«психология» ПӘні бойынша дәрістен ҚЫСҚаша конспект алматы, 2022
). Топтық тренингтің психологиялық ерекшеліктері. Тренингті жүргізу тәртібі
жүктеу/скачать 0,7 Mb.
|
Лекциялар жиынтығы
- Бұл бет үшін навигация:
- Тренингтегі психогимнастика.
| ). Топтық тренингтің психологиялық ерекшеліктері. Тренингті жүргізу тәртібі.
Тренинг топтарының негізгі түрлері. Дәстүрлі түрде базалық тренингтік әдістерге топтық дискуссия, ойын әдістері және психогимнастиканы жатқызады. Біз мұның алдында тренингті психологтың клиентпен жұмыс істеу әдісі және клиент жаттығып үйренуге қажетті әрекетті орындайды дегенбіз. Тренинг жалған шынайылық емес (псевдореальность), нағыз шынайылық болу керек. Тренингтік әдістер туралы айтқанда, мұндағы әдістер шынайылықтың объектсіне емес, субъектге бағытталатындығын ескеру керек. Мұндағы субъект индивидуалды және топтық деп 2 типке бөлінеді. Іс жүзінде тренингте индивидуалды және топтық процестер бірігіп кетеді, сондықтан тренер 3 деңгейдегі жұмысты жүзеге асырады: 1. топта (жеке қатысушымен); 2. топпен (тұтас); 3. топ арқылы (топтың жеке қатысушыларымен жұмысы). Тренингте көптеген оқиғалар айтылу керек, шешілу керек. Олай болмаса тренинг те болмайды. Тренингте үнемі оқиғалар пайда болып отыру үшін оған тренер өз белсенділігін бағыттап отыру керек. Оқиға дегеніміз методологиялық тұрғыдан алғанда – бұл уақыт пен кеңістікте нақты қозғалыстың көрінуі. Сонымен, тренингтік әдіс дегеніміз бұл қатысушылардың қозғалысын (белсенділігін) олардың өмірі мен өздерін өзгерту мақсатында кеңістік пен уақытта ұйымдастыру тәсілі. Тренингтегі психогимнастика. Тренигтік топтың жұмысы барысында әр уақытта екі жақ,екі жоспар: мазмұндылық мен жекешілдік көрініс тауып отырады. Мазмұндылық жоспар тренингтің негізгі мазмұндылық мақсатына сәйкес болады. Ол әсер ету нысанының не болып келуіне: қабілеттіріктер,когнитивті құрылымдар,белгілеулерге – сондай-ақ тренингтің бағдарламасына қарай өзгеріп отырады,мысалы мазмұны кретивтік треингте,әріптестік қатынас тренингінде немесе іскерлік келіссөздерді жүргізудің мазмұндары әртүрлі, бірақ әсер ету нысанының деңгейі бірдей – яғни,белгілеулер мен қабілеттілік болмақ. Жекешілдік жоспар – мазмұндық жоспардағы әрекеттер және топтың әр мүшесінің жағдайы жеке-жеке табатын жалпы топтық қалып «тренингтің кейбір түрлерінде мүшелерінің бұл жағдайы мен қарым-қатынасы топ жұмысының жалпы мазмұнына айналады). Психогимнастикалық жатығулардың нәтижесінде жалпы топта және оның әрбір мүшесінің жағдайында өзгерістер байқалуы мүмкін, сондай-ақ талқылау мен сезінуды қажет ететін деректер алға болады, ол деректерді талқылау мазмұндылқ жоспарды ілгерлетуге септігін тигізуі мүмкін. Біз «психогимнастика» түснігінің шарттыатау екендігін байқап отырмыз. Бұл түсінікпен өте кең ауқымдағы жаттығулар топтамасын атайды: жазбаша және ауызша, вербальды және вербальды емес жаттығулар. Оларды 2-3 адамнанқұралатын шағын топтарда немесе топтың барлық мүшелерінің қатыстыру арқылы өткізуге болады,қандайда бір арнайы псизикалық мінездемеге, мысалы жадын немесе назарға тікелей бағытталған бола алады, сондай-ақ әмбебаптық негізде, жалпылай әсер етуге бағытталуы мүмкін. Мұндай жаттығулар әртүрлі деңгейдегі психикалық бейнелердің бір мәселесін, бір уйаымын ірдей сезінуге жетелейді. Мысалы топ мүшелеріне қандайда бір жағдайды вербальды түрде кезекпен бейнеліп беруді,яғни жазбаша және ауызша, одан кейін суретін салып, содан кейін қимыл-әректпен көрсетулерін ұсынуға болады. Нәтижесінде, сезінудің мүмкіндіктері кеңейеді,бір мәселені қабылдаудың жаңа қырлары ашылады. Сондай-ақ тренингбарысынды бір мазмұнда әртүрлі психогимнастикалық жаығуларды пайдаланғанда, мысалы қозғалмалы сурет салуы мүмкін жіне т.б., жоғарыда аталған нәтижелер көрініс беруі мүмкін. Кейде психогимнастикалық жаттығулар деп тек жалпы топтың және оның әр мүшесінің жеке жағдайын өзгертуде мақсат еткен жаттығуларды ғана атайды. Бұл орынды екенін мойындай отырып, біз тренингтің мазмұндылық мақсатына сәйкес келетін тәжірибе жинақтауға бағытталған жаттығуларды да «психогимнастикалықә деп атаймыз. Бұл жерде біз тренингте мазмұндылықтан ада жттығуларды пайдалануды қолдамаймыз. Мысалы, топ мүшелері шаршаған кезде және оларға эмоциялық күш қажет болған сәтте дене шынықтыру жаттығуларын жасауға болады (бұл жұмыстың бір түрі) Сондай-ақ, топ мүшелеріне орындараынан қозғалмай, «бір» деген сенақ кезінде қандайда бір қимыл әрекет жасауды ұсынуға болады. Барлығы бірдей қимыл әрекет жасағанға дейін, әрбір келесі санақта қимыл әрекеттерді өзгертіп тұру тиіс. Мұндай жаттығулардың нәтижесінде, бір жағынан топтың белсенділігі артады, шаршағандығы тарқайды,көңіл-күйі көтеріледі, ал екінші жағынан – топ мүшелері ортақ шешімге қалай жеткендігі және әрқайсысы қандай жол ұстанғанын талқылау арқылы тәжірибе жинақтауға болады. Талқылаулар кезінде туындаған ойлар әріптестік қатынас, іскерлік келісімдер және т.б. тренингтерде пайдалы болмақ. Оқытуларды жоспарлау кезінде, сонымен қатар,психогимнастикалық жаттығуларды өткізу барысында бір қатар сәттерді ескеру қажет.Олар жаттығуларды дұрыс таңдау,оларды орындай алдында топқп нұсқау беру, дер кезінде тоқтау және нәтижелерді талқылау өтейік. жүктеу/скачать 0,7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|