Р. С. Оразбаева



бет31/48
Дата02.10.2023
өлшемі34,17 Mb.
#112711
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   48
Байланысты:
bioekologia-kniga

Популяция





  1. Түр өзінің ареалының шекараларында қолайлы тіршілік орындарында ғана орналасады. Бұл жерде негізінен негізгі лимиттеуші факторлар түрдің тіршілік жағдайына аздау әсер етеді.

8. екінші популяция сақталды, өйткені олар табиғатты пайдалану режимін өзгерткен жоқ. Егер өсімдіктер жайылымда кездессе, яғни олар осындай жағдайларда тіршілік етуге бейімделген. Тіршілік режимін өзгерту фитоценозда елеулі өзгерітерге әкелді. Бұл нақтылы жағдайда шалғынды-батпақты өсімдіктер мал жаюды тоқтанқан кезде ол жойыла бастайды.Нәтежиесінде ол тез уақытша ағашты-бұталы бірлестікке аысады.Ақша тек ғылыми ізденіс пен табиғат ескерткіштерінің жобасын жасауға ғана бөлінген болатын.
  1. в)


  2. г) 15. 2.

17. Б
37. б.
39. Еуропадағы Колорад қоңыздары, Аустралиядағы кроликтер, Америкадағы үй торғайлары, Еуропадағы канадада су балдыры.
41. Шамамен 12 жыл.
44. 1,1сағ -1; 0,63 сағ.
45. б.

  1. 1- популяция

2- локальді популяция
3 – экологиялық популяция 4 – географиялық популяция
5- жыныстық құрылым
6 - жас ерекшеліктік құрылым 7- кеңістіктік құрылым

  1. – колониялар

  2. – тобыр

  3. – табын

  4. – топ эффектісі

    1. Верхоянскі мен Волга мекен орындарының көптеген айырмашылықтарына байланысты, бір түрге жататын ағзалардағы бейімделушілік процестерінің нәтижесінде ақ қоянның әртүрлі популяциялары қалыптасқан.

    2. Бұл қоректің болуына байланысты. Ағаштар жақсы өнімді жыл сайын бермейді, 4-12 жыл үзіліспен. Өнімсіз жылдары жануарлардың жаппай көшуі байқалады, олардың өнімділігі төмендейді.

64. б


Биоценоздар



  1. а.

  2. Малдарды жаю копрофагтар мен ашық кеңістікте тіршілік етуге бейімделген бунақденелілерді сақтауды қамтамасыз етеді.


  3. 5. Орманда өсетін папортниктер биоценозды ярустылығының екінші
    Құрғақ ағашты – бұталы өсімдіктердің өскіндері өртеніп, өледі. Нәтижесінде жайылым өсімдік ассоциациясы ретінде сақталынады. Пішенді белсенді шабусыз және өртеусіз жайылымдар біртіндеп өсіп келеді.



деңгейін құрайды.

  1. Түрлік алуантүрлілік биотоптық және биоценотоптық алуантүрлілікпен анықталады. Толығымен қорықтандыру жағдайында, яғни адамның алғашқы табиғатты өзгерту іс – әрекеттері ( пішен шабу, мал жаю, жеміс – жидек теру) тоқтаған кезде түрлік алуантүрлілік төмендейді, өйткені орман алаңында ағашты

– бұталы өсімдіктер өсіп кетеді. Ал бұл жағдай бірлестік құрамынан көптеген жайылымдық түрлердің және оған байланысты түрлердің жойылуына соқтырады. Әкімшіліктің ұсынысы дұрыс болып, экологтар бұл жерде қателесті.

  1. Биотоп.

  1. Қойлар мен ешкілер жайылған кезде жайылым қатты тапталады, жануарлар сол жерде тіршілік ететін организмдерді басып жаншып таптайды. Ірі қара мал мен әсіресе жылқыларды жайғанда бұталы өсімдіктер, биік шөптер сақталып қалады, ал олар көптеген жануарлардың тығылатын баспанасы. Малдарды жаюды тоқтату бұл жерде орман түзілуге жағдай жасайды,нәтижесінде қоянның тіршілік жағдайларын анағұрлым нашарлатады.

  2. қаздарды жаюды мүлдем тоқтатқан жағдайда, көл тез арада әртүрлі макрофиттермен (балдырлар, денекес өсімдігі және т.б.) тез өседі, ал оның жағалауларындағы өсімдік ассоциациялары өзгереді, мысалы, шалғындық басқа құрамды түрге ауысады. Қаздар шөптесін өсімдіктердің көптеген түрлерін жейді,

олар жайылған жерлерде тек олар нашар жейтін, мысалы, қазтабан сияқты өсімдіктер ғана сақталады.
17. Форель таза, салқын өзендерде ғана тіршілік етеді. Жағалаудағы бұталарды кесіп тастағанда, өзендегі судың жылуы ұлғаяды да, бұл жағдай форельдердің тіршілік жағдайының нашарлауына соқтырады.

  1. Оқшауланудың негізгі механизмі – жыныстық мінез құлықтық элементтердегі айтарлықтай өзгешелік, яғни оқшаулану – этологиялық процесс.

