Пысықтау сүрақтары мен тапсырмалар

Тақырыбы: ЖОҒАРЫ МЕКТЕП ОҚЫТУШЫСЫНЫҢ
ТҮЛҒАСЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ БІЛПСТІЛІГШЕ ҚОЙЫЛАТЬШ
ҚАЗІРП ТАЛАПТАР
Жоспары
1 .Оқьпушы білім беру процесінің субъектісі ретіңде
2. Жоғарғы оқу орны оқытушысының жеке түлғасы: негізгі кэсіби 
маңызды сапалары
3. Ғылым этикасы және оны сақгау
4. Оқытушының ар-намыс кодексі (Қосымша А)
Оқытушы білім беру процесінің субъектісі ретінде. 
Педагог — 
баланы жетекгеуші (антикалық дәуірде); баланы тәрбиелеуші, жеке 
түлга ретінде қалыптастырушы; білім беруші, оқытушы, дамытушы; 
білім алушылардың бойына білім білікгерін зердесіне қалай 
ұялаіудың үтымды жолдарын, эдістерін іздеуші; білім алушының 
жасырын, тіпті тым тереңде жатқан қабілеттерінің бой көрсетуіне 
мүмкіндік жасаушы, білімге қүштарлыгын оятушы, арттырушы; 
әлеуметтік құндылыктарды (этика, мораль, адамгершілік, әлеуметгік 
норма, принциптер) қалыптастырушы, мәдениеттендіруші (баланы 
мэдени 
дагдыларга 
машықтандыру, 
жаппы 
мэдениетін 
қалыптастырьш, базалық мәдениетінің негізін қалау), қарым-қатынас 
мэдениетін қалыптастырушы, білім алушыны тіршілікке даярлаушы, 
зерттеуші-ғалым, ақиқатты іздеуші, табушы. Оның бұл ізденіске 
теориялық білімді белгілі бір құбылысты талқылауға, қолдануға және 
түсіндіруге бағытталған гылыми көзқарастарды, түсініктерді, идеялар 
жиынтыгын игере, салыстыра отырып жетуіне болады.
Жогары оқу орны оқытушысы педагог болгандықган осы 
аталган қызметтердің барлығы оған да тиесілі болганымен, ол - 
әсіресе гылыми ақиқатты іздеуші, ғалым-зерттеуші жэне болашақ 
маманды дайындаушы.
Оқытушы — жалпы білім беретін эр түрлі типтердегі 
мектептерде 
білім 
алушылармен 
оқу-тэрбие 
жұмысын 
ұйымдастыратын 
маман; 
дүниеге 
ғылыми 
дидактикалық- 
материалистік 
козқарасты, 
элеуметтік, 
психологиялық, 
педагогикапық даярлықты, жогары адамгершілік сапасын, қогамдық 
белсенділікті, 
білім 
алушыга 
жэне 
мамандыққа 
деген 
сүйіспеншілікті, дербес білім 
алу мен өзін-өзі тэрбиелеу 
жолдарын, қажеттілігін игерген біздің заманымыздың алдыңгы
76

қатарлы мүшесі. Жогары мекгеп оқытушысы - бүл арнайы даярлығы 
бар және педагогикалық іс-эрекетпен айналысатын кәсіби маман.
Оқьпушының негізгі міндетгері:
1. Білім өндірісі, яғни гылыми зерттеулердің өткізілуі, 
сараптаманың жүргізілуі, өндіріске енгізу және т.б.
2. Білімнің берілуі немесе оку үрдісінің барлық деңгейлерде 
өткізілуі, кеңес беру, біліктілікті артгыру.
3. Білімнің таралуы, басқаша айтқанда, оку жэне әдістемелік 
материалдардың, гылыми жэне 
педагогикалық мақалалардың, 
монографиялар жэне т.б. дайындалуы. Оқытушы - оқьпу мен 
тәрбиелеу үрдісіне ғылым жетістіктерін, қогамдық жаңалықгарды 
қабылдап, игеріп, енгізуші, білім алушылармен белгілі бір 
қатынаста болатын белсенді эрекет иесі.
Жогары мектеп оқытушысы мынадай негізгі талаптарга сай 
болуы қажет:
1. Мамандыгы бойынша негізгі дайындыгы болуы;
2. Адамдардың адамдарга, қогамга қатынасын реттейгін құқықтық 
жэне этикалық нормаларды білуі;
3. Қазіргі білім беру технологиясын пайдалана отырып, жаңа 
білім алу, өз еңбегін ғылыми негізде ұйымдастыра білуі;
4. Компьютерлік техниканы меңгеруі;
5. Ғылыми, іскерлік, қоғамдық, саяси жэне түрмыстық 
тілдер 
ауқымында мемпекеттік жэне шетел тілдерінде сөйлесе білуі.
Ғылыми еңбек белгілі қабілеттілікті қажет етеді. Әрине оны 
белгілі бір багытта эрі үдайы дамытып отыру қажет. Зертгеушілік 
қабілет - бұл ақыл - ойдың белгілі бір қасиеті, бірінші кезекте 
проблеманы көрушілік. Резерфорд былай деген екен: «Егер оның 
қарамагында жас галым істесе жэне ол екі жылдан кейін бұдан эрі не 
істеймін деп сұраса ұстазы оган ғылыми жұмысынды таста деп кеңес 
береді. Творчестволық ақыл-ой қарапайым нәрседен кереметті, 
өзгелер байқамаган сұрақты көре білуі тиіс».
Венгер галымы А. Сент-Дьерд былай деп жазды: «Жаңалық ашу - 
демек бэріміз көріп жүргенді көре білу, бірақ осыган дейін ешкімнің 
ойына келмегенді ойлай білу». Ал, Д.Бернал түсіндірмесінде. 
Проблеманың шешімін тапқаннан гөрі оны көре білу әлдеқайда 
қиын. Оның алгашқысына іскерлік, ал екіншісіне қиял қажет.
Алайда нақты мәселе бойынша ғылымда не істелгенін білмей 
түрып, зерттеуді бастауга болмайды. Жарияланған материалдар 
тасқынына батып кетпес үшін түпнүсқаларды мұқият таңдай білү
77

жэне ғылыми айналымдағы зертгеулермен танысумен шектелмей, 
оның мән-магынасына терең үңілу қажет.

жүктеу/скачать 14,38 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: