

 

Сурет 49.  Microsoft PowerPoint  негізгі терезесі 

Басқа  да  офистік  программалар  сияқты  Microsoft  Power  Point    терезесінің 

құрылымы  тақырып  жолынан,  әр  түрлі  тақталардан,  қалып  күй  қатарынан 

тұрады.  Оң жақта орналасқан Есептер облысы көмегімен немесе мәзір қатары 

командаларының  көмегімен  Microsoft  Power  Point-та  презентация  құру 

орындалады.  Осы  терезеде  презентация  құрудың  шаблонын  таңдауға,  бос 

презентация  құруға,  Автомазмұн  шебері    (Мастер  автосоздания)  арқылы 

презентация құруға болады. 

MS  Power  Point-та  слайдтарды  қараудың  қарапайым  режимі  бар.  Презентация 

құрғанда MS Power Point өте көп слайдтар құруға мүмкіндік береді.   



 

Қарапайым режим – ең алғаш ашылған терезе. Онда қарау режимі, 

слайдтар ржеимі, құрылымы орналасқан.  



 

Слайдтарды  сұрыптау  (Сортировщик  слайдов)  –  барлық 

слайдтарды кішкентай көлемде көрсетеді.  



 

Слайдтар – жеке слайдтарды құруға өңдеуге қолайлы режим.  



 

Құрылым  (Структура)  –  презентацияның  мәтіндік  құрылымын 

және мазмұнын көрсететін режим.  



 

Ескерту  беттері  (Страницы  заметок)  –  қолданушыға  енгізетін 

материалдарын жеңіл енгізуге, түсінуіне мүмкіндік береді.  

Тапсырма:  

1

 

Семей мемлекеттік педагогикалық интституты жайлы ақпараттар беретін 

5 слайдтан тұратын «СПМИ» презентациясын құру. 

2

 

«Информатика    ғылымы»  аттты  7  слайдттан  тұратын  презентация 

құрыңыз. Онда диаграмма, блок схемалар, суреттер қоданыыз. 

3

 

СМПИ презентациясының параметрлерін реттеу. 

4

 

СМПИ презентациясына басқару батырмаларын орнату: 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 341 

 

 

341 



 

Соңғы  презентацияға  Басына  батырмасын  орнатыңыз.  Оны 

басқанда бірінші слайд ашылсын.  



 

Жұмыс  столындағы  КАФ_Инф.doc  құжатын  ашатын  батырманы 

төртінші слайдқа орнатыңыз.  



 

Осы  презентацияға  жаңадан  слайдтар  қосыңыз.  Олардың 

біріншісіне  өз  тобыңыздың  атын,  екіншісіне  топ  студенттерінің 

аты-жөнін,  үшіншісіне  топта  өтетін  пән  аттарын  кесте  түрінде 

жазыңыз.  Әр  слайдтың  шаблоны,  құрылымы  әр  түрлі  болсын. 

Басқарушы  батырмалардан  өз  еркіңізбен  3  батырма  орнатып, 

оларға әр түрлі әрекеттер бекітіңіз.  

5

 

Информатика  ғылымы  презентациясына  басқару  батырмаларын  орнату, 

параметрлерін реттеу. 

 

жүктеу/скачать 5,95 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: