Диплoмдық жұмыcтың құpылымы: зepттey жұмыcы кipicпe, eкi тapayдaн, қopытынды, пaйдaлaнылғaн әдeбиeттep тiзiмiнен тұpaды.
«Психикалық дамуы тежелген балалардың сөйлеу тіліндегі кемістікті логопедиялық массаж арқылы тузету мәселесінің теориялық негіздері» 1 тарауында психикалық дамуы тежелген балалардың психологиялық-педагогикалық даму ерекшеліктері қарастырылады.
Дипломдық жұмыстың 2 тарауында «Психикалық дамуы тежелген балалардың сөйлеу тіліндегі кемістікті логопедиялық массаж арқылы тузетудің тәжірибелік жұмысы» нақты логопедиялық массаж әрекеті қарастырылады, әдістемелік нұсқаудың әзірлену реті, ерекшелігі, тәжірибедегі қолдануы қамтылды. Қорытынды эксперимент және алынған нәтижелерді талдау туралы қарастырылды.
Зерттеудің эксперименталдық базасы – Қарағанды қ. №4 арнайы мектеп-интернаты КММ.
Зерттеуге 20 бала қатысып отыр. Оның 10 – бақылау тобында, 10-эксперименталды тобында
1 кестеде критериалды аппарат корсетілген
Бірінші әдістеме бойынша біз Л.С. Волкова, Л.И. Белякова диагностикасы ұсынған дыбыстарды оқшауланған түрде, буын-сөздерде айтылғанын тексердік
Дыбыстардың қалыптасу деңгейі 6-7 суреттерде және 2 кестеде корсетилген.
Бірінші криетрий бойынша біз эксперименталды мен бақылау тобындағы балалардың дыбыстарды айту ерекшеліктерін бақылап, төменгі дәрежеге басым екендігін анықтадық.
Біз Е.Ф. Архипованың тыныс алу түрін, ауа ағынының бағыты мен күшін, сөйлеуден тыс дем шығару ұзақтығын, фонациялық тыныс алу ерекшеліктерін, сыртқы тыныс алуды зерттеу әдістерін анықтай отырып, А.И. Максаков әдісінің элементтерімен сөйлеу тыныс алуын зерттеу әдісін қолдандық.
Тілдік тыныс алудың қалыптасу деңгейілері 8-9 суреттерде және 3 кестеде корсетилген
Нәтижені талдағаннан кейін, балалардың көпшілігінде кеуде-іш (аралас) тыныс алу түрі қалыптаспағанын айта аламыз. Сонымен, балалардың шамамен 50% - ында, яғни 3-4 бала, ол қалыптаспаған
Келесі көрсеткіш – артикуляциялық моториканың қалыптасу деңгейі.
Артикуляциялық аппарат мүшелерінің моторикасын зерттеу артикуляциялық аппараттың белсенді мүшелерінің функционалды жағдайын зерттеуге бағытталған және артикуляциялық аппарат мүшелерінің қозғалтқыш функцияларын, осы органдардың қозғалыстарының динамикалық ұйымдастырылуын және бет бұлшықеттерінің күйін зерттеуді қамтиды. Зерттеуде біз бақылау әдісін қодландық
Артикуляциялық моториканың қалыптасу деңгейі 4-5 кестелерде және 10 суретте корсетилген.
