Психологиялық тренинг технологиясына кіріспе оқу-әдістемелік құрал Алматы 2011
Жасырын түрткіге арналған ойындар
жүктеу/скачать 303,94 Kb.
|
| Жасырын түрткіге арналған ойындар
Ойынның қатысушысында әріптесіне айтқысы келмейтін және айтпауы тиіс жасырын түрткі бар. Алайда проблеманы сол түрткі ашылған жағдайда ғана шешуге болады. Мысалы, бастығына қоластындағы адам келеді де, көптеген себептерді: жолдың алыстығын, жақсырақ жұмыс тапқандығын және т.б. айта отырып, жұмыстан шыққысы келетіндігін айтады. Ал нағыз түрткі – шебермен болған қақтығыс, бұл туралы ол айтқысы келмейді. Бірақ, сонымен бір уақытта, егер бастық түсініп, проблеманы шешсе, қоластындағы адам, әрине, жұмыста қалады. Яғни, қалғысы келеді, бірақ қақтығыстың да шешілгенін қалайды. Бұл орайда ол былай ойлайды: егер мен директорға маған жұмыста бірдеңенің ұнамайтындығын айтсам, оған бірден бастық туралы айтуға тура келеді, ал егер жұмыстан шығатынымды айтсам, мен қажетті қызметкермін, мүмкін, директор мені қалуға көндіріп көретін шығар. Қарап тұрсаң, не қақтығысқа шығармыз, не ол маған басқа бөлімшеден жұмыс ұсынар (менің тікелей бастығыммен емес). Бастыққа, қалай болғанда да, адамды ұстап қалуға тапсырма беруге болады. Бұл ойынның талдауы дәстүрлі түрде жүргізіледі. Алдымен өз пікірлерін бақылаушылар айтады. Әрі, олар да қызметкердің жасырын түрткісін білмейді, сондықтан да директор қызметкерді дұрыс түсінді ме, оған қоластындағы адамның проблемасын шешудің сәті түсті ме және проблема қандай болды, осыған өз жорамалдарын ұсынулары мүмкін. Содан соң директор өз пікірін айтады: берілген жағдайды өзінің қалай түсінетіндігін және қоластындағы адам оған келген негізгі проблема, оның ойынша, қандай екендігін әңгімелейді. Содан соң қызметкер өзінің әңгімеден алған әсерімен бөлісе отырып, өз пікірін айтады және соңында ақиқат себебін, жасырын түрткісін атайды. Директор әңгімелесу барысында осы жасырын түрткіге шықпаса, бірақ, мүмкін, жағдайды түсінуге өте жақын болса, бұл әсіресе көрнекті болады. Бұл ойын әр түрлі өтуі мүмкін, бәрі директордың вербализацияларды қаншалықты дұрыс пайдаланатындығына байланысты болады. Бірақ тіпті ол жасырын түрткіні анықтай алмаса да, ойынның талдауынан кейін, бейнежазбаны қарау кезінде, топқа директордың мұндай мүмкіндігі болғанын, және талай рет болғанын оңай көрсетуге болады. Ол жай ғана қызметкер айтқан бірінші себепті ұстап алып, соны шешуге тырысқан, ал жасырын түрткіге дейін жетпеген. Және бейнежазбаны көрген кезде қоластындағы адамның өзі: «Міне, қараңыздар, мен оған осы жерде, жалпы, мұның басты себеп емес екендігін, басқа да себептер бар екендігін айттым, ал ол бұған көңіл аудармады», - деп айтуы мүмкін. Ал егер директор жасырын түрткіге шыққан жағдайда, мұны да: қай мезетте болғанын және бұл жерде оған вербализацияның қалай көмектескенін бейнежазбадан оңай көрсетуге болады. Жасырын түрткіге арналған ойынның тағы бір мысалы. Директорға қоластындағы адам келеді де, ол да жұмыстан шығатыны туралы айтады, бірақ жасырын түрткісі басқаша, айталық, қандай да бір махаббатпен байланысты ізге түсу немесе басшы тарапынан тым артық көңіл бөлінуі. Қоластындағы адам мұндай қатынастарға түскісі келмейді, бірақ, сонымен бір уақытта, егер шағымданатын болса, зардап шегуі, сыйақыдан немесе соған ұқсас бірдеңеден айырылуы мүмкін екендігін түсінеді. Сондықтан ол директорға келеді де, әңгімелесу барысында негізгі проблема өзінен-өзі түсінікті болатынына үміттене отырып, жұмыстан шығуды ойлайтынын айтады. Бұл ойын бірінші ойынға ұқсас өтеді. Жасырын түрткіге арналған ойынның басқа бір нұсқасы – ұйым қызметкерлерінің сынақтамадан өтуімен байланысты жағдай. Қызметкер кез келген сылтаумен сынақтамадан бас тартады, ал жасырын түрткі қызметкердің психологқа сенбейтіндігінде. Себебі, өткен жолы психолог сынақтама нәтижелерін шеберге хабарлап, қызметкерді сыйақыдан айырған болатын. Бұл жолы психолог басқа, бірақ қауіп қалады. Қызметкер бұл туралы тура айтпаса да, салдарынан қорқатындықтан, сынақтамадан бас тартады. Ал жалпы, жаттықтырушының ұйымдағы жағдайды білгені және тренинг қатысушыларына неғұрлым жақын тақырыптағы ойынды арнайы бергені жақсы. жүктеу/скачать 303,94 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|