М. Қашгари: «Әдептің басы – тіл», «тіл – тәрбиелілік пен қайырымдылықтың басы», «тіл түйгенді тіс шеше алмайды», «шақпақты шақса – от тұтанар, сөз ұғындырылса – ой білінер» .
М. Қашгаридың «Диуани лұғат ат-түрк» атты еңбегі - түркі тілді халықтардың ойлау логикасы мен тұрмысының, тарихының өзіндік философиясы М. Қашгаридің тіл философиясы Махмуд әл Қашгари (1028-1101) ХХ ғ. философиясындағы тілге бетбұрыс Лингвистикалық философиясында Людвиг Витгенштейн: «Менің тілімнің шеңбері менің дүниемнің шеңберін құрайды» - деп жариялады Постмодернистік филосо-фиясында сана мәтін ретінде түсіндірілді (Ж.Деррида, Ж.Делез) Л.Витгенштейн (1889-1951) Жак Деррида(1930-2004) Философиядағы бейсаналық әр түрлі көріністер мен әртүрлі атауларға ие болды:
бұл болмыстың тәуелсіз түсініксіз мәні (мистика, романс);