Анықтаушы эксперименттің нәтижесінде біз психикалық дамуы тежелген балалардың сөйлеу тіліндегі кемістікті логопедиялық массаж арқылы түзету жұмысының тиімділігін арттыру мақсатында логопедиялық массажды әдістемелік нұсқаулықтың сүйемелденуімен қатар өткіздік 16-17 суреттер«Психикалық дамуы тежелген балалардың сөйлеу тіліндегі кемістікті логопедиялық массаж» атты әдіст.нұсқ. құрылымы. 5 сурет
Қалыптастырушы эксперименттен кейінгі артикуляциялық моториканың қалыптасу деңгейі 9 кесте, 14 суретте көрсетілген
Зерттеудің қорытындысында «Балалардың сөйлеу тіліндегі кемістікті логопедиялық массаж арқылы түзету» әдістемелік нұсқаулықтың тиімділігі көріністердің барлық жақтарына ықпал етті.11 кесте
Қорытынды
1 ПДТ бар балалар барлық функциялардың дамымауымен ерекшеленеді - сөйлеудің кідірісі немесе әртүрлі бұзылулар балалардың тұрақты «серігі» болып табылады. Үйлесімді сөйлеуді дамыту-баланың оқудағы сәттілігінің маңызды шарты. Жақсы дамыған сөйлеу қабілеті бар бала күрделі сұрақтарға толық жауап бере алады, өз ойларын толық және дәлелді түрде жеткізе алады. Сөйлеу бұзылыстары баланың психикалық дамуына, әсіресе психикалық дамуы тежелген нәрестеге, оны оқытудың тиімділігіне теріс әсер етеді. Сөйлеу бұзылыстарын уақтылы және мақсатты түрде жою ақыл-ой белсенділігінің дамуына, баланың әлеуметтік бейімделуіне ықпал етеді.
2 Психикалық дамудың тежелуінде сөйлеу тілі бұзылыстарының: бала артикуляциясы және дыбысталуы бойынша жуық дыбыстардан құралған сөзді дұрыс айта алмайды. Балалар дыбыстарды естіп ажыратуда қиналады, сөзді қабылдауы және ритмін қайталауы бұзылған. Дыбыстық талдау мен жинақтау бұзылыстары тұрақты болады. Сөздегі дыбыстардың кезектілігін, санын белгілеу, сөздегі дыбыстардың орнын сәйкестендіруде балалар қиындықтарға кездеседі. ПДТ балалардың сөйлеу моторикасы жеткіліксіз, әсіресе тілдің қимылдарында анық көрінеді. Тіл қимылдары нақты емес, балалар берілген қалыпта тілді ұстап тұруда, бір артикуляциялық қалыпта екіншіге ауысуда қиналады. ПДТ балалардың сөздігінің негізгі сипаты, ол оның шектеулігі және нақты еместігі. Сөздігінде көбінесе зат есім, етістіктер бар.
Әзірленіп отырған әдістемелік нұсқау артикуляциялық моториканы нығайтып, ауа ағынның даму жолдарын күшейтіп, дыбысталудың қалыптылығын бекітуге бағытталған тапсырмаларды дұрыс орындауда көмектеседі.
Осы жұмыстан соң қайта констатация бақылау және бастапқы әдістемелер арқылы өтіп, жалпы балалардың тіл дамуын 30 пайызға жуық алға қарай артқанның тиімділігін көрсетті.
психикалық дамуы тежелген балалардың сөйлеу тілінің логопедиялық массаж арқылы түзетумен тәжірибелік жұмысты ұйымдастыру.
Біз психикалық дамуы тежелген балалардың сөйлеу тілінің дамуына әсер ету үшін логопедиялық массажды келесі міндеттерді атқару үшін қолдандық:
-сөйлеу аппаратын ынталандыратын бұлшықеттерді қалыпқа келтіру және белсендіру;
-жұтқыншақ рефлекстерін күшейту;
-тіл аймағының серпімділігін арттыру;
-баланың дамуы кешеуілдеген кезде ауызекі сөйлеуді ынталандыру;
-сілекейдің бөлінуін төмендету;
-артикуляцияға қатысатын бұлшықеттердің гипертониясының төмендету;
-жиырылу қабілеті жеткіліксіз бұлшықеттерді белсендіру;
-кинестетикалық сезімдерді ынталандыру;
-бірлескен қозғалыстар, гиперкинез, қозғалыс координациясының бұзылуы кезінде бұлшықет қозғалысының бұзылу дәрежесінің төмендеуі;
-артикуляциялық аппараттың еркін қозғалысын дамытуға жағдай жасау;
-бұлшықет талшықтарының серпімділігін, жиырылу функциясын арттыру.
Осы жұмыстан соң қайта констатация бақылау және бастапқы әдістемелер арқылы өтіп, жалпы балалардың тіл дамуын 30 пайызға жуық алға қарай артқанның тиімділігін көрсетті.
Достарыңызбен бөлісу: |