Көне ескерткіштер тілінде
| |
Қазақ тілінде
| |
1.Атау септік тұлғасы өзінің тура мағынасында
|
«Аганияз қою(әдемі) оюлады: Ілкі сен барғыл(М.Қ)»
|
1.Жалғаусыз тура мағынасында қолданылуы
|
«Мен ерте келдім. Ол кеш келді.»
|
2.Ілік септік қызметінде
|
«Білге Тонықұқ бен өзұм табғач іліңе қылынтым(Т)
»
|
2. Қазақ тілінде ілік септігі жалғауы түсіріліп айтылуы
|
«Данышпан Тоныкөк мен өзім табғаш еліне қол арттым»; «Біз Каспий жағасына бардық»(колхоз малы, үй төбесі, ақша айналымы)
|
3.Табыс септік орнына жұмсалуы
|
«ічін, ташын адынчығ бедіз уртуртым, таш тоқытдым(КТ)»
|
3. Табыс септік жалғауы түсіріліп айтылады
|
Іші-тысын айрықша өрнектеттім, тас қойғыздым.
|
4.Барыс септік орнына қолданылуы
|
Бұхара барды; Мен бу тарап келдім.(мен осы маңға келдім)(Бабурнаме)
|
4. Барыс септік мағынасында келуі
|
Жамбыл өлеңі: «Москва бардым, не көрдім, туысқан-туған ел көрдім»
|
5.Шығыс септік орнына жұмсалуы
|
Көгмен аша қырқыз йіріңе теге сүледіміз. Көгменнен асып қырғыз жеріне дейін шабуылдадық(КТ)
|
5.Шығыс септік мағынасында
|
Қыр асып алысқа кеттік.
|