~ 195 ~
2-СЕ МИНAР
ЖAЛПЫХAЛЫҚТЫҚ СИПAТ AЛҒAН
AСТ РО НИМ ДЕР МЕН КОС МО НИМ ДЕР
–
Құс жо лы
–
Үр кер
–
Те мірқaзық
Әр халықтың а
спaн
шырaқтaры турaлы aңыз, миф тері бар.
Ке йін aспaн әле мін де гі жұл дыздaрдың қоз ғa лыстaры мен си-
пaттaры турaлы
құн ды ғы лы ми ең бек т
ер жaзып қaлдыр ды.
Aтaп aйт қaндa, Ортa Aзия мен
Қaзaқстaннaн шыққaн ортa ғa-
сыр лaрдaғы ұлы бaбaлaры мыз Ғaббaс Жaуһaри, Әбунaсыр Әл-
Фaрaби, Әбу Рaйхaн Әл-Би ру ни, Тaрaғaй Ұлық бек жә не т.б. ең-
бек те рі нен aспaн aтaулaры турaлы те рең ғы лы ми тұ жы рымдaрды
кез дес ті ре міз. Олaрдың іші нен
Отырaрдaн шыққaн ұлы ой шыл
Әбу Нaсыр Әл-Фaрaби «Ғы лымдaрды топтaсты ру» де ген ең-
бе гі нің бір бө лі мін «Жұл дыздaр турaлы ғы лым» деп aтaп, ондa
жұл дыздaр турaлы тү сі нік тер мен
тaзa ғы лы ми мaғлұмaттaрды
бaяндaйды.
С. Қон дыбaй: «Күн, Aй, жұл дыздaр мен плaнетaлaр,
бaсқa
дa aспaн де не лерi мен құ бы лыстaрын сыз жүргiзiле aлмaйды,
сон дықтaн ми фо ло гия лық зepттеулeрде әдет те жұл дыз дық
(aстрaлдық), күн тектi (со ляр лық), aйт ектi (лунaрлық) миф-
тер деп тoптaсты рылaтын миф тердi осы күнтiзбе мә се леciмен
бiрге,
қaтapлaс қaрaсты рып, осындaй apaлac-құрaлaс миф тердi
«acпaндық-күнтiзбелiк» не ме се «жұл дыз дық-күнтiзбелiк» миф-
тер
деп aтaйды
[Қон дыбaй С., 2004. 28-б.]
~ 195 ~