дүниесінің әр түрлі психологиялық факторлары: қажеттіліктер, құндылықтар, сезім және т.б. жатады. Жұмыспен байланысты ішкі тұлғалық кикілжіңнің бірнеше тұрлері болады. Ең көп тараған түрлерінің бірі – рөлдік кикілжің. Адамның әр түрлі рөлдері оған қарама-қайшы талап қояды. Мысалы, жақсы отағасы бола отырып, адам кештерін үйінде отбасы қасында өткізуі керек. Ал басшылық қызметі оны жұмыстан кешігуге міндеттейді. Бұл кикілжіңнің себебі – жеке қажеттілік пен өндіріс талабының келіспеушілігі болып отыр.
Тұлға мен топаралық кикілжің. Топтардың тілдесу, тәртіп ережелері қалыптасады. Топтың әр мүшесі оны сақтауы керек. Қалыптасқан нормадан бас тартуды топ теріс қабылдап, тұлға мен топ арасында кикілжің туындайды. Осы түрге жататын кикілжіңнің кең тараған түрі – басшы мен топ арасындағы кикілжің. Топаралық кикілжің. Ұйым көптеген топтардан тұрады. Олардың арасында кикілжің туындауы мүмкін. Топаралық кикілжің кезінде топтың мүшелері басқа адамдарды жеке тұлға ретінде қабылдамай, жағымсыз тәртіп пен басқа топтың мүшесі ретінде ғана қабылдайды. Өз топтарын асыра бағалап, басқа топты кішірейтіп, төмендетіп, теріс баға береді. Өз топтарының теріс қылықтарының себебін сыртқы фактордан көреді, ал қарсыластарының сүрінуін ішкі себептерден іздейді. Әлеуметтік кикілжің – жағдайда қарым-қатынас жасаушы жақтар, субьектілер, бір-біріне қарсы немесе өзара бірін-бірі жоққа шағаратын мақсаттарын көздейді. Әлеуметтік кикілжің түрлі әлеуметтік қауымдардың соқтығысуынан көрінеді – таптар, ұлттар, мемлекет, әлеуметтік институттар, әлеуметтік субьектілер. Қарам-қарсы күресуші жақтар өздерінің түрлі қарама- қайшы мақсаттары мен көзқарастарын, даму жолдарын қорғап, көздейді. Тұлғааралық кикілжің. Бұл – кикілжіңнің ең көп тараған түрі. Мекемелерде ол әр түрлі көрініс
