3.4. Прогрессияның банктердегі есептеулерде қолданылуы Банкідегі есептеулер:
Салым 10 000 тг., банк жылдық өсімін 10% берсін, салым – 5 жылға салынсын. Егер сіз қарапайым процент стратегиясын таңдасаңыз, 5 жылда 5000 тг, яғни 15 000 тг.
3.5. Қиял ғажайып есебіндегі прогрессия. Сыйқырлы ағаш , алғашқы ұзындығы 1 м, әр күн сайын 2 есе ұзарады.
Осылайша 36 күнде айға жетеді. Ағаштың алғашқы ұзындығы 8 м болса, ол айға неше күнде жетер еді?
Сыйқырлы ағаш тың ұзындығы 36 күнде – 236м болды деген сөз.
Егер алғашқы ұзындығы 8м болса, онда 8·2n=236; 23·2n =236; 2n =236; n=33.
Жауабы: 33 күннен кейін ағаш айға жетер еді.
3.6.Орыс әдебиетіндегі прогрессия «Евгения Онегиннің» өлең жолдарынан.
«…Не мог он ямба от хорея
Как мы не бились отличить…».
Ямб – бұл жұп буындарға екпін түсіру: 2; 4; 6; 8;…буындар нөмірі арифметикалық прогрессия, алғашқы мүшесі 2 жәнепрогрессиның айырмасы да 2.
Хорей – бұл тақ буындарға екпін түсіру. буындар нөмірі арифметикалық прогрессия, алғашқы мүшесі 1 және прогрессиның айырмасы 2.
Мысалы.
Ямб. «Мой дЯдя сАмых чЕстных прАвил…», прогрессия 2; 4; 6; 8;…
Хорей. «Я пропАл, как звЕрь в загОне»Б.Л.Пастернак, «БУря мглОю нЕбо крОет» А.С. Пушкин, прогрессия 1; 3; 5;7
Қорытынды Бұл ғылыми жобада тізбектерді таңдап алған себебім, 5-6 сыныптарда өткен «Қызықты математика» факультативтерінде, қарапайым сандардың орналасу заңдылықтары мені және менің сыныптастарымды өте қызықтырды. Сандар тізбегінің алуан түрлі орналасуы мені көп ойландыра бастады. Сосын 7 сыныптан бастап сан тізбектерін зерттей бастадым. Сандардың орналасу заңдылықтарын зерттей келе мектеп курсында, «Прогрессиялар» деген үлкен тарау барекенін білдім және оқып үйрендім.
Тізбек ұғымы қашан пайда болды, неліктен?
Бідің күнделікті өмірімізде алатын орны қандай? Деген сұрақтар ашық тұрды. Сол сұраққа жауап алу үшін ғылыми әдебиеттердегі осы тақырыпқа байланысты материалдарды зерттедім. Зерттеу барысында сан қатарларының шығу тарихына тоқталдым. Жұмысымды үш үлкен тарауға бөліп, жүйеледім.
Ғылыми әдебиеттерге шолу тарауы.
Заманауи оқулықтардағы прогрессиялар тарауында,қазіргі заманғы оқулықтарды қолдану арқылы.
Прогрессиялардың қолданыс аясы тарауының материалдары, негізінен ғаламтордан алынды.
Әлі де зерттеуді жалғастырып, болашақта өмірімді ғылым мен байланыстырғым келеді.