  2. Адамның күшті әсері тундралы эуожүйелерде қатты байқалады.

  1. Біріншіден, жайылымдарда дамуы жаңа жапамен байланысты копрофагтар көп кездеседі. Пішенді шабындықтарда және қорықтық далаларда, егер ол жерлерде жайылым болмаса, бұл топ өкілдері аз санды. Екіншіден, рудеральды және арамшөп өсімдіктері мен алуантүрлі эутопаразиттердің ( қан сорушы бунақденелілер мен кенелер) өте көптеген, көп санды фитофагтары кездеседі.

  2. Синантроптар мен алуантүрлі сапрофагтардың, сонымен қатар грунттың ашық участоктарымен байланысты түрлердің флора мен фаунаға ену есебінен.Мысалы, фитоценозда таптау нәтижесінде өсімдіктердің розеткалы формалары күрт ұлғаяды.

  1. Түрлік алуантүрлілікті ұлғайтады.

  2. Теріс. Шымды бұзу бірлестікке жаңа түрлердің енуіне әкеледі,негізінен синантропты.

  3. Дала жануарларының қазу іс – әрекетінен туындайтын экологиялық эффект өсімдік бірлестігінің және бедердің типіне байланысты. Жаңа ғана тасталған агроэкожүйелерде олар дала бірлестіктерінің қалпына келуін тездетуге жағдай жасайды, ал қалыптасқан бұрыннан келе жатқан дала бірлестіктерінде олардың іс – әрекеттері орман бірлестіктерін қалыптастыру жағдайларын тудырады және алуантүрлі фитоценоздың қалыптасуына негіз болады, яғни олардың іс – әрекеттері мен тіршілігі нәтижесінде «зоогенді нүктелер » деп аталатын құрылымдардың түзілуіне әкеледі.

27. Апат кезінде су бетінде немесе су бетіне байланысты тіршілік ететін организмдердің бәрі өледі. Мысалы, суда тіршілік ететін насекомдар мен олардың дернәсілдері атмосфералық ауамен тыныс алады (масалардың дернәсілдері, су сүйгіштер, жүзгіштер және т.б ). Мұнай қабықшасы су терең қабатындағы және бентостағы организмдерге келеңсіз әсер етеді, егер де мұнай аздау төгілсе.

  1. Су қоймасы ластанған. Суда еріген оттегінің мөлшері төмендеген. Гольян судың тазалығына өте сезімтал балық, ол оттегіге бай суларда ғана тіршілік етеді, сондықтан оны биоиндикатор ретінде пайдаланады.

  2. Өзен жайылмасында құстың белгілі бір түрлері ұяласа, бұл оларға қолайлы жағдай болғаннан кейін ұшып келгенін дәлелдейді, яғни жергілікті әкімшіліктің міндеті осы күйдегі шалғындықты сақтауы қажет. Әдетте, бұл пайдалану режимін сақтағанда ғана болады.

  3. Малдарды жаюды тоқтату шалғындықты және жайылымдық бірлестіктердің азаюына әкеледі. Орхидеяның көптеген түрлері аса көп ылғалданған шалғындықтарда өседі. Олар малдардың жайылуын жақсы көтереді, бірақ қорықтанған территорияларда өспейді.

  4. Қабылданатын шешім тұрып қалған су қоймасының түріне байланысты. Су қоймасында суда жүзетін үй құстарын жіберу ең тиімді әдіс болып табылады. Мысалы, қаздарды.

  5. Жаздыкүні торғайлардың ең сүйкімді тамағы – майда қоңыздардың әртүрлі түрлері. Торғайлардың популяциясының саны азайған сайын, бақта майда қоңыздардың, әсіресе зиянкестер саны күрт өседі. Мысалы, алманың ұзынтұмсықты гүлшегіші.

  6. Әртүрлі көбелектердің дернәсілдерінің жаппай дамуы. Қара торғай әсіресе осы көбелектердің дернәсілдерімен қатар көптеген өсімдіктердің жемістерімен де қоректенеді. Жемнің көптігі, олардың қолжетімдігі оларды іздеу стратегиясының алмасуына әкеледі.

  7. Сібір бұғылары негізінен қыналармен қоректенеді және соның нәтижесінде өрт кезінде ормандағы оттың таралуына кедергі жасайды.

  8. Кез келген экологиялық құбылыс сияқты, бұл процесс те тығыздық пен кемірушілердің түрлік құрамына байланысты. Саны өте көбейгенде олар аралардың ұяларын бұзады. Бұл уақытта араларды көптеген түрлері тышқан тәрізділердің ұялары мен ескі індерін баспаналайды.

50. Ярустылық әдетте өсімдіктердің жарық пен су үшін және жануарлардың қорегі үшін түр аралық бәсекелестіктің салдары болып табылады; ортаны толығымен пайдалануды және жоғарғы өнімділікті қамтамасыз етеді.—
66. Табиғи аймақ, бәсекелеуші тіршілік орны (тропикалық орманның түрге бай биоценоздары, жаржан рифтері, өзен жағалаулары); тіршілік ұзақтығы; тіршілік ортасының әртүрлілігі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   48




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет